İlahiyat Fakültesi İlahiyat Lisans Tamamlama (İLİtam) Programı Ders İçeriği kur’an-i kerim-i kr : 2 0

T.C.

Dokuz Eylül Üniversitesi

İlahiyat Fakültesi

İlahiyat Lisans Tamamlama (İLİTAM) Programı Ders İçeriği
KUR’AN-I KERİM-I KR : 2 - 0

1-Kur’an Öğretimi-Hafızlık-Tecvid İlmi

Ezber: FATİHA

Yüzünden: 1-10. sayfalar

2-Kur’an Öğretimi-Hafızlık -Tecvid İlmi

Ezber: Bakara 1-5

Yüzünden: 11-20. sayfalar

3-Kur’an Öğretimi-Hafızlık -Tecvid İlmi

Ezber: Ayetel Kürsi

Yüzünden: 21-30. sayfalar

4-Kur’an Öğretimi-Hafızlık-Tecvid İlmi

Ezber: Emenerrrasülü

Yüzünden: 31-40. sayfalar

5-Kur’an-Tecvid İlişkisi

Ezber: Haşr 18-24

Yüzünden: 41-50. sayfalar

6-Kur’an-Tecvid İlişkisi

Ezber: Duha-İnşirah-Tin

Yüzünden: 51-60. sayfalar

7-Kur’an-Tecvid İlişkisi

Ezber: Alak-Kadr

Yüzünden: 61-70. sayfalar

8-Harflerin Mahreçleri ve Sıfatları

Ezber: Beyyine-Zilzal-Adiyat

Yüzünden: 71-80. sayfalar

9-Harflerin Mahreçleri ve Sıfatları

Ezber: Karia-Tekasür-Asr

Yüzünden: 81-90. sayfalar

10-Harflerin Mahreçleri ve Sıfatları

11-Ezber ve Yüzünden Okunacak Yerler

Ezber: Hümeze-Fil-Kureyş

Yüzünden: 91-110. sayfalar

12-Ezber ve Yüzünde Okunacak Yerler Ezber:Maun-Kevser-Kafirun-Nasr

Yüzünden: 111-130. sayfalar

13-Ezber ve Yüzünde Okunacak Yerler Ezber: Tebbet-İhlaf-Felak-Nas

Yüzünden: 131-150. sayfalar

ARAPÇA I KR : 4 - 0

1-Cümle ve Çeşitleri

2-Zaman ve Yapı Bakımından Fiil ve Çeşitleri

3-Mücerred ve Mezid Fiiller

4-Marife ve Nekre

5-Müfred, Tesniye ve Cemi Çeşitleri

6-Müzekker ve Müennes

7-İsim Cümlesi - Fiil Cümlesi

8-Mefuller (Mefulu bih – Mefulu mutlak)

9-Mefuller (Mefulu fih – Mefulu leh – Mefulu maah)

10-Muzari Fiilin Raf – Nasb ve Cezmi

11-Beş Fiil ve İrabı

12-İsmin Cer Edilmesi - Harfi Cer ve İzafet

13-Nevasih (İnne ve Benzerleri, Kane ve Benzerleri

İSLAM BİLİMLERİNDE YÖNTEM KR : 3 - 0

1-Sosyal bilimler ve İslam bilimleri

2-Sosyal Bilimlerde Yöntem

3-İslam bilimlerinde Yöntem

4-İslam bilimlerinin Doğuşu ve Gelişimi

5-İslam bilimlerinin temel kaynakları (Kur’an-Hadis)

6-İslam bilimlerinin temel kaynakları

(Kelam - İslam Hukuku)

7-İslam bilimlerinde bilgiyi üretme ve bilgiye ulaşman yolları(Tefsir,Tevil-Esbab-ı Nüzul

8-İslam bilimlerinde bilgiyi üretme ve bilgiye ulaşman yolları

9-İslam tarihi disiplini, gelişimi ve yöntemi

10-İslam tarihi disiplini, gelişimi ve yöntemi

11-Kur’an-ı Kerim’e geleneksel yaklaşımlar (Rivayet-Drayet-İşari)

12-Kur’an-ı Kerim’e çağdaş yaklaşımlar

13-Kur’an-ı Kerim’e bilimsel yaklaşımlar
İslam Tarihi ve Medeniyeti KR : 4 - 0

1-EMEVÎLER DÖNEMİ – I

2-EMEVÎLER DÖNEMİ – II

3-ABBÂSÎLER’İN KURULUŞU VE GÜÇLÜ HALİFELER DÖNEMİ

4-TÜRK NÜFUZU ALTINDA ABBÂSÎ HALİFELİĞİ

TÜRK NÜFUZU ALTINDA ABBÂSÎ HALİFELİĞİ

5-İLK ORTAYA ÇIKAN MAHALLİ HANEDANLAR – I

6-İLK ORTAYA ÇIKAN MAHALLİ HANEDANLAR – II

7- İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ

8- ilk müslüman Türk devletleri

9-İSLAM TARİHİNİN YENİDEN MERKEZİLEŞMESİ: TÜRK DÖNEMİ: SELÇUKLULAR VE HARZEMŞAHLAR

10-İSLAM TARİHİNDE BÜYÜK BUHRAN: MOĞOL İSTİLASİ VE ANADOLU BEYLİKLERİ– I

11-İSLAM TARİHİNDE BÜYÜK BUHRAN: MOĞOL İSTİLASİ VE ANADOLU BEYLİKLERİ– II

12-İSLÂM TARİHİNDE İMPARATORLUKLAR DÖNEMİ: OSMANLI İMPARATORLUĞU– I

13-İSLÂM TARİHİNDE İMPARATORLUKLAR DÖNEMİ: OSMANLI İMPARATORLUĞU – II

14-SAFEVÎ DEVLETİ – I

15-SAFEVÎ DEVLETİ– II
MANTIK KR : 3 - 0

1-Mantık Nedir? Tanımı, Mahiyeti ve Önemi

2-Mantığın Kısa Tarihçesi

3-Kavramlar

4-Tanım, Bölme ve Sınıflandırma

5-Önermeler

6-Önermeler Arası İlişkiler

7-Kıyas, Kuralları ve Dört Şekli

8-Şartlı, Bileşik ve Düzensiz Kıyaslar

9-Beş San’at (Burhan ve Cedel)

10-Kur’an’da Tartışma Esasları

11-Beş San’at (Hitabet, Şiir ve Muğalata)

12-Mantıkta Yanlış Kavramı ve Biçim Yanlışları

13-İçerik Yanlışları ve Diğer Yanlışlar

TEFSİR VE TEFSİR METİNLERİ KR : 4 - 0

1-Kur’an ve Tefsirle İlgili Temel Kavramlar

2-Kur’an Tarihi

3-Tefsirin Başlangıcı

4-Tefsirin Tedvini

5-Tefsir Yöntemleri

6-Dilbilimsel Tefsir

7-Konulu Tefsir

8-Tefsirde Hermeneutik ve Semantik Yöntem

9-Tefsir Problemleri

10-Tefsir Mukaddimelerinde Tefsir Usulü ve Kur’an İlimleri

11-Batı’da Kur’an ve Tefsir Çalışmaları

12-Tefsir Metinleri (Arapça ve Türkçe)

13-Genel Tekrar

ARAPÇA II KR : 4 - 0

1-MEBNÎ VE MU‘REB

2-BEŞ İSİM + MAKSÛR, MANKÛS VE MEMDÛD İSİMLER

3-MUNFASIL ve MUTTASIL ZAMİRLER

4-NÂİBU’L-FÂİL

5-İSM-İ FÂİL ve İSM-İ MEF‘ÛL

6-HÂL (DURUM ZARFI)

7-TEMYİZ ve SAYILARIN TEMYİZİ

8-MÜNÂDÂ

9-İSTİSNÂ

10-TABİLER – I (Sıfat – Bedel)

11-TABİLER – II (Tekid – Atıf)

12-GAYR-I MUNSARIF

13-İ’RÂB VE ÇEŞİTLERİ

Felsefe Tarihi KR : 3 - 0

1-Felsefeye Giriş

2-Sokrates Öncesi Antik Yunan Felsefesi

3- Sofistler, Sokrates ve Sokratesçi Okullar

4-Platon

5- Aristoteles

6- Hellenistik ve Patristik Felsefe

7- İslâm Felsefesi

8- Skolastik ve Rönesans Felsefesi

9- On Yedinci Yüzyıl Felsefesi

10- On Sekizinci Yüzyıl Aydınlama Felsefesi

11- Kant ve Alman İdealizmi

12- On Dokuzuncu Yüzyıldan Günümüze Çağdaş Felsefe Akımları

13- Genel Tekrar

Hadis Ve Hadis Metinler KR : 4 - 0

1-Kitab ve Sünnete Bağlılık (el-İ’tisâm bi’l-Kitâb ve’s-Sünne)

2-Hz. Peygamber’i Konu Edinen İlim Dalları

3-Hadis Tenkîdi Kriterleri

4-Ebû Hanîfe ve Hanefîlerin Hadis ve Sünnet Anlayışı (Metin Yiğit)

5-Oryantalistik Hadis Çalışmaları (Fatma Kızıl)

6-Dârülhadisler

7-Hadis ve Çevre Bilinci

8-Hadis Metinleri I

9-Hadis Metinleri II

10-Hadis Metinleri III

11-Hadis Metinleri IV

12-Hadis Metinleri V

13-Hadis ve Hadis Metinleri

14-(Son ders, özet)

İslam Ahlak Felsefesi KR : 3 - 0

1-Giriş; İslam Ahlâkının Kaynakları

2-Etik, Ahlâk ve Etik’in Ayırt Edici Özellikleri

3-Etik Tarihindeki Temel Teoriler

4-İrade Özgürlüğü Sorunu

5-Mutluluk ve Yetkinlik

6-Erdem

7-Erdemsizliklerin Giderilmesi

8-İyi

9-Değer

10-Ahlak-Din ilişkisi

11-Birey, Aile ve Toplum

12-Bazı Uygulamalı Etik Alanları

13-Genel Tekrar

İslam Mezhepleri Tarihi KR : 4 - 0

1-İslam Mezhepleri Tarihine Giriş

2-Hâricilik- İbadilik

3-Mürcie- Mutezile

4-Ehl-i Sünnet

5-Şia – Zeydiyye

6-İsmâiliyye- Batıniyye

7-İmâmiyye

8-Kâdıyanilik

9-Bâbilik- Bahâilik

10-Dürzilik-Nusayrilik- Yezidilik

11-Vehhabilik

12-Alevilik-Bektaşilik

13-Genel Tekrar

KUR’AN-I KERİM II KR : 2 - 0

1-Med ve Çeşitleri*Buruc Suresi Ezber*A’raf Suresi Yüzüne

2-Med ve Çeşitleri*Tarık Suresi Ezber* A’raf Suresi Yüzüne

3-Med ve Çeşitleri*A’la Suresi Ezber* Enfal Suresi Yüzüne

4-Med ve Çeşitleri*Ğaşiye Suresi Ezber* Tevbe Suresi Yüzüne

5-Tenvin ve Sakin Nun’un Halleri* Fecr Suresi Ezber* Yunus Suresi Yüzüne

6-Tenvin ve Sakin Nun’un Halleri* Beled Suresi Ezber* Hûd Suresi Yüzüne

7-Tenvin ve Sakin Nun’un Halleri* Şems Suresi Ezber* Yusuf Suresi Yüzüne

8-İdğamlar*Leyl Suresi Ezber* Ra’d Suresi Yüzüne

9-İdğamlar*İbrahim Suresi Yüzüne

10-İdğamlar*Hicr Suresi Yüzüne

11-İdğamlar*Nahl Suresi Yüzüne

12-İsra Suresi Yüzüne

13-Kehf Suresi Yüzüne

OSMANLI TÜRKÇESİ KR : 3 - 0

1-OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ

2-OSMANLI TÜRKÇESİNDE İMLA

3-OSMANLI TÜRKÇESİNDE TÜRKÇE EKLER

4-OSMANLI TÜRKÇESİNDE ARAPÇA UNSURLAR I

5-OSMANLI TÜRKÇESİNDE ARAPÇA UNSURLAR II

6-OSMANLI TÜRKÇESİNDE ARAPÇA UNSURLAR III

7-OSMANLI TÜRKÇESİNDE FARSÇA UNSURLAR

8-OSMANLI TÜRKÇESİNDE YAZI ÇEŞİTLERİ

9-OSMANLI TÜRKÇESİ EL YAZMASI ESERLER

10-EL YAZMASI ESER ÖRNEKLERİ

11-MATBU METİN ÖRNEKLERİ

12-KİTABELER VE MEZAR TAŞLARI

13-GENEL TEKRAR

KUR'AN-I KERİM III KR : 2 - 0

1-Lafzatullah Kalkale 300-345 yüzüne okuma ezberlerin okunması

2-Ra harfinin okunuşu zamir ha-i Kinaye, 300-345 yüzüne okuma ezberlerin okunması

3-İşmam imale teshil, 300-345 yüzüne okuma ezberlerin okunması

4-Sad harfinin Sîn okunması sekte ha-i sekte ene zamirinin okunuşu, 300-345 yüzüne okuma ezberlerin okunması

5-Kırâatın tanımı, Kırâat ilminin doğuşu, Sahih kıraatlarda aranan şartlar

345-390 yüzüne okuma ezberlerin okunması

6-Şâz kıratlar, Farklı kıraatların sebep olduğu fıkhi ihtilaflar

345-390 yüzüne okuma ezberlerin okunması

7-Kırâati imamları ,Kırâat İmamlarının Rumuzları Bazı kırâat terimleri

345-390 yüzüne okuma ezberlerin okunması

8-Usûl kavramları, Uygulamaya dair 345-390 yüzüne okuma kavramlar ezberlerin okunması

9-Nafi' kıraatından örnekler,İbn Kesîr kıraatından örnekler,Ebû Amr kıraatından örnekler 390-450 yüzüne okuma ezberlerin okunması

10-İbn Âmir kıraatından örnekler, Hamza kıraatından örnekler

390-450 yüzüne okuma ezberlerin okunması

11-Kisâî kıraatından örnekler, Ebû Cafer kıraatından örnekler

390-450 yüzüne okuma

12-Yakub kıraatından örnekler, Halefu'l-Âşir kıraatından örnekler

390-450 yüzüne okuma ezberlerin okunması

13-Genel Tekrar

Ana Konularıyla Kur’an KR : 4 - 0

1-Kur’an-ı Kerim’de Kur’ân

2-Kur’an-ı Kerim’de Varlıklar

3-Kur’an-ı Kerim’de Alem

4-Kur’an-ı Kerim’de Peygamberlik

5-Kur’an-ı Kerim’de Vahiy Olgusu

6-Kur’an-ı Kerim’de Allah

7-Kur’an-ı Kerim’de İnsan

8-İslam Toplumunun Doğuşu ve Mekke-Medine’deki Durumu

9-Kur’an-ı Kerim’de Aile

10-Kur’an-ı Kerim’de Kötülük ve Şeytan

11-Kur’an-ı Kerim’de Ölümden Sonraki Hayat

12-Kur’an-ı Kerim’de Kıssalar

13-Kur’an-ı Kerim’de Dinler

FIKIH USULÜ KR : 4 - 0

1-Fıkıh Usulü'nün tanımı, amacı, doğuşu, kaynakları, yöntemleri...

2-Tarifi, özellikleri, kaynak değeri, hükümlere delaleti, hükümleri açıklayış üslubu

3-Tarifi, çeşitleri, kaynak değeri, ahad haberler, Hz. Peygamberin fiilleri...

4-Tarifi, gerçekleşme şartları, çeşitleri, kaynak değeri, senedi, günümüzde icma...

5-Tarifi, hüccet değeri, rükünleri, şartları, tahricü'l-menat, tenkihu'l-menat ve tahkîku'l-menât...

6-İstihsan, Istıshab, Istıslah, Şer'u men-kablenâ, Örf, Sedd-i zerâyi, Sahabi kavli...

7-Âmm, Hâss (Mutlak, Mukayyed, Emir, Nehiy), Müşterek, Müevvel

Kullanıldığı Mana Bakımından Lafızlar (Hakikat, Mecaz, Sarih, Kinaye),

Manaya Delaleti Bakımından Lafızlar (Zahir, Nass, Müfesser, Muhkem),

Kapalılık Bakımından Lafızlar (Hafi, Müşkil, Mücmel, Müteşabih),

Manaya Delaletinin Şekli Bakımından (İbarenin, İşaretin, Nassın ve İktizanın Delaleti.

8-Teklifi Hükümler (Vacib, Mendub, Haram, Mekruh, Mubah...)

Vaz'î Hükümler (Sebep, Rükün, Şart, Mani, Sıhhat-Fesat-Butlan...)

9-Mükellefin (Mahkum Aleyh) Tarifi, Ehliyetin Tarifi, Kısımları, Arızaları, İkrah.

10-İçtihatın tarifi, şartları, hükmü, değişmesi, İçtihat kapısı, Taklitin tarifi, hükmü...

11-Tarifi, kaynağı ve bazı örnekler.

12-Tarifi, Fikri temelleri, Hikmet-i teşri, ...

13-Genel tekrar
İslam Felsefesi KR : 3 - 0

1-İslam felsefesinin Mahiyeti ve Alanı. İslam'da Felsefî ilimleri Doğuşu.

2-İslam felsefesinin gelişmesi ve dönemleri

3-İslam ilimleri ve Felsefe İlişkisi

4-Felsefî ekoller ve ilimler

5-İslamda tabiatçı ve eklektik düşünce

6-Özgün filozoflar ve Felsefeleri - I (Kindi - Farabi)

7-Özgün filozoflar ve Felsefeleri - II (İbn Miskeveyh - İbn Sina)

8-Gazali ve felsefe eleştirisi

9-Endülüs'te Felsefe: (Felsefenin Endülüs'e girişi)

10-Gazali sonrası İslam'da felsefenin sürekliliği (Bağımsız filozoflar)

11-Gazali sonrası İslam'da felsefenin sürekliliği (İşrak Felsefesi, Uzlaştırmacı felsefeler)

12-İslam felsefesinin Batıya intikali ve etkileri

13-Osmanlı'da Felsefe

Sistematik Kelam KR : 4 - 0

1-Kelam İlmi ve Doğuşu

2-Kelam Okulları

3-Bilgi

4-Varlık

5-Allah’ın Varlığı

6-Allah-Alem İlişkisi

7-Allah-İnsan İlişkisi

İlahi irade ve İnsanın özgürlüğü

8-Allah-İnsan İlişkisi

Kaza ve kader

9-Nübüvvet

10-İman Ve Mahiyeti

11-Ruhanî Varlıklar

12-Ahiret Ve Ahvali

13-İmamet

Tasavvuf KR : 4 - 0

1-Tasavvuf Nedir?

2-İlimler ve Tasavvuf

3-Mistisizm ve Tasavvuf

4-Tasavvuf Tarihinin Hazırlık/Zühd Dönemi

5-Tasavvuf Tarihinin Klasik/Tasavvuf Dönemi

6-Tasavvuf Tarihinin Dönemleri: Tarikatlar Dönemi (I)

7-Tasavvuf Tarihinin Dönemleri: Tarikatlar Dönemi (II)

8-Tasavvufî Kurumlar ve Sosyal Fonksiyonları

9-Tasavvuf Kavramları

10-Tasavvufta Varlık ve İnsan

11-İslam’ın Yayılmasında Tasavvufun Rolü

12-Tasavvufun Son İki Asrı

13-Genel Tekrar

DİN EĞİTİMİ KR : 2 - 0

Din Eğitimi İle ilgili Temel Kavaramlar

Cumhuriyet Dönemi Laiklik ve Din Eğitimi

İlköğretimde Din Eğitim ve Öğretimi

Ortaöğretimde Din Eğitim ve Öğretimi

İmam-Hatip Liselerinde Din Eğitim ve Öğretimi

Yükseköğretimde Din Eğitim ve Öğretimi

Yaygın Din Eğitimi

Ailede Din Eğitimi

Camilerde Din Eğitimi

Bir yaygın Din Eğitimi Kurumu Olarak Kur’an Kursları

Yetişkinler Din Eğitimi

Din Eğitimi ve İletişim

Yaygın Din Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar

DİN FELSEFESİ KR : 4 - 0

1-Din Felsefesi Nedir?

2-Ulûhiyet Kavramı

3-Tanrı Tasavvurları

4-Deliller

5-Tanrı – Âlem ilişkisi

6-İman Problemi

7-Vahiy ve Mucize

8-Âhiret Hayatı

9-Din – Sanat İlişkisi

10-Din – Ahlâk İlişkisi

11-Din – Bilim İlişkisi

12-Çoğulculuk ve Diyalog Problemi

13-Din – Siyaset İlişkisi

Din Hizmetleri, Rehberlik ve İletişim KR : 3 - 0

1-İslam tarihinde eğitim-öğretim kurumlarına genel bir bakış

2-Din görevlisinin görev esnasında duruş tavrı ve tarzı

3-Din hizmetlerinde psikolojinin yeri

4-Konuşmanın bölümleri ve tutarlılık

5-Din hizmetlerinde iletişim ve rehberlik

6-Din görevlisinin misyonu ve yetkinlikleri

7-Din hizmetinde din görevlilerinin pratik olarak ihtiyaç duyduğu konular

8-Din hizmetleri ve güncel meseleleri

9-Vaaz-hutbe-tebliğ ve irşat faaliyetleri

10-İnanç ve sağlık ilişkisi

11-Engellilere yönelik din hizmetleri

12-Kadınlara yönelik din hizmetleri

13-Genel Tekrar

DİNLER TARİHİ KR : 4 - 0

1-Din

2-Dinler Tarihi

3-Yerel Dinler ve Eski Dinî Geleneklerden Örnekler

4-Hint Dinleri I

5-Hint Dinleri II

6-Yahudilik I

7-Yahudilik II

8-Hıristiyanlık I

9-Hıristiyanlık II

10-Geleneksel Türk Dini

11-Dinler Arası Diyalog

12-İslam ve Diğer Dinler

13-GENEL TEKRAR

İSLAM HUKUKU KR : 6 - 0

1-İslam Hukukuna Giriş

2-İslam Kişi Hukuku

3-İslam Aile Hukuku I

4-İslam Aile Hukuku II

5-İslam Aile Hukuku III

6-İslam Miras Hukuku

7-İslam Eşya Hukuku

8-İslam Borçlar Hukuku I

9-İslam Borçlar Hukuku II

10-İslam Ceza Hukuku

11-İslam Yargılama Hukuku

12-Helaller-Haramlar

13-Genel Tekrar

Kurân-ı Kerim IV KR : 2 - 0

1-Dudak talimi ve Uygulamalı olarak 450-485 sayfalar arasında gösterilmesi 450-485 Yüzüne okuma ve ezber okuma

Temsili Okuma veTemsili Okumanın Esasları. 450-485 sayfalar arasında gösterilmesi Yüzüne okuma ve ezber okuma

2-Ses Vurgusu

Ses Vurgusu İle İlgili Bazı Prensipler

Sesi Yükseltme

Sesi Alçaltma

450-485 Yüzüne okuma ve ezber okuma

3-Kur’an Okurken Meydana Gelen Bazı Hatalar

Lahn’ın Tarifi

Lahn’ın Kısımları

Lahn-ı Celî

Lahn-ı Hafî

485-520Yüzüne okuma ve ezber okuma

4-VAKF VE İBTİDÂ’NIN SÖZLÜK VE TERİM ANLAMLARI

Sözlük Anlamları

Terim Anlamları

VAKF VE İBTİDÂ’NIN ÖNEMİ

555-600 Yüzüne okuma ve ezber okuma

5-VAKFIN KURALLARI

VAKFIN KISIMLARI

Vakf-ı Tâm

Vakf-ı Kâfî

Vakf-ı Hasen

Vakf-ı Kabîh

VAKF İŞARETLERİ (SECAVENDLER)

555-600 Yüzüne okuma ve ezber okuma

6-İBTİDÂ VE KURALLARI

555-600 Yüzüne okuma ve ezber okuma

7-Abdurrahman Gürses Hocaefendi

485-520Yüzüne okuma ve ezber okuma

8-Hasan Akkuş Hocaefendi

Gönenli Mehmet Efendi

Süleyman Hilmi Tunahan

485-520 Yüzüne okuma ve ezber okuma

9-Üsküdarlı Ali Efendi

Adalı Hafız Ahmet Hızal

520-555 Yüzüne okuma ve ezber okuma

10-Bacağı Kesik İsmail Efendi

Mehmet Rüştü Aşıkkutlu

520-555 Yüzüne okuma ve ezber okuma

11-İsmail Biçer

520-555 Yüzüne okuma ve ezber okuma

13-555-600 Yüzüne okuma ve ezber okuma Genel Tekrar