İÇİŞleri bakanliğI

Konu : Yönerge Taslağı

TAPU ARŞİV DAİRESİ BAŞKANLIĞINA

İlgi : 04/05/2009 tarihli ve 2321 sayılı yazınız.

İlgi yazınız ekinde yer alan “Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Yönerge Taslağı” (bundan sonra taslak olarak anılacaktır.)Müşavirliğimize gönderilmekle, söz konusu Taslak, özellikle 17/02/2006 tarihli ve 26083 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan “Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”e (bundan sonra Mevzuat Hazırlama Yönetmeliği olarak anılacaktır.) uygunluk ve dil ve yazım kuralları bakımından incelenmiş ve görüşlerimiz aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir:

a) Mevzuat Hazırlama Yönetmeliğinin 11. maddesinin dördüncü fıkrasında; “Uygulamada birliği sağlamak amacıyla; kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde yer alan özel hükümler saklı kalmak üzere, Resmî Gazetede yayımlanacak tüzük ve yönetmelik dışındaki düzenleyici işlemler sadece karar, tebliğ ve genelge olarak isimlendirilir.” hükmü mevcuttur.

İlgi yazıları ekinde yer alan Yönerge taslağı her ne kadar Resmî Gazete’de yayımlanmayacak ise de; uygulamada birliğin sağlanması açısından ve genel düzenleyici işlem olması sebebiyle, “Yönerge” isminin yerine “Genelge” isminin verilmesinin daha uygun olacağı düşünülmektedir.

b) Mevzuat Hazırlama Yönetmeliğinin 13. maddesinde “fıkraların numarayla, bentlerin harfle ve alt bentlerin numarayla belirleneceği, maddeler ve çerçeve maddelerin koyu, tüm harflerinin büyük yazılacağı, numaradan sonra kısa çizgi işaretinin konulacağı ayrıca fıkraların ayraç içinde gösterileceği, bentler ve alt benlerin ise yarım ayraçla kapatılacağı”,belirtilmiş olup buna göre taslağın bu esaslar dâhilin de baştan itibaren yeniden gözden geçirilerek uygun olmayan maddelerinin yönetmeliğin 13. maddesine uygun hale getirilmesi ve fıkra numarası verilmeyen tüm maddelerin fıkra numarasının yazılması,

c) Taslağın 4. maddesinin (a) bendinde geçen “birinci maddede belirtilen kuruluşların” ifadesi yerine “Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatının” ifadesinin kullanılmasının, ayrıca aynı maddenin (c) bendinde “Birim Arşivi”nin tanımı yapılırken, bentte geçen “kendiliğinden” sözcüğünün madde metninden çıkarılmasının yerinde olacağı,

d) Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğin 45. maddesi, “ Mükellefler, bu Yönetmelik hükümlerine tabi olup, kurum veya kuruluşlarının hususiyeti ve ürettiği evrakın özelliğinden kaynaklanan durumlarda, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak kaydı ile Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünün uygun görüşünü alarak, 3 ay içerisinde kendi arşiv yönergelerini hazırlarlar. “ hükmü göz önüne alındığında, Taslağın 3. maddesinde, dayanak olarak 3045 sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek kabulü Hakkında Kanunun 13. maddesinin (a) bendi gösterilmiş ise de, taslak bir bütün olarak incelendiğinde, anılan Yasa hükmünün yanı sıra Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğinin 45. maddesinin de dayanak maddesi kapsamına alınabileceği,

e) Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde mükellefler için hangi konularda koruma yükümlülüğü getirildiği açıkça belirtilmiş olup Taslağın 6. maddesi ile getirilen koruma yükümlülüğünün, Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesindeki yükümlülükle aynı mahiyette olduğu göz önünde bulundurulduğunda, Koruma Yükümlülüğüne ilişkin maddenin taslak metninden çıkarılabileceği veya çıkarılmaması halinde de daha açık ve anlaşılır şekilde yazılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Çünkü; Mevzuat Hazırlama Yönetmeliğinin 22. maddesinin (a) bendi hükmü uyarınca, kanun, kanun hükmünde kararname ve Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan düzenleyici işlemler dışındaki taslaklarda, yükümlülük getiren hükümlere yer verilemeyeceği belirtilmektedir.

f) Taslağın 7. maddesinde, “Arşivlik malzeme” ve “Arşiv Malzemesi”nin, birim ve Kurum arşivlerinde saklanma sürelerinin alt ve üst sınırları belirtilmiş olup hangi malzemenin ne kadar süre arşivlerde bekletileceğinin tereddüde yer vermeyecek şekilde ayrıca belirtilmesi gerektiği düşünülmektedir.

g) Mevzuat Hazırlama Yönetmeliğinin 23. maddesinde, “Taslaklarda, yaşayan Türkçe kullanılır. Türkçede karşılığı bulunan yabancı kelimelere yer verilmez. Türkçede karşılığı bulunmayan teknik terimlere yer verilmesinin zorunlu olması durumunda, bu terimler aslına uygun olarak yazılır.” hükmündedir. Bu nedenle, taslağın tamamında mümkün olduğunca yaşayan Türkçenin kullanılması gerektiği düşünülmektedir. ( örneğin: Taslağın 8. maddesinde, “gerçek ve tüzel kişiler” denildiği halde, 9. maddesinde “hakiki ve hükmi şahıslar” ifadesi kullanılmıştır.)

h) “Yönergede yer almayan hususlara ilişkin “ Taslağın 10. maddesinin, Taslağın Ek maddesinden önce gelmek üzere Taslağa işlenmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

ı) Taslakta noktalama işaretlerinin kullanıma genel olarak özen gösterilmemiş olup, Taslağın bu yönden detaylı olarak gözden geçirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Bilgilerini rica ederim.

Ali Ramazan ACAR

Birinci Hukuk Müşaviri

Sayı : B.09.1.TKG.061-647-03-01-09-605/ / /2009

Konu :TARBİS Projesi.

TAPU ARŞİV DAİRESİ BAŞKANLIĞINA

İlgi: 16/07/2009 tarihli ve 3984 sayılı yazınız.

I-Hakkında Hukuki Görüş Sorulan Mesele: Başkanlığınızın ilgide kayıtlı yazınızda, “…Muayene ve Kabul Komisyonu tarafından düzenlenen 01/07/2009 tarihli TARBİS Projesi Kesin Kabul Komisyonu Raporu ve eki 02/07/2009 tarihli Hizmet İşleri Kabul Tutanağı ilgi (g) yazımız ekinde Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü’ne iletilmiş” olduğu da belirtilerek Yüklenici firmanın vermiş olduğu itiraz dilekçesinin cevabına esas olmak üzere; Müşavirliğimiz görüşlerinin istenildiği anlaşılmakla gerekli inceleme yapılmıştır.

II-Görüş isteyen birimin 26/12/2005 tarihli ve 2005/1614 sayılı Genelge hükümlerine göre yaptığı inceleme ve neticesi: İlgi yazı ve ekleri hakkında, Başkanlığınız nezdinde ne gibi değerlendirmelerde bulunulduğu ve bu değerlendirmelere rağmen, "hukukî" yönden hangi sebepten veya sebeplerden dolayı tereddüde düşülmüş olduğu ve neden dolayı "hukukî" görüş sormak ihtiyacı duyulduğu, ilgi yazıdan anlaşılamamaktadır.

Hukuk Müşavirliği'nden görüş istenilmesine ilişkin 2005/1614 sayılı genelgede belirtilen usûle ve esaslara uyulmadan istenilmesine rağmen, konunun önemi, aciliyeti ve sürüncemede kalmaması sebepleriyle keyfiyet hukukî yönden incelenmiştir.

III-Konuyla ilgili Kanun ve diğer mevzuat: Bilindiği üzere; 05/01/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Denetim, muayene ve kabul işlemleri” başlıklı 11. maddesi, “Teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonları tarafından yapılır. Mal veya yapılan iş yüklenici tarafından idareye teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri yapılamaz.

Ancak sözleşmesinde hüküm bulunması halinde; imalat veya üretim süreci gerektiren işler, muayene ve kabul komisyonlarının yetki ve sorumluluğunu kaldırmaması şartıyla, ihale dokümanında belirtilen kalite ve özelliklere göre yapılıp yapılmadığı hususunda, ilgili idare tarafından belirli aşamalarda ve aralıklarla denetlenebilir.

Taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmi kabul yapılabilir.” hükmündedir.

Hizmet Alımları Muayene Ve Kabul Yönetmeliği’nin “Kabulde görülecek kusur ve noksanlar” başlıklı 10. maddesinin (a) fıkrası, “Kabul sırasında tespit edilen kusur ve noksanlıkların kabul yapılmasına engel olmayacak nitelikte bulunması halinde kabul tutanağı düzenlenir. Ancak kusur ve noksanlıklar tutanakta açıkça gösterilir ve tamamlanmaları için verilen süre tutanakta belirtilir. Bu şekilde tanzim edilen tutanaktan birer nüsha kontrol teşkilatına ve yükleniciye verilir.” hükmünde ve aynı Yönetmeliğin “Kabul tutanağının onayı” başlıklı 11. maddesinde, “Kabul tutanağı yetkili makam tarafından onaylandıktan sonra geçerli olur ve kabul işlemi tamamlanmış sayılır.