Iğdir valiLİĞİ Çevre ve şEHİRCİLİK İl müDÜRLÜĞÜ IĞdir 2011 yili IL Çevre durum raporu

LATİNCE İSMİ	TÜRKÇE İSMİ
HABİTAT
ERİNACEIDAE
Hemiechinus	Uzun kulaklı kirpi	Step alanlar
SORICIDAE
Crocidura leucodan	Sirvi burunlu tarla faresi	Açık arazi
LEPORIDAE
Lepus europaeus	Yabani tavşan	Hertürlü habitat
SCIURIDAE
Sphermophilus xanthaphyrmnus	Kazık sıçanı	Step çayır
CRICETIDAE
Arvicola terrestris	Su sıçanı	Akarsuların durgun ve vejatasyonca zengin bölgeleri
DIPODIDAE
Allactaga elater	Arap tavşanı	Step, geniş tarım alanı
Allactaga williamsi	-	Yayla ve stepler
CANIDAE
Canıs lopus	Kurt	Step, yayla
Vulpes vulpes	Tilki	Her türlü habitat

REPTILIA=SÜRÜNGENLER

LATİNCE İSMİ	TÜRKÇE İSMİ	HABİTAT
EMYDIDAE	Çizgili kaplunbağa	Nehir
Mauremys caspico
LECERTIDAE
Erenias pleskei	Aras kertenkelesi	Syerek bitki kumluk ve kısmen taşlık yerler
Lacerta rudis	Trabzon kertenkelesi	Nemli taşlık yerler
Lacerta trilineata	İri yeşil kertenkele	Az bitkili step tipi yamaç ve düzlükler
Ophisops elegans	Tarla kertenkelesi	Az bitkili açık ve taşlık step arazi
BOIDAE
Eryx jaculus	Mahmuzlu yılan	Az bitkili kumluk ve taşlıklar
COLUBRIDAE
Coluber revergieri	Kocabaş yılan	Az bitkili taşlık kısımlar
Colubar schmidti	Kırmızı yılan	Akarsu kenarları
Eirenis modestus	Uysal yılan	Az bitkili taşlık kısımlar
Natrix tesellata	Su yılanı	Su içi ve kenarları
Malpolon monspessulana	Çukurbaşlı yılan	Az bitkili taşlık kuru yerler, akarsu yamaçları
VIPERIDAE
Vipera lebetina	Koca engerek	Düz ova, taşlık yamaçlar
Vipera reddei	Ağrı engereği	Az bitkili taşlık ve kayalıklar

AVES = KUSLAR

LATİNCE İSMİ	TÜRKÇE İSMİ	İNGİLİZCE İSMİ	HABİTAT
CICONIIDAE
Ciconia Ciconia	Leylek	White Stork	Açık alanlar su kenarları
ACCIPITRIDAE
Buteo rufinus	Kızıl şahin	Long-Legged Buzzard	Ağaçsız düzlükler ve dağlar
ALADIDAE
Galerida cristata	Tepeli toygar	Crested Lark	Kuru akarsu yatakları, yerleşim yeri içi ve çevresinde
Alauda arvensis	Tarla kuşu	Skylark	Yaş çayırlar
MOTACILLIDAE
Anthus novaeseelandiae	Mahmuzlu	Richard’s	Açık arazi
	İncir kuşu	Pipit
Motacilla flava	Sarı kuyruk sallayan	Yellow wagtail	Akarsu yakını
TURDIDAE
Oenanthe finschii	Ak sırtlı kuyrukakan	Finsch’s Wheatear	Kayalık, çıplak yamaçlar,kuru dere yatakları
SYLVIDAE
Acrocephalus palustris	Çalı kamışçını	Mars warbler	Akaru boylarındaki bitki örtüsü
Acrocephalus arundinaceus	Büyük kamışçın	Great reed warbler	Kamışlıklar ve akarsu kenarlarındaki bitki örtüsü
Sylvia mystacea	Pembe göğüslü ötleğen	Menetries wabler	Çoğunlukla akarsu boylarınadı bodur, sık bitki örtüsü
PASSERIDAE
Passer domesticus	Serçe	Hause sparrow	İnsan yerleşimi
FRİNGİLLIDAE
Carduelisflavirostris	Sarı gagalı ketenkuşu	twite	Çoğunlukla yaş çayırlarda

PISCES=BALIKLAR

BİLİMSEL ADI	TURKÇE ADI	HABİTAT
BALITORIDAE
Noemacheilus angorea		Akarsu
Noemacheilua tigris		Akarsu
CYPRINIDAE
Alburnoides bipunctatus	Nokta inci balığı	Akarsu
Alburnus filippii		Akarsu
Aspius aspius	Koca ağızlı balık	Akarsu
Capoeta capoeta		Akarsu
Cyprinus carpio carpio	Sazan balığı	Akarsu
Leuciscus	Tatlısukefali	Akarsu
SALMONIDAE
Salmo trutta caspius	Alabalık	Akarsu
Salmo trutta labrax	Alabalıkl	Akarsu
SILURIDAE
Silurus glanis	Yayın balığı	Akarsu

Kaynak: Iğdır İl Çevre Durum Raporu 2005

F.3.3. Hayvan Yaşama Hakları
F.3.3.1. Evcil Hayvanlar
F.3.3.1.1.Sahipli Hayvanlar:
İl düzeyindeki sahipli hayvanların (kedi, köpek v.s.) türleri, sayıları bir çalışma yapılmamıştır. İlimizde ev ve süs hayvanları satan iki adet iş yeri bulunmaktadır.
F.3.3.1.2.Sahipsiz Hayvanlar:
İlimizde sahipsiz hayvanlar için barınak mevcut değildir.Belediye tarafından Hayvan Barınağı yapılması çalışmaları başlatılmıştır.
Tablo 19. İlimiz merkez ve ilçelerinde sahipsiz hayvan sayısı.

BELEDİYE ADI	KÖPEK SAYISI	KEDİ SAYISI
MERKEZ	2800–3000	5400–6000
ARALIK	200-250
TUZLUCA	700	350
KARAKOYUNLU	23
HALİFELİ	-	-
HOŞHABER	-	-
TAŞBURUN	-	-
MELEKLİ	100-150

F.3.3.2. Nesli Tehlike Altında Olan Ve Olması Muhtemel Olan Evcil Hayvanlar:
Konu ile ilgili herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır.
F.3.3.3. Hayvan Hakları İhlalleri
İlimizde hayvanlara kötü davranıldığı ile ilgili iki adet şikayet yaşanmış konu ile ilgili olarak 4260 YTL idari ceza kesilmiştir. İl Çevre ve Orman Müdürlüğümüz yöremizde kaçak avcılıkla mücadele ve avcı eğitim kursu ile bilinçli ve sürdürülebilir bir avcılık ve hangi hayvanların ne zaman avlanacağı konularında belirli aralıklarla avcı eğitimleri verilmektedir. Ayrıca, nesli tükenme tehlikesi altında olan hayvanların kesinlikle avlanmaması gerektiği sık sık çevre denetimlerinde ve av korumalarında Doğal hayatın canlılığı ve korunması amacıyla, İlimizdeki Ağrı dağı eteğinden doğal olarak çıkan Bulakbaşı- Aktaş- Yazlık- Adetli köyleri sınırlarında kalan Karasu’nun oluşturduğu sulak alanlarda sazlıkların biçilmemesi, kaçak avcılığın yapılmaması konusunda sürekli denetimler yapılarak ve ayrıca bu alanlara ikaz levhaları konularak halka uyarılar yapılmaktadır.Yasaklara uymayan ve kaçak olarak avlanan 22 kişiye toplam yaklaşık 47 000,00YTL para cezası kesilmiştir.

İl Müdürlüğümüz sınırları içerisinde ilk kez ulusal halkalama programı uyarınca yürütülen “Kuş Göçü Araştırmaları” Kafkas Üniversitesi tarafından 2006 sonbaharında halkalanan kuş sayısının türleri ve ilimize ait değerlendirmeler yapılmıştır.

Türkiye'nin sadece Kızılırmak Deltası. Göksu deltası ve Çukurova'da üreyen Porphyrio porphyrio (Saz Horozu) Iğdır Tuzluca Yukarı Çıyrıklı Köyünün birinci göl mevkiinde üreme görülmüş olup Türkiye'de dördüncü üreme bölgesi olduğu ortaya çıkarılmıştır.

Halkalama çalışmaları sırasında halkalanan kuşların dışında çevrede gözlemler yapılmış ve yaklaşık 143 tür kuş görülmüş bununla ilgili kayıtlar www.kusbank.org adresine girilerek kayıt altına alınmıştır.

3 yıllık bir çalışmada ortaya çıkan sonuçlara bakıldığında, çalışılan alanın kuş göç yolu üzerinde olduğu kanıtlanmış, kuşların konaklayarak beslendikleri önemli bölgelerden biri olduğu saptanmıştır. Bu alan ve çevresi hakkında daha fazla araştırma yapabilmek, bu çevrede yaşayan insanların kuşlar hakkında bilgilendirilerek bu bölgeyi koruma altına almak için çalışmaların bu bölgede devam etmesi çok önemlidir.