İÇİndekiler idari ve Mali İşler Daire Başkanlığı Hitaplı Yazılar

Sayı : B.09.1.TKG.061-647-03-01-07-205/ / /2007

Konu :

DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜNE

İlgi: 01/03/2007 tarihli ve 993 sayılı yazınız.

Genel Müdürlük Makamının 02/03/2007 tarihli derkenar talimatıyla Müşavirliğimize gönderilmiş olan ilgi yazınız ve ekleri incelenmiştir.
İlgi yazıda, geçici teminatın gelir kaydedilmesi ve yasaklılık kararı verilmesi ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat uyarınca gerekli işlemlerin tamamlandığı ayrıntısıyla ifade edildiğinden, bu aşamada ilgili şirket vekili tarafından verilen ve geçici teminatın iadesi talebine ilişkin olan 23/02/2007 tarihli dilekçe üzerine Müdürlüğünüzce idari yönden yapılacak herhangi bir işlem bulunmadığı düşünülmektedir.
Bilgilerini rica ederim.
Ali Ramazan ACAR

Ι. Hukuk Müşaviri

T.C.

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği
Sayı : B.09.1TKG061-647-03-01-07-307/ / /2007

Konu :Görev ve Sorumluluklar hk.

DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜNE
İlgi: 07/03/2007 tarihli ve 1072 sayılı yazınız.

I- Hakkında Görüş İstenen Mesele:
Kurumlarında çalışmakta olan geçici işçilere ait nafaka ve icra kesintileri, işçi servisi tarafından icra dairelerinden gelen talimatlar çerçevesinde kesildiğini, nafakası bulunan personellerinden zaman zaman “yıllık TÜFE artışına göre icralarının tekrar hesaplanması, gelecek nafaka kesintilerinin öncelikle kendilerine bildirilmesi, icra sahibine yazılı ve sözlü bilgi verilmeden icra dairesinden gelen borçların kesinlikle kesilmeye başlanmaması, icra dairelerinden yazı gelmesine rağmen borcum yok maaşım neden kesiliyor” vb. gibi isteklerde bulunulduğu belirtilerek birimlerine iletilen istek ve şikayetler çerçevesinde; icra ve nafaka kesintisi olan personellerinin işlemlerinin yürütülmesi ve takibi konularında hukuki açıdan taraflarına düşen sorumluluklarının bildirilmesi istenilmiştir.
II- Görüş isteyen birimin 26/12/2005 tarihli ve 2005/1614 sayılı Genelge hükümlerine göre yaptığı inceleme neticesi:
İlgi yazı ve eki hakkında, mevzuat hükümleri çerçevesinde, Başkanlıkları nezdinde ne gibi değerlendirmelerde bulunulduğu ve bu değerlendirmelere rağmen, “hukuki” yönden hangi sebepten veya sebeplerden dolayı, ne gibi tereddüde düşülmüş olduğu ve neden dolayı “hukuki” görüş sormak ihtiyacı duyulduğu, ilgi yazıdan anlaşılamamıştır.
Hukuk Müşavirliğimden görüş istenmesine ilişkin 2005/1614 sayılı Genelgede belirtilen usul ve esaslara uyularak görüş istenilmesi gerekmektedir.
III- Konu ile ilgili Kanun ve Diğer Mevzuat:

İcra İflas Kanununun, maaş ve ücretlerin kesilmesinde usul başlıklı 355. maddesi “ Devlet işlerinde veya hususî müesseselerde bulunan borçlu memur veya müstahdemlerin maaş ve ücretlerinden kesilmesi için icra dairelerinden yapılacak tebligatın kanuni muhatapları haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücreti miktarını nihayet bir hafta içinde bildirmeğe ve borç bitinceye kadar icra dairesinin tebligatı mucibince haczolunan miktarı tevkif edip hemen daireye göndermeğe mecburdurlar.

Memurun maaş, ücret veya memuriyetinde yahut başka bir şubeden maaş almağı mucip olacak surette vukubulacak tebeddülleri ve hizmetine nihayet verildiği takdirde bu
keyfiyetide malmemuru veya daire âmiri yahut hususî müesseselerin kanuni muhatapları derhal icra dairesine bildirmeğe ve ikinci halde haciz muamelesinden o şube veya âmirini haberdar etmeğe mecburdur.” hükmüne amirdir
İcra ve İflas Kanununun, yukarıdaki maddeye riayet etmeyenler hakkında hükümler başlıklı 356. maddesi “ Yukarıdaki madde hükümlerine riayet etmemiş olanların kesmedikleri veya ilk vasıta ile göndermedikleri para ayrıca mahkemeden hüküm alınmasına hacet kalmaksızın icra dairesince maaşlarından veya sair mallarından alınır.

T.C.

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği
Bunların borçluya kanun hükümleri dairesinde rücu hakkı vardır. Yukarıdaki madde hükümlerine riayet etmeyen her hangi bir memur veya âmir hakkında istenecek malûmatın icra dairesine hemen verilmesi bunların mensup olduğu dairenin vazifesidir.” hükmüne amirdir
İcra ve İflas Kanununun Cumhuriyet Savcılığınca takip başlıklı 357 . maddesi “ İcra dairesince kanuna göre yapılan tebliğ ve emirleri derhal yapmağa ve neticesini geciktirmeksizin icra dairesine bildirmeğe alâkadarlar mecburdur. Makbul sebep haricinde tebliğ ve emirleri yapmayanlar hakkında ait olduğu dairece tahkikatı evveliyeye hacet kalmaksızın Cumhuriyet Savcılığınca doğrudan doğruya takibat yapılır. ” hükmüne amirdir
İcra ve İflas Kanununun Kısmen haczi caiz olan şeyler başlıklı 83 . maddesi “ (Değişik: 3890 - 3.7.1940 / m.1) Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilâma müstenid olmayan nafakalar, tekaüd maaşları, sigortalar veya tekaüd sandıkları tarafından tahsis edilen iradlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra müdürünce lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir.
(Değişik fıkra: 1045 - 12.5.1968 / m.1) Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.” hükmüne amirdir
İş Kanununun ücretin saklı kısmı başlıklı 35. maddesi” İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır.” hükmüne amirdir
İş Kanununun Ücret hesap pusulası başlıklı 37. maddesi “ İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.
Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir.
Bu işlemler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır” hükmüne amirdir.
IV- Değerlendirme:
Kanundaki maaş ve ücretten maksat, Devlet işlerinde veya özel iş yerlerinde çalışan (borçlu) memur veya işçilerin maaş ve ücretidir. (İİK m.355-1)
Borçlunun böyle bir ücreti haczedilince, icra dairesi, borçlunun yanında çalıştığı işverene durumu bir yazı ile bildirir. Bu bildiride, borçlunun ücretinin (bir kısmının, kural olarak dörtte birinin, İİK m. 83, II) haczedildiği, borçlunun ücret miktarının en geç bir hafta içinde icra dairesine bildirilmesi ve borç bitinceye kadar icra dairelerinin bildirisi gereğince haczedilen ücret miktarının borçlunun ücretinden kesilip, hemen icra dairesine gönderilmesi hususları işverene ihtar olunur (İİK m. 355,1). İşveren, borçlunun durumundaki değişiklikleri de derhal icra dairesine bildirmek zorundadır. (İİK m.355, II).
İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez ve başkasına devredilemez (İş K. m.35)

T.C.

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği
İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.

Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir.(İş K. m. 37)

Ücretin haczi ve başkasına devri konusunda, salt işçinin kendisi değil, aynı zamanda, bakmak zorunda olduğu aile üyeleri de korunur. Nitekim bunlar için yargıç tarafından taktir edilecek miktar, haciz ve devir sınırlamasına ilişkin dörtte üçlük miktara, ayrıca eklenir. Buna karşılık, işçi, nafaka alacaklarına karşı söz konusu sınırlamaları ileri süremez. (İş K. m.35)

İlamsız icrada ödeme emrinde yapılan itiraz (icra dairesine yapılan) icrayı kendiliğinden durdurduğu halde; ilamlı icra takibine itiraz, bu konuda bir karar getirilmedikçe, icrayı durdurmaz .

İlamlı başvuru alınınca icra dairesi, edimin niteliğine uygun olarak düzenlenmiş, 7 gün süreli icra emrini borçluya gönderir. (İc. ve İf. K. m .24,26, 30, 32). Böylelikle borçlu icraya konulan ilamın konusunu para borçlu ise miktarını öğrenmiş olup, icra emrine karşı yasal süresi içinde, İcra ve İflas Kanununda belirtilen yollara başvurabilir.

İİK m. 355’in anılan hükümlerine uymamış olanların, kesmedikleri veya kesip de ilk vasıta ile göndermedikleri para, ayrıca mahkemeden hüküm alınmasına gerek kalmaksızın, icra dairesince bu kimselerin ücretlerinden veya diğer mallarından alınır. (İİK m. 356)

Ücret üzerine birden fazla haciz konulmuşsa, bu hacizler konuluş tarihine göre sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez (İİK m. 83,11).

Bu hükümlere uymayanlar hakkında ceza kovuşturması da yapılır. (İİK m. 357).

V- Sonuç ve Görüş Özeti:

İcra emri veya ödeme emri icra dairesi tarafından ilgiliye tebliğ edildiğinde, borçlu, borcun konusunu para borcu ise borcun miktarını, uygulanacak faizi öğrenmekte olup, tebliğinden itibaren süresi içinde İcra ve İflas Kanununda belirtilen yollara başvurabilmektedir. İşverenin ayrıca ödeme emri veya icra emrini borçluya bildirmek zorunluluğu bulunmamaktadır.

İcra Dairesi, icra emri veya ödeme emri ile ödenecek miktar ile borca uygulanacak faizi işverene bildirilir. Bu konuda işveren, icra dairesinin bildirgesi ile bağlı olup işveren ödenecek para miktarını, uygulanacak faizi kendisi belirleyemez.

İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde, işçiye ücret hesabını gösterir yani nafaka ve icra gibi her çeşit kesintileri ayrı ayrı gösteren imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.

Yukarıda açıklanan hususlar da göz önüne alınarak, icra ve nafaka kesintisi olan personellerinizle ilgili, İcra ve İflas Kanunu ile İş Kanununun ilgili maddeleri uyarınca işlem yapılması gerektiği düşünülmektedir

Bilgilerini rica ederim.

Ali Ramazan ACAR

I. Hukuk Müşaviri

T.C.

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği