Iacôbus -I

infiorescenza flores, um, m pl.

infiorettare → fiorettare.

infiorettatura musices ornamenta atque elegantĭae, n pl.

infischiarsi nihĭli facĭo. Syn: pro nihilo puto; ~ ~ habeo; ~ ~ duco; contemno.

infisso 1 affixa, ōrum, n pl; PAUL., dig, 33, 7, 18, 14: « domum instructam legavit cum omnibus affixis ». 2 postis, is, f. Syn: fores, f pl.

infittire spissesco, ere. Syn: denseo (intr); denso (trans).

inflazionare ad rei nummariae inflationem deduco; ad rei ~ ~ adduco.

inflazione rei nummarĭae nimietas, f. Syn: nummōrum inflatĭo; nimĭus rei nummarĭae auctus; inflativo rei nummarĭae, vel pecunĭae.

inflazionismo inclinatĭo ad rei nummariae inflatiōnem, f; ~ ~ nummōrum ~ .

inflazionistico ad rei nummariae inflatiōnem pertinens; ~ nummōrum ~ ~.

inflessibilmente contumaciter

inflessione flexĭo vocis, f. Syn: flexus ~; sonus; inflexĭo, nis f.

inflorata → infiorata.

influente gratiosus, a, um; potens, ntis

influenza vis.

influenzale ad contagiōnem pertinens; ad pituitatem ~ .

influsso influxus, i, m; ~ positivus, ~ negativus; - redentore actĭo redemptrix, f.

infocare candefacĭo, ere. Syn: inflammo; accendo; incendo; ignefacĭo.

infocato ignītus, a, um. Syn: igneus; accensus; flagrans; fervens.

infoltire → infittire.

infondatezza inanitas, atis, f. Syn: vanĭtas; futilĭtas; vacuĭtas; levĭtas; CIC., nat. deor., 2, 45: «opiniōnis levĭtas confutata a Cotta ».

inforcare 1 furca arripĭo. 2 equum conscendo. 3 vitra ocularĭa naso impono.

inforestierire res externōrum induco. Syn: vocabulis externis linguam corrumpo.

informale 1 solĭtus, a, um. Syn: sine ritus observantĭa, ae, f; ~ formulārum ~ . 2 translaticĭa forma carens [in artis disciplīna]; informalis, e (soc.)

informare 1 informo, are; CIC., Arch., 4: « quibus (artibus) aetas puerilis ad humanitatem informari solet ». 2 nuntĭo, are. Syn: doceo; certiorem facĭo (aliquem de aliqua re).

informatica ars elementōrum certōrum elaboratorĭa, f Syn: res nuntiatorĭa; ars ~; disciplīna informatica; informatica disciplīna

informativo 1 praeceptivus, a, um; cfr SEN., epist, 95, l. Syn: informans. 2 nuntiatorĭus, a, um [cfr ' nuntiātor ': Blaise lex].

informato certĭor factus. Syn: edoctus.

informatore nuntiātor, oris, m. Syn: nuntĭus; qui rem defert; explorātor.

informazione nuntiatĭo, onis, f. Syn: cognitĭo; relatĭo; notitĭa, ae f; indicĭum; percontatĭo; investigatĭo; [informatĭo, onis f.]; -i notitĭae; - periodiche e opportune pro tempŏrum rerumque adiunctis edocent; ufficio -i sedes nuntiis divulgandis.

infortunarsi infortunĭo afficĭor [in opere, in via]. Syn: ~ affligor; ~ afflictor; ~ corripĭor; infortunĭum patĭor; adverso casu affligor; detrimentum capĭo; ~ accipĭo; noxam capĭo; ~ concipĭo.

infortunistica infortuniōrum doctrīna, f. Syn: ~ ratĭo; ~ disciplīna.

infortunistico ad infortunĭa pertinens.

infossamento 1 infossĭo, onis, f. Syn: fossĭo; fossa, ae, f; defossus; excavatĭo. 2 humatĭo, onis, f. Syn: sepultura. 3 cavatĭo, onis, f. Syn: excavatĭo; concavatĭo. E.g. cavatĭo lapidis; ~ arbŏrum. 4 sedimentum, i, n. Syn: labes; lapsus; ruīna. E.g. labes terrae; considentis loci lapsus; repentīna ruīna turris.

infossare 1 infodĭo, ere. Syn: fodĭo; defodĭo, inhumo; demitto; in fossam (in fossa) demergo; in foveam immitto; terra obruo; humo; sepelĭo; in fossam demergo. 2 infodĭo, ere [de corpore]. 3 cavo, are. Syn: excavo; incavo; concavo. 4 consido, ere. Syn: resido; desido; labor.

infradiciatura putredo, ĭnis, f.

inframmettenza interventus, us, m. Syn: intercessĭo; interpellatĭo; interpositĭo. E.g. intercessĭo tribunicĭa; ~ legitima; ~ iniūsta.

inframmezzare interpono, ere. Syn: intericĭo; insero; intermitto.

infrancesare 1 Gallice contamĭno. Syn: ~ inquino; more Gallico formo; ~ ~ conformo; ~ ~ instituo; verbis (vocabulis) Gallicis corrumpo. 2 morbo Gallico afficĭo; ~ ~ inficĭo. Syn: ~ ~ contingo. 3 morem Gallicum (sermonem Gallicum) sumo. Syn: mores Gallōrum induo.

infrancesato 1 Gallice contaminātus (part et adi). Syn: ~ inquinātus; more Gallico formātus; ~ ~ conformātus; verbis (vocabulis) Gallicis corruptus. 2 morbo Gallico affectus; ~ ~ infectus. Syn: ~ ~ contactus.

infrangibile 1 infragilis, e. Syn: non fragilis; non (numquam) fractus; qui, quae, quod non frangitur. 2 infragilis, e (transl). Syn: firmus; validus; constans; certus; inflexibĭlis.

infrarosso 1 infrarubrum, i, n. 2 infraruber, bra, brum; ultrarubeus.

infrascare 1 frondibus tego; ramulis ~. Syn: frondibus vestĭo; ~ operĭo. 2 ramulis fulcĭo. 3 in frondes me abdo (refr). Syn: inter ramulos me immitto; ~ ~ me insero.

infrascritto infra scriptus. Syn: subscriptus.

infrasettimanale interhebdomadalis, e. Syn: in hebdomade; inter hebdomadem; (~ hebdomadam); in septem diebus. E.g. vacatĭo interhebdomadalis; otĭum interhebdomadale; dies otiosus in hebdomade (inter hebdomadem); otiolum in septem diebus; otĭo in hebdomade frui.

infrasonoro sonans infra auditum.

infrastruttura substructa, ae, f; substructĭo, onis, f (oeconomica, machinalis, socialis).

infrastrutturale ad substructuratiōnem pertinens.

infrasuono infrasŏnus, i, m (phys).

infravisibile infravisibĭlis, e. Syn: subvisibĭlis. E.g. natura infravisibĭlis; figura infravisibĭlis; forma subvisibĭlis.

infrazione 1 violatĭo, onis, f. Syn: neglectĭo. 2 infractĭo, onis, f (med).

infreddatura pituita, ae, f. Syn: gravedo; destillatĭo narĭum; destillatĭo.

infrequenza infrequentĭa, ae, f. Syn: insolentĭa, ae f; rarĭtas; exiguĭtas; paucĭtas.

infunghire 1 mucesco, ere. 2 languesco, ere (transl). Syn: hebesco; enervor; debilitor.

infurfantire improbus fio. Syn: scelestus ~ ; flagitiosus ~; nefarĭus ~ .

infusibile non fusìlis.

infusione 1 infusĭo, onis, f. Syn: suffusĭo. 2 infusĭo, onis, f (transl).E.g. infusĭo gratĭae; ~ Spirĭtus Sancti.

infuturare in futūrum prodūco. Syn: ~ ~ profero.

ingabbiamento 1 in caveam inclusĭo, f. 2 fultura, ae, f. Syn: fulcimentum; fulcimen; fulmenta, ae, f; fulmentum, i, n. 3 statuminatĭo, onis, f. 4 in carcerem inclusĭo, f (transl); inclusĭo; coërcitĭo.

ingabbiare 1 cavea (in cavea, in caveam) includo. Syn: in ~ condo; in claustrum includo; claustro teneo; ~ retineo. 2 fulcĭo, ire. Syn: suffulcĭo; suspendo; sustineo; suscipĭo. E.g. portĭcum fulcire; portĭcum columnis suffulcire. 3 statumĭno, are. Syn: statumĭna facĭo; interamenta ~; costas [navĭum] ~; ~ fabrico; ~ construo; CAES., civ., 1, 54, 2: «prima statumĭna (navĭum) ex levi materia fiebant ». 4 claudo, ere (transl). Syn: includo; concludo; arceo; condo; teneo: contineo; freno; cohibeo; coerceo.

ingabbiatore 1 caveārum minister, m. Syn: ~ administer; ~ custos; ~ receptor. 2 ~ opifex, m. Syn: ~ operarĭus.

ingaggiamento auctoramentum, i, n; auctoratĭo, onis, f. Syn: conquisitĭo; delectus; dilectus.

ingaggiare 1 conduco, ere. 2 auctoror, ari. Syn: me loco; operam meam do; alicui sacramentum dico. 3 committo, ere. E.g. proelĭum committere.

ingaggiatore auctoramenti effector, m. Syn: conquisitor.

ingaggio auctoramentum, i, n. Syn: auctoratĭo.

ingegnere doctor machinarĭus, m (Bacci); perītus ~.

ingegneria doctrīna machinalis, f; disciplīna ~ .

ingegnosità ingenĭum, ii, n. Syn: ingenii acĭes; ~ acumen; subtilĭtas; artificĭum; sollertĭa, ae, f.

ingemmamento 1 gemmatĭo, onis, f. Syn: gemmārum (margaritārum) ornatĭo; ~ ornamentum. 2 germinatĭo, onis, f. Syn: pullulatĭo; fruticatĭo.

ingenerare 1 ingenero, are. Syn: ingigno. 2 gigno, ere. Syn: parĭo; concito; excito; suscito; evoco; moveo. 3 ingeneror, ari (intr). Syn: nascor; orĭor; proficiscor.

ingenerosità illiberalitas, atis, f.

ingeneroso illiberalis, e.

ingentilire excolo, ere. Syn: expolĭo; mitigo; ad humanitatem informo; erudĭo.

ingerenza 1 interventus, us, m. Syn: intercessĭo; interpellatĭo; interpositĭo. 2 munus, ĕris, n. Syn: officĭum; negotĭum; provincĭa.

ingerimento glutus, i, m. Syn: voratĭo; devoratĭo; haustus.

ingessare gypso, are. Syn: gypso crusto; ~ incrusto; ~ illīno.

ingessato gypsātus, a, um. Syn: gypso crustātus; ~ incrustātus; ~ illĭtus. E.g. brachĭum (crus) gypsātum.

inghiaiare glarea substruo; ~ obruo.

inghiottimento 1 → ingerimento. 2 vorago, ĭnis, f (transl). Syn: hiātus; ruīna, ae f; lapsus; absumptĭo; demersĭo; submersĭo. E.g. repentīna ruīna turris; terrae lapsus; demersĭo urbĭum; submersĭo navis onerarĭae.

inghippo fraus, fraudis, f; fraudatĭo, onis, f. Syn: captĭo; circumscriptĭo; dolus; fallacĭa, ae, f; machinatĭo; insidĭae, pl; artificĭum; laqueus.

inghirlandare sertis orno. Syn: redimĭo; floribus redimĭo; laetis coronis orno.

ingiallimento coloris flavescentis inductĭo, f.

ingiallire 1 flavesco, ere. 2 viesco, ere (transl). Syn: flaccesco; languesco; langueo. 3 flavum facĭo (transl).

ingigantire 1 immaniter augeo (trans). Syn: eximie amplifico; in maĭus extollo; ingentissime exaggero. 2 immaniter augesco (intrans). Syn: eximie amplificor; ingravesco.

inginocchiata 1 flexĭo genuum, f. Syn: genuum inflexĭo; genuflexĭo. 2 clatri incurvati, m pl.

inginocchiatoio genibus flectendis scabellum, n. Syn: scamnum genibus ponendis; genuflexorĭum (Lat. med. aet.).

inginocchiata genuum flexura, f.

ingioiellare 1 gemmis orno. Syn: ~ consero. 2 exorno elegantĭa; ~ subtilitate; ~ acumĭne.

ingiudicato iniudicātus, a, um. Syn: integer; cfr LIV., 34, 62; sub iudice; HOR., ars, 78: «adhuc sub iudice lis est».

ingiunzionale iussorĭus, a, um [' cfr ' iussor’; ‘iussorĭum’ ThLL]. Syn: monitorĭus.

ingiunzione 1 mandātum, i, n. Syn: iussum; praeceptum. 2 pensiōnis exactĭo, f. Syn: exactĭo; solvendi monitĭo.

ingiuria iniurĭa, ae f.

ingiustamente per iniurĭam

ingiustificabile inexcusabĭlis, e.

ingiustificato non excusātus. Syn: ~ probātus; repurgātus; culpa non liberātus.

ingiustizia iniustitĭa, ae f.

inglese Britannus [subst.], Britannĭcus [ad.]

inglobare complector, plecti. Syn: in me recipĭo.

ingobbire gibber fio. Syn: gibbam concipĭo; gibberem mihi contraho.

ingoffire horridum facĭo; stultum ~; horridus fio (intr); stultus ~.

ingoiamento devoratĭo, onis, f. Syn: exhaustĭo; actus degluttiendi.

ingolfamento benzini abundatĭo, f.

ingolfare 1 sinum facĭo (intr). Syn: curvor; sinuor. 2 me immergo. Syn: me ingurgito; incumbo. 3 benzini abundatiōnem efficĭo.

ingollare devoro, are. Syn: voro; degluttĭo; haurĭo.

ingommare 1 agglutino, are. 2 cummi illīno.

ingorgamento → ingorgo.

ingorgare obstruo, ere. Syn: intercludo; affluxum defluxumque inhibeo; circuitum stagno.

ingorgo 1 obstructĭo, onis, f. Syn: fluxus interclusĭo; obstructae viae, f pl. 2 suffusĭo, onis, f (med). E.g. ~ pedis.

Ingovernabile irregibĭlis, e (ThLL). Syn: non gubernabĭlis.

ingozzare 1 voro, are. Syn: me ingurgito; carptim devoro. 2 farcĭo, ire. Syn: sagino [de gallīnis, anserĭbus, cetĕris altilĭbus, quorum est fartura specialis]. 3 refercĭo, ire. Syn: nimis oppleo [de hominĭbus].

ingranaggio 1 denticulatĭo, onis, f. Syn: machinamentum denticulātum (Bacci). 2 implicatĭo, onis, f (transl); denticulatae rotae in Statu

ingranamento 1 conexĭo mutui impĕtus, m. Syn: mutua virĭum consertĭo.

ingranare 1 denticulis implicor. 2 recte agere incipĭo. 3 apparātum velocitatis mutatorĭum impello [de autocineto].

ingrandimento 1 amplificatĭo, onis, f. Syn: ampliatĭo [praesertim photographica, phototypica]. 2 propagatĭo, onis, f. 3 antitypum amplificātum, n [id est photographema in maĭus iterātum].

ingrandire 1 amplifico, are. 2 propago, are. Syn: profero; latĭus protendo [speciatim de rebus geographicis]. 3 amplĭo, are. Syn: locupleto; dito; opibus augeo. 4 in maĭus celebro. Syn: verbis extollo; in falsum augeo; aequo amplĭus laudo. 5 amplifico, are. Syn: in maĭus itero [proprie de rebus photographicis]. 6 augesco, ere. Syn: accresco; amplĭor. 7 proficĭo, ere [praesertim oeconomice, politice].

ingrassaggio 1 unctĭo, onis, f. 2 lubricatĭo, onis, f [« lubrico, are » vox nova adhuc desiderata].

ingrassare 1 pinguefacĭo, ere. Syn: pinguem facĭo; crassiorem reddo; adipe alo. 2 sagino, are. 3 unguo, ere. 4 lubrico, are. 5 laetifico, are. 6 pinguefio, eri. Syn: pinguis fio; crassĭor fio.

ingrassatore 1 unctor, oris, m. 2 instrumentum unctorĭum, n. 3 unctorĭus, a, um.

ingrasso 1 saginatĭo, onis, f. Syn: fartura, ae, f; per saginam alĭta, ae f; crassa nutricatĭo. 2 laetaminatĭo, onis, f (chem) [in ' stercoratiōne ' de stercore vel fimo naturali tantum agitur]. 3 laetamen, ĭnis, n [quod aut chemĭcum aut natale esse potest].

ingraziarsi gratĭam mihi concilĭo. Syn: gratĭam alicuĭus ineo; assentando gratĭam alicuĭus surripĭo; blando habitu me commendo.

ingrediente 1 pars addenda, f (Chiesa). 2 elementum compositorĭum, n [cfr ThLL].

ingressivo ingressorĭus, a, um; cfr ' ingressor' ThLL.

ingresso (biglietto di) 1 ingrediendi facultas, f. 2 aditialis tessera, f.

ingrippare configor, configi [dicitur de machĭnis motorĭis].

ingrommare crusta obduco.

ingrossamento 1 crassatĭo, onis, f. Syn: crassamentum, n; incrementum. 2 inflatĭo, onis, f. Syn: tumor (med).

ingrosso (ali') 1 mercatura magna, f. 2 circiter. Syn: fere; ferme; facĭle.

ingrugnato indignātus, a, um. Syn: stomachans.

inguaiare 1 incommodo, are. Syn: incommodum affero. 2 molesto, are. Syn: vexo; molestĭa afficĭo.

ingualcibile rugis obsistens. Syn: rugas non admittens.

inguantare 1 digitabulis tego (manum). Syn: ~ vestĭo. 2 digitalĭa induo. Syn: manicas induo (Chiesa).

inguaribile 1 insanabĭlis, e. Syn: remedĭo implacabĭlis. 2 inemendabĭlis, e.

inibire 1 veto, are; inhibeo, ere. Syn: cohibeo; sufflamĭno; sisto; quieto. 2 animum inhibeo.

inibito 1 animo inhibĭtus (part et adi). 2 homo inhibĭtus, m.

inibitore 1 interdictor, oris, m; cfr ThLL. 2 inhibitoria substantĭa, f (chem) [cfr 'inhibitor']. Syn: substantĭa sistens.

inibitorio 1 interdictorĭus, a, um. 2 inhibitorĭus, a, um. → inibitore.

inibizione 1 inhibitĭo, onis, f. Syn: vetitum; interdictum. 2 animus inhibĭtus, m; inibitĭo, onis f.

inidoneo non idoneus. Syn: inutilis; inhabĭlis.

iniettare inicĭo, ere. Syn: infundo; fistula inicĭo; syringa infundo.

iniettore iniectorĭum, ii, n. [iniector, oris, m] (tech.); [agitur de machinamento in permultis machĭnis habĭto].

iniezione 1 iniectĭo, onis, f; cfr Lat, 22, 1974, 264. 2 liquor iniectorĭus, m.

inimmaginabile non imaginabĭlis. Syn: mente non formabĭlis; animo impervĭus; praeter modum constitutus.

inintellegibile inintellegibĭlis, e. Syn: imperscrutabĭlis [dicitur de Deo, de Missae sacrificĭo, alĭis rebus fidei, utpote quae sint mysterĭa vera]; obscurus; inexplicabĭlis; vix intellegibĭlis.

inintermediario nullus intercessor, m.

iniziale de initĭo (institutiōnis).

inizialmente [initialiter], initĭo.

iniziatico 1 initiatiōnis proprĭus. 2 arcānus, a, um. Syn: obscurus; abscondĭtus; vix intellegibĭlis [sensu potĭus subiocoso].

iniziativa 1 primus impĕtus, m. Syn: motus primordĭa. 2 navitas, atis, f. Syn: industrĭa. 3 inceptum, i, n (Bacci). Syn: propositum susceptum. 4 actĭo alicuĭus, f (Bacci). Syn: initĭum mea (tua) sponte captum; virtus creatrix; initiativa, ae, f; di sua - sua sponte; - personale privato consilĭo; spirito di - satis naviter versari; - individuale incepta unīus cuiusvis.

iniziato 1 coeptus, a, um. 2 initiātus, a, um. Syn: ad sacra admissus; sacris assuefactus.

iniziatore 1 initiātor, oris, m. Syn: inceptor. 2 inceptivus, a, um. 3 auctor, oris, m.

iniziazione initiatĭo, onis, f. Syn: in sacra introductĭo; in gratĭae statum inductĭo; consecratĭo.

inizio enata modo industriārum societate.

innalzamento 1 elevatĭo, onis, f. 2 erectĭo, onis, f. Syn: aedificatĭo; exstructĭo, 3 evectĭo, onis, f. Syn: promotĭo.

innatismo innatismus, i, m (phil).

inneggiamento laudatĭo, onis, f.

inneggiare 1 hymnos cano. Syn: hymnĭo. 2 laudo, are. Syn: dilaudo; extollo; blandĭor.

innervare 1 me corroboro; corroboror. Syn: vires capĭo. 2 nervis conecto.

innescamento 1 fomItis apparatĭo, f. Syn: cibi fallacĭs expositĭo. 2 (dirumpentĭum armōrum) accensĭo, onis, f.

innescare 1 inesco, are. Syn: escam expono; cibo fallaci allicĭo. 2 (arma dirumpentĭa) accendo.

innesco 1 fomes dirumpens, m. Syn: fomentum displosiōnis. 2 ignitĭo, onis, f. 3 scintillae transĭtus.

innesto 1 inoculatĭo, onis, f. Syn: insitĭo per oculum; emplastratĭo [est in cultura arbŏrum efficacissimus modus eas meliores efficiendi]. 2 locus insiticĭus, m. Syn: surculus ~. 3 transplantatĭo, onis, f (med); implantatĭo. 4 copulatĭo, onis, f (mech). Syn: iunctura mechanica. 5 contactus electrĭcus, m; spina electrĭca, ae f; ~ conexiva.

innevamento nivĭum congestĭo, f.

innevato nivibus obrŭtus (part et adi). Syn: nive opertus; nivĭbus opplētus.

Inno nazionale Natiōnis carmen; cfr EGGER, Serm. Lat Hod., 120.

innocentista fautor innocentĭae rei, m.

Innocentĭus, ii.

innodico hymnodicus, a, um. Syn: qui sacros hymnos canit; hymnōrum similis; ad hymnos sacros pertinens.

innografia hymnographĭa, ae, f. Syn: hymnōrum poësis; ~ scripta.

Innografico hymnographĭcus, a, um. Syn: hymnice poetĭcus.

innografo hymnographus, i, m. Syn: hymnōrum sacrōrum auctor; hymnōrum poeta; ~ scriptor.

innologia hymnologĭa, ae, f. Syn: hymnōrum doctrīna; doctrīna de sacris hymnis explanata; hymnōrum sacrōrum docta perquisitĭo.

innologico hymnologĭcus, a, um.

innologo hymnolǒgus, i, m. Syn: hymnōrum sacrōrum perquisitor.

innovativo innovatorĭus, a, um [cfr ThLL]. Syn: innovatiōnem secum ferens.

innòvo innovo, as, are.

inoccupazione occupatiōnis carentĭa, f. Syn: desidĭa, ae, f; coacta ~; occupatiōne carentes, m pl.

inoliare oleo ungo. Syn: ~ perfundo; ~ perungo; ~ subigo; lubrico; cfr IUV., 11, 175.

inoliazione 1 oleo unctĭo, f. Syn: oleo unctura, ae, f; ~ perunctĭo. 2 olei acervatĭo, f. E.g. olei acervatĭo in olivārum bacis fit.

inoltrare 1 introduco, ere. Syn: mitto; trado; insinuo; concilĭo. E.g. litteras introducere; negotĭum tradere; instrumentum mittere; rem conciliare. 2 ingredĭor, ingredi (refr). Syn: progredĭor; procedo.

inoltre idem

inoltro introductĭo, onis, f. Syn: missĭo; traditĭo; inductĭo. E.g. cuiusdam negotii introductĭo; epistulārum missĭo; inductiōnes aquārum; CIC., nat. deor., 2, 152: « ... nos aquārum inductionibus terris fecunditatem damus »

inoperabile insecabĭlis, e. Syn: chirurgĭa non curabĭlis; chirurgice ~ ~ ; manu ~ ~. → chirurgia.

inorganico 1 inorganicus, a, um; √Graec. o)/rganon = membrum. Syn: inanimātus; inanimalis; inanimus; animalis naturae expers; nulla cohaerendi natura constitutus; cfr CIC., nat. deor., 2, 82. 2 incomposĭtus, a, um. Syn: dissipātus; absolutus; incondĭtus; incongruens. E.g. oratĭo incondĭta; sermo incongruens; in instruendo dissipātus.

inossidabile inoxydabĭlis, e; √Graec. o)cu/j = acutus. Syn: ferrugine vel aerugine non corruptibĭlis.

inotropismo inotropismus, i, m; √Graec. i)/j = fibra et tro/poj = flexĭo. Syn: vis inotropa; myocardii contractĭo.

inotropo inotropus, a, um. → inotropismo. Syn: qui, quae, quod ad fibrārum contractiōnem pertinet.

input (data) inducere; inĭtus, us, m.

inquadramento 1 in forma inclusĭo, f. Syn: descriptĭo; distributĭo; partitĭo; definitĭo; ordo. E.g. apta distributĭo rerum; idonea ~ ~. 2 in ordinibus inclusĭo, f [e.g. in militari disciplīna]. 3 in aetate inclusĭo, f; in ordine tempŏrum ~; in rerum serie ~.

inquadrare 1 in forma includo. Syn: quadro; distribuo; dìgero; describo. E.g. ordinibus distribuere; in genera digerere; oratiōnem quadrare. 2 ordino, are. Syn: describo. E.g. in legiōnes describere; milites ordinare. 3 includo, ere. Syn: tribuo; definio. E.g. aliquem vel aliquid in quadam aetate vel ordine tempŏrum includere; insero. E.g. rerum ordini inserere. 4 tabula marginata includo. 5 lenticulari vitro definĭo. Syn: ~ ~ circumscribo [e.g. in re photographica]. 6 convenĭo, ire (refr). Syn: cado; quadro.

inquadratura 1 imaginis circumscriptĭo, f. Syn: visĭo; imago lenticulari vitro circumscripta (vel definita). 2 imaginum serĭes, f. Syn: imaginum ordo continuus; imaginum consequentĭa. 3 inclusĭo, onis, f. E.g. in forma inclusĭo; in tabula marginata inclusĭo.

inquartato 1 robustus, a, um. Syn: fortis; lacertosus; validus; firmus. 2 insigne quadrifarĭam divisum, n [e.g. in heraldica disciplīna].

inquietante tumultuosus, a, um. E.g. litterae tumultuosae; cfr SVET., Nero, 40, 4. Syn: trepidus; sollicĭtus; anxĭus.

inquietato perturbātus, a, um. Syn: sollicĭtus; vexātus; agitātus; exagitātus.

inquietudĭne inquietudo, ĭnis, f.

inquilinato inquilinātus, us, m; AUG., in psalm., 38, 21; TERT., anima, 38, 5. Syn: inquilīni condicĭo; ~ status.

inquilino 1 inquilīnus, i, m. Syn: habitātor; aedĭum conductor. 2 animal inquilīnum, n [e.g. quod in alterĭus corpore convivit].

inquinamento inquinamentum, i, n; cfr VITR., 8, 4, 2. Syn: inquinatĭo; contaminatĭo; pollutĭo; corruptĭo.

inquinare inquino, are. Syn: contamĭno; polluo; corrumpo; inficĭo. E.g. corrumpere aquas; inficere fontes; verum corrumpere.

inquinato inquinātus, a, um. Syn: corruptus; contaminātus; infectus; pollutus.

inquirente 1 quaesitor, oris, m. Syn: inquisitor. 2 collegĭum inquisitorĭum, n.

inquisitivo inquisitivus, a, um; cfr PRISC., gramm., 274, 7. Syn: veritatis studiosus. E.g. ratĭo inquisitiva; dialectica inquisitiva; cfr BOETH., top. Arist., 1, 2.

inquisitore 1 inquisitor, oris, m. Syn: investigātor, oris, m; explorātor, oris, m; speculātor, oris, m; CIC., ac. frg., 19: « rerum inquisitorem decet esse sapientem ». 2 inquisitor, oris, m [in sermone iuridico]; cfr CIC., Verr., 1, 6; SEN., benef., 5, 25, 2.

inquisitorio inquisitorĭus, a, um [cfr ThLL]. Syn: acer; acerbus; severus; molestus. E.g. vox severa; acres vel acerbi mores.

insabbiamento 1 arenae cumulus, m. Syn: arenārum aggestus. 2 intermissĭo, onis, f. Syn: retardatĭo; mora. E.g. alicuĭus negotii intermissĭo; pactiōnis mora. 3 in arenam immissĭo, f [e.g. in agricultura].

insabbiare 1 arena obruo. Syn: arenam affero; ~ cumulo. 2 intermitto, ere. Syn: compesco; comprimo; impedĭo; inhibeo; prohibeo. 3 arena tego [e.g. in agricultura].

insaccamento 1 fartura, ae, f; VARRO., ling., 5, 111: «ab eadem fartura farcimĭna in extis appellata». 2 in culleum insertatĭo, f. Syn: immissĭo; insertĭo; insutus; APUL., met., 7, 4, 2: « ex promptis mille aureum, quos insutu lacinĭae contexerat latro».

insaccare 1 in culleum insuo; in culleo condo. Syn: in folles confercĭo. 2 stipo, are. Syn: cogo; constipo; cumulo. 3 farcĭo, ire; VARRO, ling., 5, 111: « quod farcitum intestinum (e) crassundiis, Lucanam dicunt »; ibidem: « tenuissimum intestinum farcitum ». Syn: infercĭo. 4 voro, are. Syn: devoro. 5 vestimentis ridiculis involvo; me involvo (refr). Syn: condo caput; retraho caput; ~ collum. 6 caligine obrutus occĭdo (transl) [dicitur de sole].

insaccato 1 isicĭum, ii, n (insicĭum); cfr VARRO, ling., 5, 22. Syn: lucanica; botulus; farcimen; cfr VARRO, ling., 5, 111 ; tuccetum. 2 infertus, a, um. 3 in culleo condĭtus (part et adi). Syn: in culleum insutus. 4 vestimentis male involutus.

insaccatore 1 in culleum immissor, m. Syn: ~ ~ insertor. 2 fartor, oris, m. Syn: botularĭus; porcinarĭus. 3 sacco, onis, m. Syn: fenerātor.

insaccatrice 1 machina in culleos insutorĭa, f. 2 machina fartorĭa, f Syn: ~ porcinarĭa; fartrix.

insaccatura 1 sinus demissi aëris, m. Syn: aëris devexĭtas. 2 → insaccamento.

insacchettare 1 in culleos (in cullea) insuo. Syn: in folles confercĭo. 2 fructus tego (in agriculta).

insalata 1 lactuca, ae, f. Syn: intibus; intiba (n pl); acetarĭa; olera; herbae. E.g. mixtura russa; olĕrum mixtura russa. 2 mixtura, ae, f. Syn: colluvĭes; permixtĭo.

insalatiera vas oluscŭlae condiendae, n.

insaldabile 1 non coaptabĭlis; cfr ThLL. Syn: non coagmentabĭlis; ~ glutinabĭlis. 2 ~ solubĭlis. E.g. debitum non solubile.

insalivare saliva mollĭo. Syn: ~ humecto; ~ humefacĭo.

insalivazione ope salivae mollitĭo, f. Syn: ~ ~ maceratĭo; ~ ~ humectatĭo.

insanguinamento cruentatĭo, onis, f; cfr TERT., adv. Marc., 4, 39. Syn: sanguĭnis effusĭo; ~ profusĭo; ~ fluxus; sanguĭne contaminatĭo.

insaponare 1 sapone illīno. Syn: ~ lavo; ~ detergo; ~ illīnor (refr); ~ lavor; ~ detergor. 2 verba ostenta dico (transl).

insaponata 1 saponātum, i, n. Syn: sapo aqua dilutus. 2 festinata sapone ablutĭo, f.

insaponatura diligens sapone ablutĭo, f. Syn: sapone lotura; ~ lavatĭo; ~ lotĭo.

insaporare insaporo, are; cfr CASSIOD.,var., 12, 4, 3. Syn: sapidum facĭo; suavem saporem adiungo; iucundum ~ ~.

insaporire sale condĭo. Syn: salem aspergo; salsum facĭo.

insaporo insipiens, entis. Syn: sapore privus; haud sapidus; minime salsus; sine sapore.

insaputa all’- ignaris [e.g. servis]; all'- di tutti omnibus insciis.

insaturo insaturus, a, um. Syn: insaturātus. E.g. aer insaturātus.

insaziato insatiātus, a, um; cfr STAT., Theb., 6, 305; ibidem, 7, 12. Syn: inexplētus; insaturātus; famelĭcus.

inscatolamento in capsa inclusĭo, f. Syn: in capsam coniectĭo; ~ insertĭo; in arcula inclusĭo.

inscatolare capsa (capsula) condo. Syn: capsa obvolvo; ~ recludo; in capsa includo; in capsam conicĭo; ~ ~ ìnsero.

inscenare 1 fabulam edo. Syn: fabulam do; ~ doceo. 2 fingo, ere. Syn: simulo; mentĭor; fabulam compono; cfr LIV., 34, 2, 3.

inscindibilità individuitas, atis, f; TERT., monog., 5: « individuĭtas rnatrimonii ». Syn: inexplicabilĭtas; insectabilĭtas [ex adiectivo « insectabĭlis »].

insediamento 1 initĭum, ii, n. E.g. initĭum magistrātus. Syn: constitutĭo. 2 statĭo, onis, f. E.g. gentĭum statĭo in quadam regiōne; cfr VERG., georg., 4, 8; Aen., 5, 128; CAES., Gall., 6, 41. Syn: deductĭo.

insediare 1 in munere constituo. Syn: ~ ~ colloco; inauguro; magistrātum ineo (refr); locum invado; domicilĭum colloco; sedem ~; ~ capĭo; consido; consisto. 2 sedem do. Syn: ~ tribuo; ~ dono.

insegna 1 signum, i, n. Syn: insigne, is, n; ornamentum; vexillum. 2 genĕris insigne. 3 titulus, i, m. Syn: signum. E.g. titulus tabernae; ~ officīnae. 4 sententiola, ae, f. Syn: regula, ae f; dictum; verbum.

insegnamento 1 institutĭo, onis, f. Syn: doctrīna, ae f; disciplīna, ae f; eruditĭo; actus docendi; schola. E.g. puerilis doctrīna; docendi ratĭo; ~ via; compositĭo disciplīnae; cfr CIC., fin., 3, 74. 2 docendi munus. 3 praeceptum, i, n. Syn: norma, ae f; exemplum.

insegnante doctor, oris, m. Syn: praeceptor; magister; educātor. E.g. ludi magister; professor; palaestrĭcus doctor; publĭcus praeceptor; praeceptor domestĭcus.

insegnare praecipĭo, is, ere.

inseguitore insectātor, oris, m. Syn: insecutor; agitātor; persecutor.

inseguo ìnsequor, equĕris, qui

insellare 1 equum sterno. Syn: equo sellam impono; ephippĭo tego; cfr CAES., Gall., 4,2; equum conscendo (refr). 2 flecto, ere. Syn: curvo; sinuo.

inselvatichire effero, are. Syn: duro; incultum facĭo; silvesco (refr); efferor; duror; ferox fio; incultus fio.

insenatura sinus, us, m. Syn: recessus; flexus; anfractus; flexum mare; cfr TAC., ann., 14, 4.

insensatezza 1 fatuitas, atis, f. Syn: levĭtas; stultitĭa, ae, f; insanĭa, ae, f; insipientĭa, ae, f; dementĭa, ae, f; vesanĭa, ae, f; vecordĭa. 2 stulte factum, n. Syn: ineptĭae, f pl.

insensibile 1 insensibĭlis, e; cfr LUCR., 2, 866; ibidem, 888. Syn: torpens; expers sensibus; cfr LACT., inst., 2, 8, 38; impetibĭlis; sensibus alienātus; impassibĭlis; ferreus; cfr TERT., adv. Prax., 29. 2 lentus, a, um. Syn: torpidus; remissus; dissolutus; neglegens; surdus; alienus; durus; plumbeus; cfr CIC., Tusc, 1, 29. 3 levis, e. Syn: lenis; nullīus momenti; exiguus.

insensibilità 1 insensibilitas, atis, f; cfr AMBR., bon. mort., 7, 26. Syn: torpor; sensuum alienatĭo. 2 lentitudo, ĭnis, f; cfr CIC., Tusc., 4, 43. Syn: torpor; remissĭo; neglegentĭa, ae, f; indolentĭa. 3 duritĭa, ae, f. Syn: inhumanĭtas; importunĭtas; lentus anĭmus; durus ~ ; cor plumbeum; sensus stupor.

insensibilmente 1 paulatim. Syn: sensim; gradatim. 2 leniter. 3 torpide. Syn: neglegenter; inhumane; importune; dure; sensim sine sensu.

insequestrabile sequestratiōnis immunis. Syn: in sequestro non corripiendus; ~ ~ non deprehendendus; ~ ~ non intercipiendus; interceptiōnis immunis.

insequestrabilità sequestratiōnis immunitas, f. Syn: occupatiōnis ~; interceptiōnis ~ ; retentiōnis ~.

inserimento interiectĭo, onis, f. Syn: insertĭo; interpositĭo; additĭo; introductĭo; coniunctĭo; adhaesĭo. E.g. introductĭo in quendam coetum; interiectĭo ductus electrici.

inserire insero, ere. Syn: intericĭo; interpono; addo; includo; illigo; intexo. E.g. epistulani in fasciculum addere; aliquid in causa intexere; diem intericere; committor (refr); coniungor; adhaereo; condo, is, ere.

inserito insertus, a, um.

inseritore mechanema insertativum, n [cfr ' insertatĭo '].

inserto fasciculus insertus, m. Syn: tabellae, f pl.

inserzione 1 nuntĭus diurnarĭus, m. Syn:. praeconĭum diurnarĭum, n; indicĭum; significatĭo; praeconĭum; notitĭa. 2 interiectĭo, onis, f. Syn: interpositĭo; insertĭo. 3 epenthesis, is (eos), f. Syn: litterae insertae, f pl; ~ adiunctae; re insertĭo, onis, f.

inserzionista nuntii diurnarii auctor, m. Syn: libelli auctor; pracconii ~ ; qui aliquid significat; qui nuntĭum in acta diurna introducit.

inserzionistico praeconialis, e; cfr CASSIOD., var., 8, 1. Syn: ad nuntĭos divulgandos aptus; divulgativus; ad praeconĭa pertinens.

insetticida 1 venenum insectis internecivum, n. 2 internecivus, a, um.

insetticida pesticidale venenum n; insecticidale venenum n, insecticidĭum n.

insicurezza 1 instabilĭtas, atis, f. Syn: fragilĭtas; inconstantĭa, ae f; infirmĭtas; animus infirmus; ~ inconstans; ~ dubĭus; ~ minime securus; ~ fragilis; ~ infidus; infidelis, cfr ThLL. 2 imperitĭa, ae, f. Syn: imprudentĭa, ae, f; difficultas.

insieme 1 summa, ae, f. Syn. corpus; universĭtas (genĕris humani); consortĭo, onis, f; congerĭes; continuatĭo. E.g. continuatĭo causārum. 2 congregatĭo, onis, f. Syn: complexus; genus; ordo. E.g. numerōrum complexus. 3 vestes accommodatae, f pl. Syn: ~ apposite coniunctae; nel suo - societatis totīus simul sumptae.

insiemistica 1 congregatiōnum doctrīna, f. 2 numerōrum ordinis ratĭo, f.

insignificante inanis, e. Syn: vanus; levis; minutus; pusillus; mediocris; ieiunus; exiguus; obscurus; parvulus; contemnendus; abiectus; insulsus; iners; languidus. E.g. homo insulsus; copĭae exiguae; res inanis; argumentum vanum; causa tenuis; animus pusillus; vanus sermo; ars ieiuna.

insignire 1 decŏro, are. Syn: insigni orno; ~ exorno. 2 distinguo, ere. Syn: insignĭo; insignem reddo; ~ facĭo.

insindacabile aneclogistus, a, um; ULP., dig., 26, 7, 5, 7; « quidam decem filiis suis dederat tutores et adiecerat, eosque aneclogistos esse volo ». Syn: supremus; ultimus; decretorĭus; categorĭcus; absolutus; immutabĭlis; firmus; iudicii expers; probatiōnis ~; liber; immunis; solutus a iudicĭo; a reprehensiōne vacuus; a quo nullīus rei ratĭo reposci possit.

insindacabilità 1 censurae immunĭtas, f. Syn: reprehensiōnis vel iudicii ~ ; ratiōnis expetendae ~; nulla reprehensĭo; nulla exprobrandi facultas. 2 certa rerum definitĭo, f. Syn: vis; auctorĭtas.

insistenza pertinax instantĭa

insociabilità 1 societatis fuga, f. Syn: homĭnum congressus ~; insociabilĭtas [cfr adi ‘insociabĭlis’]. 2 rusticĭtas, atis, f. Syn: importunĭtas; asperĭtas.

insocievole insocialis, e; cfr PORPH., Hor., epist., 1, 18, 6. Syn: homĭnum congressui inimīcus; societate alienus; agrestis; rustĭcus; importunus; morosus; incultus.

insocievolezza rusticĭtas, atis, f. Syn: importunĭtas; morosĭtas; inculti mores, m pl; difficultas; inhumanĭtas.

insofferente intoleranter ferre; essere - paenitere.

insoggettire 1 confundo, ere. Syn: debilito animum; ruborem inicĭo; in potestate teneo (aliquem). 2 confundor, confundi (refr). Syn: verecundor; rubore suffundor; servitutem patĭor.

insolentire 1 conviciis consector. Syn: maledictis insector; maledico; increpo; contumelĭas iacĭo; contumeliis lacero; convicĭor. 2 insolesco, ere (intr). Syn: superbĭo; insolenter me effero; superbe me gero; superbum me praebeo.

insolubile 1 insolubĭlis, e; SEN., benef., 4, 12, 4: « beneficĭum creditum insolubĭle esse ». Syn: inexsolubĭlis; AMBR., epist., 19, 18; non dissolubĭlis. 2 inexplicabĭlis, e. Syn: obscurus.

insolubilità 1 insolubilitas, atis, f; SIDON., epist., 4, 11, 2: «si forte oborta quarumpĭam quaestiōnum insolubilitate labyrinthica scientĭae serae thesauri eventilarentur ». Syn: indissolubĭlis natura. 2 inexplicabilitas, atis, f. Syn: obscurĭtas.