İdarenin mallari mal ve kamusal mal kavrami mal Kavramı
Yüklə 60,34 Kb.
|
|
İDARE HUKUKU ÜNİTE-11 İDARENİN MALLARI MAL VE KAMUSAL MAL KAVRAMI Mal Kavramı Mal, para ile ölçülebilen ve başkalarına devredilebilen varlıklara denir. Mallar da kendi içinde maddi ve gayrimaddî mallar olmak üzere ikiye ayrılır. Maddi Mallar Maddi mallar, belli bir cismi olan yani elle tutulan gözle görülen (otomobil, arazi, bina vs.) mallardır. Malikin bunlar üzerindeki haklarına, aynî haklar denir. Ayni haklar da kendi içinde mülkiyet hakkı ve sınırlı ayni haklar olmak üzere ikiye ayrılır. (1)Mülkiyet hakkı: Hak sahibine sahip olduğu malı, “kullanma, faydalanma ve tasarrufta bulunma” yetkisi veren aynî haktır. Malik söz konusu malı, kullanabilir, ondan faydalanabilir, başkasına devredebilir hatta tahrip edebilir. (2)Sınırlı aynî haklar: Mülkiyet hakkı gibi tam ve geniş bir yetki vermeyen, sınırlı bazı yetkiler veren haktır. Başka bir ifade ile “kullanma, yararlanma, tasarrufta bulunma” yetkilerinden hepsini değil, bir veya ikisini bahşeden bir haktır. a. İrtifak hakları: Kişiye başkasının malından faydalanma ya da kullanma yetkisi veren haklardır. Örneğin, intifa (yararlanma), sükna (oturma), üst (yapı) hakkı gibi haklar buraya girmektedir. b. Taşınmaz yükü: Bir taşınmaz malikini, başka bir taşınmaz lehine bazı yükümlülükler altına sokan haklardır ki buna gayrimenkul mükellefiyetleri denir. Örneğin geçit hakkı. c. Rehin hakkı: Alacaklının, alacağını alamadığı zaman, borçlunun rehin verdiği malı sattırıp alacağını alması sonucunu doğuran bir sınırlı ayni haktır. Gayrimaddi Mallar Belli bir cismi bulunmayan, yani elle tutulup gözle görülemeyen mallardır. Bunlar zeka ve düşünce ürünü olan şeyler, yani eserlerdir. Bunlar da kendi içinde ikiye ayrılmaktadır. (1)Fikrî eserler: Roman, şiir, beste gibi fikir ve sanat ürünleridir. (2)Sınaî eserler: Marka, patent gibi şeylerdir. İdarenin Mal Edinme Yolları İdareler, üstlendikleri kamu hizmetlerini yürütebilmek için mallara ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duydukları bu malları çeşitli yollarla elde ederler. İdarenin mal edinme yolları: - Bağış. Vatandaşlar idareye mal bağışlayabilir. - Satın alma: İdare satım sözleşmesi ile mal satın alabilir. - Miras: Hiç mirasçısı bulunmayan kişilerin malları hazineye kalır. - Kamulaştırma: En çok başvurulan yöntem olan kamulaştırma, idarenin ihtiyaç duyduğu özel hukuk kişisinin taşınmaz malını, bedelini ödemek şartıyla, tek taraflı işlem ile almasıdır. -İstimval: Olağanüstü durumlarda, bedeli ödenmek şartıyla taşınır malların kamu mülkiyetine geçirilmesidir. Kamusal Mallar İdarenin elinde bulunan malların hepsi kamu hukukuna tabi değildir. Bir kısmı özel hukuka tabidir. Kamu hukuku hükümlerine tabi olanlara “kamusal mallar”, özel hukuka tabi olanlara ise “idarenin özel malları” denir. Bu bağlamda yollar, meydanlar toplumun doğrudan kullanımına sunulduğu için kamusal maldır. Yine okul binaları, hastane binaları, adliye binaları, meclis binası, başbakanlık binası, belediye binası gibi taşınmazlar da belli bir hizmete tahsis edildiği için kamusal mal niteliğindedir. Buna göre idarenin elindeki bir taşınmazın kamusal mal niteliğinde olması için iki şartın varlığından söz edebiliriz. Bunlar:
Bu konuda ikili bir yaklaşım söz konusudur: a.Mülkiyet hakkı yoktur yaklaşımı: Bir görüş, idarenin kamusal mallar üzerinde mülkiyet hakkı bulunmadığını, sadece bir “koruma ve gözetim hakkı” bulunduğunu ifade etmektedir. b.Mülkiyet hakkı vardır yaklaşımı: Diğer bir görüşe göre, idare kamusal mallar üzerinde belli bir mülkiyet hakkına sahiptir. Zira bu mallardan yararlanmakta ve bu malları kullanmaktadır. 2) Tahsis şartı: Kamu tüzel kişilerinin elinde bulunan malın, kamusal mal statüsünde olabilmesi için, söz konusu malın ya doğrudan kamunun kullanımına sunularak (yollar, meydanlar, köprüler vs.) ya da belli bir kamu hizmetine tahsis edilerek kamu yararına kullanılıyor (okul, kışla, hastane, adliye binaları gibi) olması gerekir. KAMUSAL MALLARIN TÜRLERİ Tahsis Şekline Göre Kamusal Mallar a. Orta Malları: Kamunun doğrudan kullanımına ya da yararlanmasına sunulan mallara orta malları denir. Yollar, meydanlar, köprüler, pazar ve panayır yerleri orta mallarının örneklerini oluşturur. Kamusal mal niteliğini, tahsis işlemi ile kazanır. Bunlar ya doğal niteliği gereği, ya örf ve adet gereği yahut idari bir kararla halkın doğrudan kullanımına tahsis edilmektedirler. b. Hizmet Malları: Bir kamu hizmetine tahsis edilmiş ve o hizmet için biçimlendirilmiş mallardır. Okul, hastane, adliye, belediye binaları gibi binalar hizmet malıdır. Kamusal mal niteliğini tahsis işlemi ile kazanır. Bunlardan kişiler doğrudan değil dolaylı yararlanırlar. c. Sahipsiz Mallar: Anayasa’nın ifadesi ile devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mallar (sahipsiz mallar), özel mülkiyete konu teşkil etmeyecek nitelikte olan yahut mülkiyete konu edilmesi mümkün olmayan (örneğin deniz, hava) mallardır. Göller, denizler, kıyılar, dağlar, nehirler, ormanlar sahipsiz mallar kategorisi içinde yer alır. Kamusal mal niteliğini, doğal olarak kazanır. Oluşum Tarzına Göre Kamusal Mallar a.Tabii Kamu Malları: Tabi olaylar neticesinde meydana gelmiş kamu mallarıdır. Denizler, akarsular, ormanlar, dağlar, göller bu tür mallardandır. Bu tür mallar, bu doğal niteliklerinden dolayı, kamu malı niteliğini kazanırlar. Yani oluşumları ile birlikte kendiliğinden kamusal mal halini alırlar. b.Suni kamu malları: İnsan müdahalesi neticesinde meydana getirilmiş kamu mallarıdır. Yollar, meydanlar, pazar yerleri, okul, hastane gibi mallar, sun’i kamusal mallardandır. Bu tür mallar ise önce iktisap ile idarenin malı haline gelir, sonra da kamu yararına tahsis işlemi ile kamusal mal niteliğini kazanır. Bu tür malların kamusal mal olmaktan çıkmaları için “tahsis kararının geri alınması-tahsisten çıkarma kararı- gerekir. KAMUSAL MALLARIN HUKUKİ REJİMİ Kamusal Malların Özellikleri Kamusal malların özelliklerini özet olarak şu şekilde sıralayabiliriz:
Bir kamu tüzel kişisinin elindeki mala, bir başka idarenin ihtiyacı olduğunda, malın devri konusunda şu usuller uygulanabilmektedir: (1)Kanunla: Bir idarenin elindeki malın, başka bir idareye devri kanunla öngörülebilir. Bu durumda, malın sahibi olan idarenin rızası aranmaz. (2)Anlaşma Usulü: İki idare karşılıklı anlaşarak, mallarını birbirlerine devredebilirler. (3) Danıştay Kararı: Bir idarenin elindeki taşınmaza, başka bir idarenin ihtiyacı olması ve aralarında anlaşamamaları durumunda, Danıştay kararı ile devir gerçekleşir. -Taşınmaz mala; kaynak veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idare, Kamulaştırma Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca bedeli tespit eder. Bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvurur. Mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez ise anlaşmazlık, alıcı idarenin başvurusu üzerine Danıştay ilgili idari dairesince incelenerek iki ay içinde kesin karara bağlanır (Kamulaştırma Kanunu m.30). -Taraflar bedelde anlaşamadıkları takdirde; alıcı idare, devirde anlaşma tarihinden veya Danıştay kararının tebliği tarihinden itibaren otuz gün içinde, 10. maddede yazılı usule göre mahkemeye başvurarak, kamulaştırma bedelinin tespitini ister.
Kamusal Mallardan Yararlanma Hizmet Mallarından Yararlanma -İdarece yararlanma: Hizmet mallarının bazılarından sadece idare yararlanır. Kişilerin bu mallardan yararlanması mümkün değildir. Örneğin, kışla binaları, Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı hizmet binaları bu şekildedir. -Kişilerin dolaylı yararlanması: Hizmet mallarının çoğunluğundan idare yanında kişiler de yararlanır. Okul, hastane, adliye binaları gibi hizmet mallarından söz konusu hizmet dolayısıyla bir yararlanma söz konusudur. Not: Hizmetin amacı ile bağdaşmak şartıyla, hizmet binalarından özel yararlanma da mümkündür. Buna özel ve istisnai yararlanma denilir. Özel yararlanma, başkalarının yararlanmasını engelleyecek şekilde yararlanmadır. Örneğin, okul binasında kantin işletmek, özel ve istisnai yararlanmadır. Orta Mallarından Yararlanma Yollar, meydanlar, parklar gibi halkın doğrudan kullanımına sunulmuş mallardan halk, doğrudan, serbest, eşit ve kural olarak ücrete tabi olmadan yararlanır. İstisna olarak bazen ücrete tabi tutulabilir. Not: Özel ve istisnai yararlanma: Halkın ortak kullanımına sunulmuş mallardan, izne tabi olarak, ücret ödeyerek, belli bir süre ile bağlı olarak, özel yararlanma da mümkündür. Örneğin, kaldırımlardaki büfelerin sahipleri, orta mallarından özel ve istisnai olarak yararlanmaktadır.
Denizler, kıyılar, dağlar, ormanlar, yabani hayvanlar gibi sahipsiz mallardan da kural olarak izne tabi olmaksızın ve ücretsiz olarak yararlanılır. Ancak bazı yararlanmalar izne ve ücrete tabi olabilir. KAMULAŞTIRMA TEMEL KAVRAMLAR Kamulaştırma konusuna geçmeden önce, kamulaştırmaya yakın bazı kavramlar üzerinde de kısaca durmakta fayda var.
3. İstimval: Özel hukuk kişilerinin taşınır mallarının, bedeli ödenmek kaydıyla mülkiyetinin ya da kullanım yahut yararlanma hakkının idareye cebri geçişini öngören usuldür. İstimvalin özelliklerini kısaca şu şekilde belirtebiliriz. -Konusu: Sadece taşınır mallar istimvale konu teşkil eder (taşınır mallar olmaz). -İstisnai niteliği: İstimval istisnaî bir mal edinme yöntemidir ve sadece olağanüstü hallerde (olağanüstü hal, savaş, seferberlik vs.) başvurulabilir. -Pozitif dayanak: Anayasa’nın 212. maddesinde, olağanüstü hal ilanı durumunda vatandaşlar için para, mal ve çalışma yükümlülükleri getirilebileceği düzenlenmektedir. 2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanununda (m.7) bu konunun ayrıntıları düzenlenmiştir. 4. Geçici İşgal: Kamu yararına yönelik bir faaliyet için özel mülkiyette bulunan bir taşınmaz mala geçici olarak girilmesidir. -Bayındırlık işlerinin (yol, köprü vs.) yapılması komşu taşınmaza malzeme ve araç gereç yığılması, şantiye kurulması, böyle bir faaliyet için komşu taşınmazdan kaya, kum gibi şeylerin alınması geçici işgal çerçevesinde değerlendirilir. -Şartları: Geçici işgalin hukuka uygun olabilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir. a.Kanuni düzenleme: Temel hak ve hürriyetler ancak kanunla sınırlandırılabilir (AY, m.13). b. Anlaşma usulünün denenmesi: İdare öncelikle malikle anlaşma usulünü denemelidir. Anlaşamaz iseler, geçici işgal yöntemine başvurmalıdır. c.Geçicilik: Geçici işgal adı üstünde geçici olmak zorundadır. İşgalin süresi malike bildirilmelidir. Taşınmaza daimi olarak ihtiyaç varsa, o zaman kamulaştırma yöntemi uygulanmalıdır. d.Konu şartı: Ancak binasız araziler geçici işgale konu olabilir. Üzerinde bina olan yahut konut yapılmak üzere etrafı çevrilen arazilerde geçici işgal yöntemi uygulanamaz KAMULAŞTIRMANIN İLKELERİ VE UNSURLARI Kamulaştırmanın Temel İlkeleri Anayasa’dan ve Kamulaştırma Kanunu’ndan hareketle, kamulaştırmanın temel ilkelerini şu şekilde sıralayabiliriz. a. Kamulaştırma, devlet ve kamu tüzel kişileri tarafından yapılabilir. b. Kamulaştırma, kamu yararı sebebiyle yapılabilir. c. Kamulaştırma, ancak özel mülkiyetteki taşınmaz mallar için yapılabilir. d. Kamulaştırma, gerçek değerin kural olarak peşin ve nakden ödenmesi suretiyle yapılır. Uyarı 1 (Taksitlendirme): Büyük enerji, sulama, iskan, yeni orman yetiştirme kıyıların korunması, turizm amacıyla kamulaştırmalarda, kamulaştırma bedeli 5 eşit taksit (5 yıl) halinde ödenebilir (m.3). Uyarı 2 (Para dışında ödeme): Mal sahibinin kabul etmesi halinde kamulaştırma bedeli yerine, idarenin kamu hizmetine tahsis edilmemiş olan taşınmaz mallarından, bu bedeli kısmen veya tamamen karşılayacak miktarı verilebilir (m.26). e. Kamulaştırma, kanunla gösterilen esas ve usullere göre yapılır (Bu usulü Kamulaştırma Kanunu belirlemektedir). f. Yeterli ödenek temin edilmeden, kamulaştırma işlemlerine başlanılamaz (KK, m.3). g. Taksitlerin ödenmesinde ve kamulaştırma bedellerinin zamanında ödenmemesi durumlarında, devlet alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranları uygulanır. h. Toprağı kamulaştırılan küçük çiftçiye kamulaştırma bedeli mutlaka peşin ödenir. ı. Kısmi kamulaştırmalarda, kalan kısım yararlanmaya elverişli değilse, malikin otuz gün içinde (idari dava açılması dışında) yazılı başvurması şartıyla, bu kalan kısmın da kamulaştırılması zorunludur. k. Baraj inşaatı için kamulaştırmalarda, çevrenin ekonomik, sosyal ve yerleşme düzeninin bozulması, ekonomik ve sosyal yönden yararlanmanın mümkün olmaması durumunda, civar taşınmazlar da sahiplerinin başvurusu üzerine kamulaştırılır. İrtifak hakkı: Taşınmaz malın mülkiyetinin kamulaştırılması yerine, amaç için yeterli olduğu takdirde taşınmaz malın belirli kesimi, yüksekliği, derinliği veya kaynak üzerinde kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulabilir (m.4). Kamulaştırma İşleminin Unsurları Kamulaştırma işlemi, tek taraflı bir idari işlemdir. Kişilerin mülkiyet haklarına bir müdahale olduğundan unsurlarının da belirlenmesi gerekir. a. Yetki Unsuru: Kamulaştırma yapmaya ancak devlet ve diğer kamu tüzel kişileri yetkilidir (AY, m.46/1). b. Sebep Unsuru: Kamulaştırma işleminin sebep unsuru, idareyi kamulaştırma yapmaya iten toplumsal ihtiyaçlardır. Örneğin, yol yapımı için kamulaştırma yapmanın sebebi, kamu yararına yönelik yol yapma ihtiyacıdır. c. Konu Unsuru: Kamulaştırma işleminin konu unsuru, yani doğurduğu hukuki sonuç, bir taşınmaz üzerindeki özel mülkiyetin sona ermesi ve taşınmazın mülkiyetinin idareye geçmesidir. d. Biçim (Şekil-usul) Unsuru: Kamulaştırma işlemi genel olarak yazılı şekle tabidir. Kamulaştırma Kanununda kamulaştırmaya ilişkin usuller bütün ayrıntıları ile düzenlenmiştir. e. Amaç Unsuru: Kamulaştırma işleminin amacı, her idari işlemde olduğu gibi kamu yararını gerçekleştirmektir. Burada kamu yararı, toplumun ortak bir ihtiyacının giderilmesi anlamına gelir. KAMULAŞTIRMANIN AŞAMALARI Kamulaştırma işleminin “idari” ve “adli” olmak üzere iki aşaması bulunmaktadır. Kamulaştırma İşleminde İdari Aşama İdari aşama sırasıyla aşağıdaki işlemlerden oluşur: a. Kamulaştırma bedeli için yeterli ödeneğin temin edilmesi b. Kamu yararı kararının alınması Not 1: Kamu yararı kararı verecek ve onay verecek merciiler: (1) İlgili bakanlık: Büyük enerji, sulama, iskan, yeni orman yetiştirilmesi, kıyıların korunması projeleri kamulaştırmalarında. (2) Köy ihtiyar kurulu: Köy için kamulaştırılmalarda (Onay merci, kaymakam ya da vali). (3) Belediye encümeni: Belediye için kamulaştırmalarda (Onay merci, kaymakam ya da vali). (4) İl encümeni: İl özel idaresi yararına kamulaştırmalarda (Onay makamı vali). (5) İl idare kurulu. Devlet adına kamulaştırmalarda ve il sınırları içindeki birden çok ilçeye bağlı köyler ve belediyeler yararına (Onay makamı vali). (6) Yükseköğretim kurulu: Yükseköğretim kurulu yararına kamulaştırmalarda (Onay makamı kurul başkanı). (7) Yönetim kurulu: Üniversite (Rektör), TRT (Genel Müdür). (8) İlçe idare kurulu: İlçe sınırlarında birden çok köy ve belediye yararına (Onay makamı vali). (9) Bakanlar Kurulu: Ayrı illerdeki birden çok kamu tüzel kişileri yararına ve birden fazla il sınırlarındaki devlet adına kamulaştırmalarda.
d. Kamulaştırma kararının alınması ve tapu siciline şerh verilmesi. Kamulaştırma kararının alınmasından sonra kamulaştırmayı yapacak idare, bu Kanunun 11. maddesindeki esaslara göre ve konuyla ilgili uzman kişi, kurum veya kuruluşlardan da rapor alarak gerektiğinde Sanayi ve Ticaret Odalarından ve mahalli emlak alım satım bürolarından alacağı bilgilerden de faydalanarak taşınmaz malın tahmini bedelini tespit etmek üzere kendi bünyesi içinden en az üç kişiden teşekkül eden bir veya birden fazla kıymet takdir komisyonunu görevlendirir (m.8). e. Satın alma usulünün denenmesi. Satın alma usulünde, idare malike satım sözleşmesi ile mülkiyetin devrini önerir. Anlaşabilirlerse, mülkiyet idareye geçer. Kamulaştırma İşleminde Adli Aşama Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine göre bu aşamada şu işlemler yapılır: a. İdarenin, Asliye Hukuk Mahkemesine müracaatı (Gerekli belgelerle). b. Mahkeme tarafından meşruhatlı davetiye: Tebligat ve ilan (30 gün sonrası için duruşma günü belirler). Bu tebligatta şunlar bulunur (m.10): (a) Kamulaştırılacak taşınmaz malın tapuda kayıtlı bulunduğu yer, mevkii, pafta, ada, parsel numarası, vasfı, yüz ölçümü. (b) Malik veya maliklerin ad ve soyadları. (c) Kamulaştırmayı yapan idarenin adı. (d) Tebligat veya ilan tarihinden itibaren kamulaştırma işlemine idari yargıda iptal veya adli yargıda maddi hatalara karşı düzeltim davası açabilecekleri. (e) Açılacak davalarda husumetin kime yöneltileceği. (f) Süresi içerisinde, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açanların, dava açtıklarını ve yürütmenin durdurulması kararı aldıklarını belgelendirmedikleri takdirde, kamulaştırma işleminin kesinleşeceği ve mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedeli üzerinden taşınmaz malın kamulaştırma yapan idare adına tescil edileceği. (g) Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahibi adına hangi bankaya yatırılacağı. (h) Konuya ve taşınmaz malın değerine ilişkin tüm savunma ve delilleri, tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde mahkemeye yazılı olarak bildirmeleri gerektiği. Not: Kamulaştırmaya konu taşınmaz malın maliki tarafından 10. madde gereğince mahkemece yapılan tebligat gününden, kendilerine tebligat yapılamayanlara tebligat yerine geçmek üzere mahkemece gazete ile yapılan ilan tarihinden itibaren otuz gün içinde, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal ve maddi hatalara karşı da adli yargıda düzeltim davası açılabilir (m.14). c. Duruşmada taraflar anlaşırsa bedelin tespiti. d. Taraflar anlaşamaz ise bedelin mahkeme tarafından tespiti. (aa) Bilirkişi tayini, keşif, duruşma günü belirleme. (bb) Bilirkişilerin bedel konusunda rapor hazırlaması. e. Kamulaştırma bedelinin idarece bankaya yatırılması. f. İdare adına tescil ve bedelin malike ödenmesi yönünde karar verilmesi. g. Kamulaştırma kararının tebliği. Mülkiyetin geçmesi: Taşınmaz malın mülkiyeti idareye geçer. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen tescil kararı ile mülkiyet idareye geçer (m.25). Malikin Geri Alma Hakkı Kamulaştırma Kanunu’nun 23. maddesine göre aşağıdaki şartların varlığında, malik taşınmazı geri alma hakkına sahiptir. a. Kamulaştırma işleminin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıllık sürenin dolmuş olması. b. Kamulaştırma işleminin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıllık süre içinde, kamulaştırma ve devir amacına uygun hiçbir işlem veya tesisat yapılmamış veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmazın olduğu gibi bırakılmış olması. c. Taşınmazın sahibinin (veya mirasçıları), kamulaştırma bedelini, aldıkları tarihten itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte idareye ödemeleri. d. Malik geri alma hakkını, bu hakkın doğumu anından itibaren bir yıl içinde kullanmış olmalı. Uyarı: Büyük enerji, sulama, iskan, yeni orman yetiştirme kıyıların korunması, turizm amacıyla kamulaştırmalarda malikin geri alma hakkı yoktur (KK, m.23). Kamulaştırmadan Vazgeçme Kamulaştırma Kanunu’nun 21. maddesine göre, kamulaştırma kararı veren veya onaylayan yetkili merciin kararı ile kamulaştırmanın her safhasında, kısmen ya da tamamen vazgeçilebilir. a. Dava aşamasında vazgeçilmesi durumunda, dava giderleri vekalet ücretlerini idare karşılar. b. Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesinden sonra, taşınmaza ihtiyaç kalmaz ise idare durumu malike bildirir. Malik, kamulaştırma bedelini üç ay içinde ödeyerek, taşınmazı geri alabilir. DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi, idarenin kamu hukuku kapsamında mal edinme ya da yararlanma usullerinden biri değildir? a) Devletleştirme b) Geçici işgal c) İstimval usulü d) Kamulaştırma usulü e) Özelleştirme 2. Aşağıdakilerden hangisi kamulaştırmaya ilişkin anayasada ve Kamulaştırma Kanunu’nda yer alan düzenlemeler bakımından yanlıştır? a) Kamulaştırma bedelinin ödenmesinde taksit mümkündür. b) Taksitlendirme beş yılda ve beş eşit şekilde yapılabilir. c) Kamulaştırma bedeli, malikin rızası ile para dışında da olabilir. d) Kamulaştırma bedelinin tespitinde vergi değeri esas alınır. e) Kamulaştırma kamu yararı amacıyla yapılır. 3. Aşağıdakilerden hangisi kamulaştırma bedelinin taksitle ödenmesi sebeplerinden biri değildir? a) Tarım reformunun uygulanması b) Büyük enerji, sulama ve iskân projelerinin gerçekleştirilmesi c) Yeni ormanların yetiştirilmesi d) Büyük ulaşım projelerinin gerçekleştirilmesi e) Kıyıların korunması ve turizm amacı
a) Sahipsiz mallar b) Orta malı c) Hizmet malı d) Devletin hüküm ve tasarrufunda olan mal e) Yapay (Suni) kamu malı 5. Kamu tüzel kişisinin mülkiyetinde bulunan ve belli bir kamu hizmetine tahsis edilmiş, o hizmet için şekillendirilmiş kamusal mallara ne ad verilir? a) Sahipsiz mallar b) Orta malı c) Hizmet malı d) Devletin hüküm ve tasarrufunda olan mal e) Doğal (tabii) kamu malı 6. Dağ, deniz, kıyı, hava gibi mallar hangi kamusal mal gurubuna girer? a) Sahipsiz mallar b) Orta malı c) Hizmet malı d) Toplum malı e) Kamu malı 7. Aşağıdakilerden hangisi kamusal malların özelliklerinden biri değildir? a) Kamusal mallar kamulaştırılamaz. b) Kamusal mallar haczedilemez. c) Kamusal mallar vergiye tabidir. d) Kamusal mallar ipotek edilemez. e) Kamusal mallar zamanaşımıyla kazanılamaz. 8. Aşağıdakilerden hangisi kamulaştırmada malikin geri alma hakkının kullanılabilmesi için kamulaştırma işleminin kesinleşmesinden itibaren geçmesi gereken süredir? a) 1 yıl b) 2 yıl c) 3 yıl d) 4 yıl e) 5 yıl 9. Kamulaştırmada Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından gönderilen meşruhatlı davetiyede bulunması gerekenlerden değildir? a) Kamulaştırılacak taşınmaz malın tapuda kayıtlı bulunduğu yer, mevkii, pafta, ada, parsel numarası, vasfı, yüz ölçümü b) Konuya ve taşınmaz malın değerine ilişkin tüm savunma ve delilleri, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde mahkemeye yazılı olarak bildirmeleri gerektiği c) Malik veya maliklerin ad ve soyadları d) Kamulaştırmayı yapan idarenin adı e) Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahibi adına hangi bankaya yatırılacağı 10. Aşağıdakilerden hangisi belediye için kamulaştırmalarda kamu yararı kararı verecek mercidir? a) Belediye Başkanı b) Belediye Encümeni c) Belediye Meclisi d) İl Encümeni e) İl Genel Meclisi Cevap Anahtarı 1.E, 2.D, 3.D, 4.B, 5.C, 6.A, 7.C, 8.E, 9.B, 10.C REYHAN TUNA Yüklə 60,34 Kb. Dostları ilə paylaş:
|