İklim Değişikliği niye Siyasi bir Mesele?

Genel olarak, tüketimin (kimin neyi satın aldığı ve satın alma kararlarını kimin verdiği), üstlenilen cinsiyet rolleriyle ilişkili olduğunu söylemek mümkün.

Özellikle mobilite konusunda: Örneğin İsveç’te orta yaştaki erkekler kadınların tükettiğinin iki katına yakın enerji tüketiyor.

Enerji tüketimindeki bu fark; öncelikle kadın erkek arasındaki motorlu araç kullanımındaki fark ve ayrıca erkeklerin kendilerini arabalarıyla özdeşleştirmeleri

Enformasyon ve iletişim teknolojilerinde ve elektronik ürünlerin kullanımındaki farklılık.

En büyük çevre sorunu yoksulluktur.

• En büyük çevre sorunu yoksulluktur.

• İklim değişikliğinin etkileri fakirliği arttırır.

• Yoksullar, iklim değişikliğinden en çok etkilenen kesimdir.

• Dünyada fakirliğin kadınlardaki oranı %70’dir.

• Kadınlar, yerel (kır) doğal kaynaklara aşırı bağımlı olan gelişmekte olan ülkelerde ve topluluklarda yoksulların önemli bir bölümünü oluşturuyorlar.

• Türkiye’de de durum rakamlarla benzer.

Vektörlerin neden olduğu hastalıklar, solunum sistemi hastalıkları, su bağlantılı hastalıklar gibi iklim değişikliğinin dolaylı olarak insan sağlığına yönelik etkilerine kadınlar daha fazla maruz kalmaktadır.

• Vektörlerin neden olduğu hastalıklar, solunum sistemi hastalıkları, su bağlantılı hastalıklar gibi iklim değişikliğinin dolaylı olarak insan sağlığına yönelik etkilerine kadınlar daha fazla maruz kalmaktadır.

• Üreme Sağlığı

• Erken doğumlar, tüp bebek sayılarında artışlar

• Erkeklerde testosteron (erkeklik hormonu) düzeylerinin düşmesi ve östrojen (kadınlık hormonu) düzeylerinin artması

• Sperm üretiminin doğrudan sıcaklık etkisiyle sekteye uğraması

• Diğer canlılar: Kaplumbağa neslinin yok olşu, Balık türlerince cins değişimleri….

• Kaynak WHO, 2011.

Kadınları iklim değişikliğinden olumsuz etkilenen yardıma muhtaç kurbanlar olarak görmek yanlış değil, ancak eksik

• Kadınları iklim değişikliğinden olumsuz etkilenen yardıma muhtaç kurbanlar olarak görmek yanlış değil, ancak eksik

• İklim değişikliği ile mücadelede ve felaket risklerini azaltma konusunda uygulamaya konacak tüm politika ve önlemlerin toplumsal cinsiyete duyarlı olması lazım

• Kadınların iklim politikalarındaki tüm karar alma süreç ve mekanizmalarına katılımı sağlanmalı (çiftçi kayıt sistemindeki yerleri vb.)

İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 1994 (Türkiye 2004)

• İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 1994 (Türkiye 2004)

• Marakeş Uzlaşmaları

• Kyoto Protokolü 2005 (Türkiye 2009)

• Bali Yol Haritası 2007

• Yeni Delhi Çalışma Programı (2002, Tadil edilmiş 2007)

• Kopenhag Mutabakatı 2009

• Cancun Kararları 2010

• Durban Kararları 2011

• Doha Kararları 2012

2001 “Marakeş Uzlaşmaları” olarak adlandırılan kararlar paketinde, kadınlar hem etkilenen hem de etkileyecek taraf olarak iklim mücadelesinde ilk kez resmi olarak yerlerini aldılar.

• 2001 “Marakeş Uzlaşmaları” olarak adlandırılan kararlar paketinde, kadınlar hem etkilenen hem de etkileyecek taraf olarak iklim mücadelesinde ilk kez resmi olarak yerlerini aldılar.

• 2007 Bali Eylem Planı Modülleri:

• i) toplumsal cinsiyetin iklim değişikliğine dahil edilmesi için uluslararası hukuk araçları;
• ii) iklim değişikliğinin etkilerine uyum çalışmalarına kadınların dahil edilmesi;
• iii) olumsuz sonuçların hafifletilmesi ve uyumla ilgili önlemlerin desteklenmesi amacıyla teknoloji geliştirme ve transferi konusunda toplumsal cinsiyete duyarlı stratejiler ve
• iv) iklim değişikliği finansman mekanizmalarına toplumsal cinsiyet eşitliği prensiplerinin dahil edilmesi

• 2009 Kopenhag, 2010 Cancun’da ve 2011 Durban’da kararlar tekrarlanıyor.

• Aralık 2012 Doha

• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi/BMİDÇS (United Nations Framework Convention on Climate Change/UNFCCC) müzakerelerinde kadınların katılımının artırılması ve tüm UNFCCC organlarında cinsiyet dengesinin sağlanması ve kadınların temsilini izlemek için bir raporlama mekanizmasının oluşturulması ve kadın ve iklim değişikliği çalışmalarının teşvik edilmesi kararını aldılar. Böylece kadınların köyden küresel düzeye kadar, iklim değişikliğine tepki/önlem olarak toplumsal cinsiyete duyarlı bir iklim politikasının şekillenmesinde aktif ajanlar olarak rolleri olduğu açıkça beyan edilmiş oldu.

UNEP’in iklim değişikliği ile mücadele faaliyetleri kapsamında, Ulusal Uyum Eylem Programları (NAPA) için hazırlanan rehberde, iklim değişikliğinin kadınlar ve erkekler üzerindeki farklılaşan etkileri ve kadınların uyum önlemlerindeki yaşamsal rolü önemle vurgulanmaktadır. Rehber, cinsiyet eşitliğini NAPA hazırlama sürecinin yönlendirici ilkelerinden biri olarak kabul etmiş ve hazırlık sürecine kadınların katılımının gereğine işaret etmiştir.

• UNEP’in iklim değişikliği ile mücadele faaliyetleri kapsamında, Ulusal Uyum Eylem Programları (NAPA) için hazırlanan rehberde, iklim değişikliğinin kadınlar ve erkekler üzerindeki farklılaşan etkileri ve kadınların uyum önlemlerindeki yaşamsal rolü önemle vurgulanmaktadır. Rehber, cinsiyet eşitliğini NAPA hazırlama sürecinin yönlendirici ilkelerinden biri olarak kabul etmiş ve hazırlık sürecine kadınların katılımının gereğine işaret etmiştir.

•