İkinci Dünya Savaşı Sonrası Uuslararası Ortam

İkinci Dünya Savaşı Sonrası Uuslararası Ortam

• İkinci Dünya Savaşı Sonrası Uuslararası Ortam

• Truman Doktrini

• ve Marshall Planı

ABD ve kimi söürgeci ülkeler “siyasal bağımsızlık” tezine sahip çıkmaya başladılar; 1944’de De Gaulle, sömürgeerin yakın gelecekte bağımsızlıklarını elde edeceklerini belirten bir söylev verdi

• ABD ve kimi söürgeci ülkeler “siyasal bağımsızlık” tezine sahip çıkmaya başladılar; 1944’de De Gaulle, sömürgeerin yakın gelecekte bağımsızlıklarını elde edeceklerini belirten bir söylev verdi

• Lübnan (1941-43) Suriye (1941-45) Libya (1945)

• Endonezya(1945-54) Hindistan (1945) Pakistan (1955) Gana (1957)

• Seylan (1956, sonra Sri Lanka) Tunus ve Fas (1954-56) Cezayir (1962) Beçika Kongo’su (1960 daha sonra Zaire) ve tam bağımsızlığın hiç bir zaman verilemeyeceği ancak alınabileceğinin kanıtı olan Vietnam (1945’e rağmen 1975)

1948-1952 yılları arasında, Marshall Planı çerçevesinde OECD üyesi 16 ülkeye % 90’ı bağış olmak üzere toplam 12.8 milyar $ tutarında kaynak aktarılmıştır. Koşulları:

• 1948-1952 yılları arasında, Marshall Planı çerçevesinde OECD üyesi 16 ülkeye % 90’ı bağış olmak üzere toplam 12.8 milyar $ tutarında kaynak aktarılmıştır. Koşulları:

• Kaynakların donanım malları yatırımarında kullanıması

• Dış ticarette serbestleşmeye gidilmesi

• Dış ödemeler bilançosunda dengenin sağlanması

• Denk bütçe ilkesine uyulması

• ABD’nin hammadde kaynaklarına serbestçe ulaşabilmesinin önünün açılması

• ABD’nin sağladığı mali kaynaklardan yararlanan ülkeler ihtiyaç duydukları sınai ürünlerin % 60’ını ve tarımsal ürünlerin de % 78’ini ABD’den ithal etmişlerdir.

1945’de Çalışma Bakanlığı kuruluyor

• 1945’de Çalışma Bakanlığı kuruluyor

• 1945 İş Kazalarıyla Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortası Hakkında Kanun yürürlüğe giriyor

• 1946 İşçi Sigortaları Kurumu kuruluyor

• 1949 Emekli Sandığı yeniden düzenleniyor; farklı devlet kurumlarında çalışan memurlar tek çatı altında toplanıyor

• Ancak…..

• Bu yasalar ve düzenlemeler Türkiye’deki 14,5 milyon aktif işgücünün sadece 500 bin kadarını kapsıyordu

Bugünkü ekonomik hayatın temel belirleyicisi

• Bugünkü ekonomik hayatın temel belirleyicisi

• 1950’lerdeki iktisadi dönüşümdür

• İktidarın ilk uygulamaları, savaş döneminin ekonomi politikasını tasviye etmek oldu..

• Traktör Ateşi

• İlaçlama

• Tarım destekleri

• Toprak dağıtımı

• Ekili tarım alanları

• Popülist politikaların devamı

• Kore savaşı

Hizmetler sektöründeki gelişme aynı zamanda dönemin bir aynasıdır

• Hizmetler sektöründeki gelişme aynı zamanda dönemin bir aynasıdır

• Karayolları 1950’de 1700 km.den 1955’de 3500 km.ye 1965’de ise 10 750 km.ye yükseldi. Demiryollarında sadece 224 km. ilave yapılırken, deniz ticaret filosu % 70 arttı

Tartışmalı ilk devalüasyonun ardından…

• Tartışmalı ilk devalüasyonun ardından…

• - Hızla artan ithalat ve..

• - Sürekli açık veren bir dış ticaret…

• - Artan yabancı sermaye ve dış yardımlarla birlikte “alınan”

• yeni tüketim biçimi

• Üretim giderek ithal girdi mallarına dayanmaya başladı

• ( 1948 yılında ithalatın % 28’i makine ve araçlar, yüzde 36’sı hammaddeler ve % 25’i tüketim mallarıdır)

• Bu oran 1960’ların başlarında tüketim malları için % 5, hammadde ve makine-teçhizat için yüzde 40-45’lere yükseldi

1956

• 1956

• 1 $ = 2,80 TL’den 1 $ = 5,25-5,5 TL’ye çıktı

• 1958 : IMF ile ilk yakın tanışma

• Dolar başına 6,22 TL vergi uygulaması sonucu

• 1 $ = 2,80 + 6,22 = 9,02 TL

• KENTLEŞME Mİ?

• GECEKONDULAŞMA MI?

• * 1959’da Koordinasyon Bakanlığı kuruluyor

• * Tinbergen’in üç aşamalı plan hazırlığı:

• - kalkınma hızının saptanması

• İç ve dış tasarruf gereksinimi
• sermaye/hasıla oranının saptanması