Ihyou ulumid-din

www.ziyouz.com kutubxonasi 19
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) marhamat qiladilar: «Ilm o‘rganib, uni
boshqalardan yashirgan kishini Alloh taolo qiyomat kuni olovli yugan bilan yuganlab
qo‘yadi».46
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: «Bir hikmatli so‘zni eshitib, uni
yodlab, keyin bir musulmon birodaringga o‘rgatishing eng yaxshi sovg‘adir. Bu qilgan
ishing bir yillik ibodatga teng».47
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: «Allohni zikr qilish, unga olib boruvchi
vositalar, muallim va ilm o‘rganuvchidan boshqa dunyo va undagi barcha narsalar
la’natlangandir».48
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: «Shubhasiz, Alloh taolo, maloikalar,
osmon va yerdagi barcha mavjudotlar, hattoki uyasidagi chumoli, dengizdagi baliqlar
insonlarga yaxshilik o‘rgatgan muallim haqqiga duo qiladi».49
46. Abu Dovud, Termiziy, Ibn Moja, Ibn Hibbon, Hokimlar rivoyati.
47. Tabaroniy Ibn Abbosdan zaif isnod bilan rivoyat qilgan.
48. Termiziy, Ibn Moja rivoyatlari. Alboniy bu hadisni hasan degan.
49. Termiziy Abu Umomadan rivoyat qilgan. Alboniy sahih degan.
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: «Musulmon kishi birodariga o‘zi
eshitgan chiroyli hadisini o‘rgatib qo‘yishdan afzalroq foyda yetkaza olmaydi».50
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: «Mo‘minning xayrli bir so‘zni eshitib,
uni o‘rganib, unga amal qilishi bir yil ibodat etishidan yaxshiroqdir».51
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) bir kuni ikki guruh kishilarni ko‘rdilar. Bittasi
Alloh taologa duoyu tasbih bilan mashg‘ul edi, ikkinchi guruhdagilar esa, odamlarga ilm
o‘rgatardi. Shunda Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) aytdilar: «Mana bular Allohdan
so‘rayaptilar, Alloh ularga xohlasa beradi, xohlamasa bermaydi. Ammo ikkinchi
majlisdagi kishilar odamlarga ilm o‘rgatyaptilar. Men muallim qilib yuborilganman».
Keyin ular tomonga yurib, ular bilan birga o‘tirdilar.52
50. Ibn Abdulbar Muhammad ibn Munkadirdan mursal holda rivoyat qilgan.
51. Ibn Muborak Zayd ibn Aslamdan mursal holda rivoyat qilgan. «Musnadul-firdavs» kitobida esa, Abu Hurayradan zaif sanad ila
rivoyat qilingan.
52. Ibn Moja Abdulloh ibn Amrdan zaif sanad bilan rivoyat qilgan.
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) marhamat qiladilar: «Alloh taolo men orqali
yuborgan hidoyat va ilmning misoli bir joyga ko‘p yoqqan yomg‘irga o‘xshaydi. U joyning
bir bo‘lagi suvni o‘ziga singdirib, ko‘p o‘t-o‘lanlar o‘sib chiqdi. Yana bir yeri yomg‘ir suvini
o‘zida saqlab qoldi va uni Alloh manfaatli qildi, odamlar u suvdan ichdilar, hayvonlarni
sug‘ordilar va dehqonchilik qildilar. Yana boshqa bir yer esa, tekis, silliq bo‘lganidan,
suvni saqlab qolmadi va biror ekinni o‘stirmadi».53
Bu hadisda Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) birinchi misoldagi yerni ilmidan
manfaatlangan kishiga, ikkinchisini o‘zi foydalanmasa-da, boshqalarga manfaat beruvchi
kishiga, uchinchini esa, mazkur ikki xislatdan mahrum kishiga o‘xshatdilar.
Ihyou ulumid-din (Din ilmlarini jonlantirish) – Ilm kitobi. Abu Homid al-G’azzoliy