Ilk bolalik davrida o'z-o'zini anglashning rivojlanishi va 3 yosh inqirozi

Ilk bolalik yoshi (bir yoshdan uch yoshgacha). Ko’pchilik psixologlar tug’ilgandan voyaga

etgunga qadar insonning psixologik rivojlanish yo’lining o’rtasi 3 yosh deb hisoblashadi. Uch yoshli

bola o’z-o’ziga xizmat qila oladi, atrofdagi odamlar bilan o’zaro munosabatga kirishishni biladi.

Bunda u og’zaki muloqot qilishni biladi, unda xulq-atvorning eng oddiy shakllari shakllanadi. Bola

uch yoshda etarlicha faol va atrofdagilarga tushunarlidir. Uning xarakteri va temperamenti

xususiyatlari allaqachon namoyon bo’la boshlaydi.

L.N.Tolstoy shunday deydi:

Besh yoshdan to mengacha – bir qadam,

Tug’ilishdan besh yoshgacha – abadiyatdir.

Homiladan tug’ilishgacha – girdobdir,

Yo’qlikdan homilagacha – mavhumlikdir.

Bolaning psixik rivojlanishiga to’g’ri Yurishga o’rganish sezilarli ta’sir ko’rsatadi.

Lokomosiya («loko» - joy, «mosiya»-harakat) dasturi hali shakllanmagan, shuning uchun bola doimo

muvozanatini yo’qotadi. ²arakatlana olishi qobiliyati tufayli bola tashqi dunyo bilan nisbatan erkinroq

va mustahkamroq muloqot qilish davriga kirib keladi. Mushak hissi masofani hisoblash va

buyumlarning makondagi joylashuvini aniqlash mezoniga aylanadi.

Faqat ijtimoiy muhit va ta’lim natijasidagina bolada insonlarcha his qilish va fikrlashga qodir

shaxsiyat shakllanadi. Go’daklik so’ngida bolalar kattalarga taqlid qila boshlaydilar. Maqsadli harakat va taqlid intensiv rivojlanayotgan intellektdan (aqliy faoliyatdan) dalolat beradi.

Bolaning psixik rivojlanishiga

predmetlar harakati sezilarli ta’sir ko’rsatadi. Narsalar, predmetlar mohiyati bola tomonidan bolalik

davrida egallanadi. Bolalik oxirida (hayotning uchinchi yilida) yangi faoliyat turlari (rasm chizish,

kuylash, haykaltaroshlik, loyihalashtirish) Yuzaga kela boshlaydi.

Predmetli faoliyatda belgilangan taasssurotlarning to’planishi bola nutqining rivojlanishi