Yirmi birinci yüzyıla girerken, dünyamız hızlı bir değişim ve gelişmeye sahne olmaktadır. Her alanda olduğu gibi bilim ve teknikte de geçmişe göre daha büyük bir hızla gelişme, yenileşme ve değişme görülmektedir. Bu hızlı gelişmelere ayak uydurabilmenin en etkili ve temel aracı şüphesiz eğitimdir. Beden eğitimi ve spor genel eğitimin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Zira beden eğitimi ve spor genel eğitimin amaçlarına hareket yoluyla katkıda bulunmaktadır.
Baumgatner ve Jackson’a(1975) göre, beden eğitimin temel amaçları;
Baumgatner ve Jackson’a(1975) göre, beden eğitimin temel amaçları;
Organik gelişim, bu amaç kuvvet, güç, dayanıklılık ve kalp, dolaşım sistemi dayanıklılığı gibi, fiziksel uygunluk öğelerini içerir
Sinir-kas uyumu gelişimi; koordinasyon motor performans, sportif beceri ve diğer hareket aktivitelerini içerir
Kişisel sosyal gelişim; olumlu davranışları, liderliği ve demokratik davranışları içerir
Zihinsel gelişim; bu amaç bilgileri, stratejileri ve anlama kabiliyetini içerir
İnsan hayatı boyunca hareket etmek mecburiyetindedir. Çünkü hareket halinde kendisini daha sağlıklı, daha zinde ve mutlu hisseder.
İnsan hayatı boyunca hareket etmek mecburiyetindedir. Çünkü hareket halinde kendisini daha sağlıklı, daha zinde ve mutlu hisseder.
Beden eğitimi ve spor eğitimine ilkokuldan düzenli ve amaçlı bir şekilde başlamalı ki, çocuğun gelecek yıllarda yaşayacağı süreçte zihinsel ve bedensel alt yapısının ilk basamaklarını meydana getirmelidir. İleriki yaşlarda terk edilmeyen yaşam biçimi, spor alışkanlıkları ve becerilerin temeli okul öncesi ve ilköğretim gibi erken dönemlerde kazandırmanın yararlı olduğu belirtilmektedir.
Eğitim; bireyin içinde yaşadığı toplumda davranış biçimleri edindiği süreçler toplamıdır.
Eğitim;
Bireyi; ilgi ve istek ve yetenekleri doğrultusunda ve pozitif düşünceye dayalı olarak, toplumun bilgi, değer ve davranış ilkeleri yönünde biçimlendiren,
Barış, özgürlük ve toplumsal adalet ideallerine bağlı ve mesleki bilgi ve beceriyle donatılmış yurttaşlar yetiştiren,
Ülke kalkınmasını ve gelişmesini doğrudan etkileyerek geleceği belirleyen,
Ulusal ve evrensel değerleri uyum içinde kaynaştıran
psikolojik, sosyo-kültürel ve ekonomik yaşamın vazgeçilmez bir sürecidir.
Eğitim programı; çocuklar, gençler ve yetişkinler için düzenlenen, milli eğitim politikasına ters düşmeyen bütün etkinlikleri ve yaşantıları kapsar
Eğitim programı; çocuklar, gençler ve yetişkinler için düzenlenen, milli eğitim politikasına ters düşmeyen bütün etkinlikleri ve yaşantıları kapsar
Öğretim programı, genellikler belli bilgi kategorilerinden oluşan ve bir kısım okullarda beceriye ve uygulamaya ağırlık tanıyan bilgi ve becerinin eğitim programının amaçları doğrultusunda ve planlı bir biçimde kazandırılmasına yönelik programdır. Öğretim öğrenme süreçleriyle ilgili tüm faaliyetleri kapsar. Bir diğer yönüyle öğretim programları ders programlarının bütünüdür
Türkiye Cumhuriyeti bir toplumsal sistemdir. Öteki toplumsal sistemler gibi, Türkiye Cumhuriyeti de değişik gereksinmeleri karşılamak için farklı alt sistemlere sahiptir. Bu alt sistemlerden bazıları eğitim, ekonomi, siyaset, din, bilim ve teknoloji,töre, moda, güzel sanatlar, nüfus ve yerleşimdir.
Türk eğitim sistemi;
T.C. Anayasası,
Eğitim ve Öğretimi Düzenleyen Yasalar,
Hükümet Programları,
Kalkınma Planları,
Milli Eğitim Şuraları,
esas alınarak düzenlenmektedir.
Türk eğitim sistemi;
Türk eğitim sistemi;
Atatürk milliyetçiliğine ve Atatürk ilke ve devrimlerine bağlı,
Aklın ve bilimin önderliğinde pozitif düşünen,
Algılama ve problem çözme yeteneği gelişmiş,
Öğrenmeyi öğrenebilen,
Laik ve demokratik değerleri benimsemiş, yeni fikirlere açık,
Kişisel ve toplumsal sorumluluk duygusuna sahip olarak Cumhuriyetimizi koruyan ve kollayan,
Milli kültürü özümsemiş, farklı kültürleri yorumlayabilen,
Çağdaş uygarlığa katkıda bulunabilen
yüksek nitelikli bilgi çağı insanını yetiştirerek, Türk milletini çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine taşımayı, kendisine hedef edinmiştir
Türk Milli Eğitiminin Amaçları
Genel Amaçlar
Buna göre Türk Eğitiminin genel amacı; Türk Milli Eğitiminin bütün fertlerini;
Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen , koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;
Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı bir şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne , geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren , topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek;
İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak;
Böylece bir yandan Türk vatandaşlarının, ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu arttırmak; öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı seçkin bir ortağı yapmaktır
Özel Amaçlar Türk eğitim ve öğretim sistemi, bu genel amaçları gerçekleştirecek şekilde düzenlenir ve çeşitli derecede ve türdeki eğitim kurumlarının özel amaçları, genel amaçlara ve temel ilkelere uygun olarak tespit edilir
Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı
Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı
Türk eğitim sistemi, iki alt sistemden oluşmaktadır. Bunlar yaygın eğitim ve örgün eğitimdir.
Yaygın eğitim;
Örgün eğitimin yanında ve dışında düzenlenen eğitim, öğretim, rehberlik ve uygulama etkinliklerini kapsamaktadır.
Örgün eğitim;
Okullarda verilen planlı eğitimdir. Örgün eğitim; okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kademelerinden oluşmaktadır. Bu kademelerden okulöncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim Milli Eğitim Bakanlığına, yükseköğretim ise, Milli Eğitim Bakanlığının bazı sorumlulukları olmakla beraber, yükseköğretim kuruluna bağlı bulunmaktadır
İlköğretim
İlköğretim
6-14 yaşlarındaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsayan , kız ve erkek tüm vatandaşlar için zorunlu ve Devlet okullarında parasız olan bir eğitim kademesidir. İlköğretim kurumları 5 yıllık ilkokullar ve 3 yıllık ortaokullardan oluşmaktadır.
İlköğretimin amaç ve görevleri Milli Eğitim Temel kanununda şöyle belirtilmektedir;
Her Türk çocuğuna iyi bir vatandaş olmak için gerekli temel bilgi, davranış ve alışkanlıkları kazandırmak; onu milli ahlak anlayışına uygun olarak yetiştirmek
Her Türk çocuğunu ilgi, istidat ve kabiliyetleri yönünden yetiştirerek hayata ve üst öğrenime hazırlamak
Ortaöğretim İlköğretime dayalı en az 3 yıllık öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarıdır. Milli eğitim temel kanununa göre; ortaokullar ilköğretim kademesine dahil edilmekte, ortaöğretim kapsamına ise en az 3 yıl süreli her türlü liseler girmektedir. Buna göre ilköğretimin ikinci kademesi olan ortaokulu bitiren her öğrenci ortaöğretime devam etmek ve ortaöğretim olanaklarından ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde yararlanmak hakkına sahiptir.
Ortaöğretimin amaç ve görevleri Milli Eğitim Temel kanununda şöyle belirtilmektedir;
Bütün öğrencilere ortaöğretim seviyesinde asgari ortak bir genel kültür vermek suretiyle onlara kişi ve toplum sorunlarını tanımak, çözüm yolları aramak ve yurdun iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilincini ve gücünü kazandırmak
Öğrencileri, çeşitli program ve okullarla ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yükseköğretime, mesleğe, hayata veya iş alanlarına hazırlamaktır.
Beden Eğitimi ve Spor
Beden eğitimi, bedensel, ruhsal ve toplumsal davranışları oluşturma eğitimidir. Beden bu tür eğitimde amaç değil araçtır. Büyük kas etkinlikleri yoluyla bedensel nitelikleri kazanma da doğal bir sonuçtur. Beden eğitimi, organizman bütünlük ilkesine dayalı tüm kişilik eğitimidir.
Devlet Planlama Teşkilatının tanımına göre ise, insan bütününü oluşturan fiziki, ruhi ve zihni niteliklerin bulunduğu yaşın ve kapasitenin gerektirdiği verim gücüne ulaştırabilmesi için rekabet olmaksızın yapılan faaliyetlerin tamamıdır
Beden Eğitiminin Amaçları
Amaçlar iki farklı yaklaşımla ele alınmıştır (Bucher,1987). Bunlar:
Bedenin eğitilmesi veya hareket etmenin öğrenilmesi: Bu görüş, beden eğitiminin amacının, beden ve beceri gelişiminin sağlanması olduğunu savunmuştur. Beden, savaşa hazırlık, sağlıklı olmak vb. gibi çeşitli amaçlarla eğitilmektedir.
Beden aracılığıyla eğitim veya hareketler yoluyla eğitim: Bu görüş becerilerin kazanılması ve bedensel gelişimin sağlanması yolu ile gelişimin diğer boyutlarında istenilen davranış değişikliğinin sağlanması amacını taşımaktadır. Bu görüşe göre, beden eğitimi hareket etmeyi öğrenmek ve hareketler yoluyla öğrenmektir
Beden Eğitiminin Bölümleri
Cimnastik
Spor
Bir başka tanıma göre, ferdin tabi çevresini, beşeri çevre haline getirirken elde ettiği kabiliyetleri geliştiren belirli kurallar altında araçlı veya araçsız, ferden veya gurupla, boş zaman veya tüm zamanını alacak şekilde meslekleştirerek yaptığı, sosyalleştirici, ruh ve fiziği geliştiren rekabetçi, dayanışmacı ve kültürel bir olgudur
Oyun
Eğitsel bir değer taşıyan, çocuğun bedensel, ruhsal ve ahlaki gelişimini hedef alıp haz ve neşe yaratan düzenli hareketlerdir
Beden Eğitimi ve Spor’un Amaçları
Beden eğitimi ve sporun temel amaçları:
Beden eğitimi ve sporun amatörlük anlam ve kapsamı içerisinde yayılıp gelişmesini sağlamak
Herkes için beden eğitimi ve spor ilkesinin tüm toplum kesiminde benimsenerek uygulanmasını geliştirmek
Herkesimden çalışan insanların verim gücünü yükseltirken, beden ve ruh sağlıklarını korumalarını sağlamak
Genç ve orta yaşlı ya da yaşlı çalışmayan insanların boş zamanlarının değerlendirilmesi ve eğitimini sağlayarak toplum için sorunlu insan olmalarını önlemek
Korunmaya muhtaç, özürlü ve suçlu insanları topluma kazandırmaktır
Beden Eğitiminin Kişiye Kazandırdıkları
Kişi kendini tanır, tanıtır.
Yeteneklerini geliştirir ve tanıtır, sınırlı ve güçlü yönlerini öğretir
Vücuduna ve sağlığına karşı bilinçlenir
Beceriler kazanarak organizmasını en etkili biçimde kullanmasını öğrenir.
Fiziksel uygunluğu geliştirir
Sağlıklı ve mutlu yaşamında gerekli bilgi, davranış, alışkanlıklar ve beceriler kazandırır.
Etkinlikler sonucu kişisel ve toplumsal nitelik ve becerileri geliştirir.
Boş zaman davranış ve alışkanlıklarını geliştirir.
Kendine güveni arttırır
Beden Eğitimin İlk ve Ortaöğretim Okullarındaki Genel Amaçları
Atatürk’ün ve düşünürlerin beden eğitimi ve spor konusunda söyledikleri sözleri açıklayabilme.
Bütün organ ve sistemlerinin seviyesine uygun olarak güçlendirme ve geliştirme
Amaç 32. Voleybol ile ilgili temel beceriler edinebilme
Amaç 33. Voleybola hazırlayıcı oyunlar oynayabilme
Amaç 34. Voleybol oyunlarında işbirliği yapma, lidere ve kurallara uyabilme
Amaç 35. Voleybolda dostça oynama, kazananı kutlama ve kaybetmeyi kabullenebilme
Amaç 36. Hentbol ile ilgili temel beceriler edinebilme
Amaç 37. Hentbole hazırlayıcı oyunlar oynayabilme
Amaç 38. Hentbol oyunlarında işbirliği yapma, lidere ve kurallara uyabilme
Amaç 39. Hentbolü dostça oynama, kazananı kutlama ve kaybetmeyi kabullenebilme
Amaç 40. Futbol ile ilgili temel beceriler edinebilme
Amaç 41. Futbol hazırlayıcı oyunlar oynayabilme
Amaç 42. Futbol oyunlarında işbirliği yapma, lidere ve kurallara uyabilme
Amaç 43. Futbol dostça oynama, kazananı kutlama ve kaybetmeyi kabullenebilme
Amaç 43. Futbol dostça oynama, kazananı kutlama ve kaybetmeyi kabullenebilme
Amaç 43. Futbol dostça oynama, kazananı kutlama ve kaybetmeyi kabullenebilme
Amaç 44. Halk oyunları ile ilgili temel beceriler edinebilme
Amaç 45. Halk oyunları ile ilgili koordinasyonu geliştirebilme
Amaç 46. Yakın çevrede oynanan halk oyunlarını tanıyabilme
Amaç 47. Halk oyunlarında işbirliği yapma, lidere ve kurallara uyabilme
Amaç 48. Beden eğitimi ve sporla ilgili söylenen sözleri açıklayabilme
Amaç 49. Kullandığı spor alanlarını ve ders araçlarını tanıyabilme
Amaç 50. Beden eğitimi ve spor araçlarını doğru kullana ve koruyabilme
Amaç 51. Spor kıyafetlerini iyi kullanma ve koruyabilme
Amaç 52. Hava şartlarına göre giyinebilme
Amaç 53. Sağlığını koruyabilme
Amaç 54. Kendini ve yakın çevreyi temiz tutabilme
Amaç 55. Temiz hava ve güneşten faydalanabilme
Amaç 56. Beden eğitimi ve spor ve sağlık bilgilerinde kazalara karşı gerekli tedbirleri alabilme
İlköğretim Okulları Beden Eğitimi Dersi Programı
Beden eğitimi dersi ilköğretim programlarının ilk 5 yılında 2 saat, 6. 7. ve 8. sınıflarda birer saat olarak yer almaktadır. Ders dışında da , serbest zamanların rekreatif amaçlı değerlendirilmesi, okullar arası yarışmalar ve şenlikler şeklinde ele alındığı görülmektedir
Program hedefleri;
Atatürk’ün ve düşünürlerin beden eğitimi ve spor konusundaki söyledikleri sözleri açıklanması, organ sistemlerini geliştirme, sinir-kas-eklem koordinasyonunu sağlama, iyi duruş alışkanlığı edinme, sporla ilgili temel bilgi ve alışkanlık kazanma, ritim ve müzik eşliğinde hareket yapma, ulusal etkinliklere katılmaya istekli olma, beden eğitimi ve sporun sağlık ve serbest zamanların değerlendirilmesine katkısını bilme ve uygulama, ilk yardım bilgisi kazanma , doğayı sevme ve açık alandan yararlanma, işbirliği ve liderlik yapma, görev ve sorumluluk alma, kendine güven duyma, çabuk karar verme, dostça oynama, kazanma- kaybetmeyi kabullenme, hileye karşı durma, demokratik davranma, kamu kaynaklarını iyi kullanma ve koruyabilme şeklinde özetlenebilir.
Belirtilen hedeflere ulaşabilmek için; atletik etkinlikler, jimnastik etkinlikleri, ritim etkinlikleri sağlık bilgisi ve ilk yardım, oyunlar, güreş, halk dansları ve ulusal tören etkinliklerine yer verilmektedir. Bu etkinliklerin yürütülmesini sağlayanlar ise beden eğitimi ve sınıf öğretmenleridir
Ortaöğretimde IX. sınıfta haftada 2 saat beden eğitimi dersi ortak genel kültür dersi olarak verilmektedir. X. ve XI. sınıfta öğrenciler alan seçmekte ve spor alanı dışında beden eğitimi dersi seçmeli olarak 2 saat verilmektedir.
Spor alanında okuyan öğrenciler ortak genel kültür derslerinin dışında alan dersleri olarak aşağıdaki dersleri almaktadır.
X. Sınıf Alan Dersleri
Beden eğitimi
Spor
Biyoloji
X. Sınıf Alanı Seçmeli Dersler
İnsan anatomisi
Spor ve beslenme
Spor psikolojisi
Türkiye coğrafyası
Sanat tarihi
Matematik
Geometri
Müzik
Genel Türk tarihi
Psikoloji
Edebi metinler
Yabancı dil
Bilgisayar
İlköğretimde Ders Dışı Beden Eğitimi ve Spor Çalışmaları
Küçükler-yıldızlar-gençler kategorilerinde okullar arası müsabakalar
İzcilik faaliyetleri
Spor kolu
İlk-Ortaöğretim Çağındaki Çocukların Gelişim Özellikleri
6-12 yaş grubu:
Tırmanma , kovalama, vurma ve genel anlamda etkinliği sever
Taklit eder ve en çok sevdiklerinin kendisini sevmesini ister
Hayal gücü çok kuvvetlidir, şüphecidir ve birçok şeyi dener
İş görmekten zevk alır. Duyuşsal histen kaslarını kullanmak ve kapasitesini test etmekten zevk alır
Cesaretli ve maceracıdır. Bağımsızlıktan ve kendini ifade etmekten hoşlanır.
Performansta, büyüme ve gelişmede hızlıdır
Ustalık ve başarı duyumundan zevk alır
Sağlığa fiziksel gelişime ve yerli kültürdeki oyun becerilerinden dolayı gurup statüsü ve toplumsal tanınma sağlar
Beden eğitimi ve sağlık ilişkisini mantıklı olarak anlar
13-18 yaş grubu gelişim özellikleri
Sağlık ve sportif etkinliklerin altında yatan bilimsel gerekçeleri anlamaya isteklidir
Büyüme gelişme ve ergenlikle gelen fizyolojik değişikliklere ilgi duyar
Gurup statüsü ve gurubun veya takımın değerlerine sahip olmaya isteklidir
Kendi kendine araştırma, test etme gerçekleştirme ve kanıtlama için araştırma yapar
Ustalık ve beceriden zevk alır
Beğenilen ve itibar gören birinden etkilenir
Heyecan, macera ve yeni deneyim arar
Sağlıklı olma, bireysel etkileşim ve arkadaşlık sağladığı için oyundan zevk duyar
Beden Eğitimi ve Sporun Okul Çağındaki Bireyler Üzerine Etkisi
Yapılan araştırmalarda, çocuklardaki hareket gereksiniminin, genç ve erişkinlerdekinin birkaç katı olduğu, özellikle ilkokul devresindeki çocukların derslerde oturarak hareket etmeme zorunluluğunun onlarda fiziksel ve psikolojik bir yük oluşturduğu, bu yükün ancak spor ve oyun gibi etkinliklere katılım ile çocuğun yaratıcı güçlerinin de uyarıldığı, bunun da çocuğun daha sonraki yaşamında çalışkan ve gayretli bir birey olmasını sağladığı ifade edilmektedir. Bu nedenle de beden eğitimi ve spor etkinliklerinin, çocuğun her yönü ile sağlıklı olabilmesi için gerekli yöntemler olduğu bildirilmektedir
Beden eğitiminin çocuğun gelişimine katkıları:
Çocukta tüm yaşam için fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırmak
Kas kuvveti, dayanıklılık, koordinasyon, esneklik ve çeviklik gibi temel beceri unsurlarını geliştirmek
Düzgün duruş alışkanlıkları kazandırmak
Temel hareketleri geliştirmek
Küçük ve büyük kasların motor gelişimini desteklemek
Arkadaşlarına ve oyun kurallarına saygı göstermeyi, yenilgiyi ve başarıyı kabullenmeyi öğrenmek, hoşgörü ve işbirliği kazandırmak
Dikkat etme, düşünceyi bir noktada toplama, problem çözme, yaratıcılık ve hayal gücünü kullanma yeteneğini geliştirmek
Saldırganlığın olumlu yönde kanalize edilmesini sağlamak
Olumlu benlik gelişimi desteklemek. Çocuğun motor işlemleri başarma yeteneği hakkında bilgi sahibi olması ve bu yeteneklerini hissetmesi, benlik kavramının çok önemli bir parçasıdır. Oyun ve hareket etmenin verdiği sevinç, heyecan ve başarı ile bitirme gibi deneyimler çocuğun kendine güveninin gelişmesine yardım eder. Çocuğun bedenini ve gücünü algılaması da benlik algısını etkilemektedir.
Çocuğun kavram gelişimini desteklemek ve yön duyarlılığı kazanması için fırsat yaratmak. Bilinçli planlanan beden eğitimi çalışmaları sırasında verilen direktifler ve sağlanan modeller bu amaca hizmet eder
Beden eğitimi çalışmaları sırasında vücut parçalarının hareket ettirilmesi ve vücut parçalarının isimlerinin söylenmesi, çocuğun bedenini tanımasını ve daha iyi kullanmasını sağlar
İlk-ortaöğretimde Beden Eğitimi ve Spor Derslerinde Karşılaşılan Problemler
Planlı eğitimin başladığı ilkokullarda öğrencilere beden eğitimi ve spor tutkusunu aşılayacak uzman eğiticiler yetiştirilmelidir. Ülkemizde bu sorumluluk sınıf öğretmenleri tarafından yürütülmektedir. Ancak öğretmenlerin bu konuda eğitim formasyonları eksiktir. Bu nedenle beden eğitimi dersleri ya amaç dışı kullanılmakta ya da eksik ve yanlışlarla dolu olarak yapılmaktadır
Bazı okullarda beden eğitimi dersleri boş geçmekte ve öğrenciler tarafından sınav hazırlığı için kullanılmaktadır. Beden eğitimi öğretmenlerine ise ek görevler verilerek esas meslekleri ile uğraşmaları güçleştirilmektedir. İlkokulların büyük bir bölümünde beden eğitimi ve spor öğretmeni yoktur. Oysa ilkokul çağı çocukların spora başlama çağı olduğundan bu dönemde iyi eğitilmiş beden eğitimi öğretmenlerinin önemi çok büyüktür.
Bazı okullarda beden eğitimi dersleri boş geçmekte ve öğrenciler tarafından sınav hazırlığı için kullanılmaktadır. Beden eğitimi öğretmenlerine ise ek görevler verilerek esas meslekleri ile uğraşmaları güçleştirilmektedir. İlkokulların büyük bir bölümünde beden eğitimi ve spor öğretmeni yoktur. Oysa ilkokul çağı çocukların spora başlama çağı olduğundan bu dönemde iyi eğitilmiş beden eğitimi öğretmenlerinin önemi çok büyüktür.
Sporun önemli özelliklerini göz önünde bulunduran birçok ülke, okullarında beden eğitimi ders saatine ve ders kapsamına gerekli önemi göstererek, eğitimin genel ve özel amaçlarının bir kısmını, beden eğitimi dersleriyle kazandırmaya çalışmıştır. Bu doğrultuda, bazı Avrupa ülkelerinde, ilkokullardaki beden eğitimi dersi haftada 6 saati bulmaktadır
Sporun önemli özelliklerini göz önünde bulunduran birçok ülke, okullarında beden eğitimi ders saatine ve ders kapsamına gerekli önemi göstererek, eğitimin genel ve özel amaçlarının bir kısmını, beden eğitimi dersleriyle kazandırmaya çalışmıştır. Bu doğrultuda, bazı Avrupa ülkelerinde, ilkokullardaki beden eğitimi dersi haftada 6 saati bulmaktadır
Ülkemizde bu süre haftada 2 saattir. İlkokul öğretmenleri de zaten yeterli olmayan bu derste Türkçe- Matematik gibi başka dersleri işlemektedir.
İlkokullarda beden eğitimi – branş öğretmeni yoktur. Sınıf öğretmeni diğer derslere hazırlandığından, beden eğitimi derslerine hazırlanamamaktadır. Ancak planları içinde beden eğitimi ve spor etkinliklerini yapmış olarak göstermektedirler.
İlkokullarda beden eğitimi – branş öğretmeni yoktur. Sınıf öğretmeni diğer derslere hazırlandığından, beden eğitimi derslerine hazırlanamamaktadır. Ancak planları içinde beden eğitimi ve spor etkinliklerini yapmış olarak göstermektedirler.
İdare ve müfettişler tarafından yapılan denetimlerde Türkçe, Matematik ve diğer dersler ile ilgili, öğrencilere kazandırdığı bilgi ve davranışlar aranmaktadır. Beden eğitimi derslerinde denetim yapılmadığı gibi, beden eğitimi amaçlarının davranışlarına yansımasının karşılaştırılması yapılmamaktadır
Ülkemizdeki eğitim sisteminde var olan sorunlar doğal olarak beden eğitimi dersleri için de geçerlidir. İyi ve doğru şekilde hazırlanmamış beden eğitimi ve spor dersi müfredat programları, çocuğun hareket gereksinimini giderememektedir. Sonuçta çocuk, sokağa yönelmekte ve sokak kültürü ile büyümektedir
Ülkemizdeki eğitim sisteminde var olan sorunlar doğal olarak beden eğitimi dersleri için de geçerlidir. İyi ve doğru şekilde hazırlanmamış beden eğitimi ve spor dersi müfredat programları, çocuğun hareket gereksinimini giderememektedir. Sonuçta çocuk, sokağa yönelmekte ve sokak kültürü ile büyümektedir
Yurtdışında İlk ve Ortaöğretimlerde Beden Eğitimi ve Spor
Amerika’da Beden Eğitimi ve Sporun Amaçları:
Müfredata göre beden eğitiminin 2 katkısı vardır: fiziksel uygunluk (physical fitness) ve motor becerileri geliştirmek. Günlük gözlemler ve sayısız incelemeler göstermiştir ki bunlar kültürümüzün önemli parçalarıdır ve bu nedenle bunlar okullarda çocuklara aktarmak için önemli kavramlardır.
Beden eğitiminin amacı:
- Sağlık için istenilen seviyelerdeki fiziksel uygunluğun sürdürülmesi,geliştirilmesi ve fitnes’in neden önemli olduğunun ve egzersizle nasıl etkilendiğinin öğretilmesi
- Uygun motor becerilerin geliştirilmesi, özel spor becerilerine öncülük eden temel motor becerilerle başlar ve son olarak yaşam boyu sporun üzerinde durur.
Sağlıkla ilişkili fiziksel fitnes kardiovasküler dayanıklılık, kas kuvveti ve dayanıklılığı ve esneklik gibi özellikleri içerir. Çocuklarda bu özellikleri geliştirmek ve yitirmemeye yardım etmek beden eğitimi programının önemli bir fonksiyonudur.
Brookline İlkokulunda belirtilen beden eğitimi dersinin amaçları şu şekilde belirtilmiştir:
Beden eğitimi toplam eğitim sürecinin önemli bir parçasıdır. Eğitimde sağlamak istediğimiz, Brookline Öğretim Beklentilerinde tanımlandığı gibi, çocuklara fiziksel becerilerini arttırmak için fiziksel olarak aktif olmanın yolları, yaşam boyu fiziksel aktivite ile özgüven ve mutluluktur.
Çocuklara yaşamları süresince nasıl ve neden sağlıklı ve zinde tutmaları gerektiğini öğretmeye çalışmak
Her çocuğun hareketinde bilişsel, duyuşsal ve psikomotor boyutları arttırmak için dengeli bir beceri, genel kavramlar, oyun aktiviteleri ve ritim planı sağlamak;
Çocuklar için temel kavramlar için problem ve uygulama deneyimleri sağlama- gelişmeye yönlendirme ve diğerleriyle mukayese etmemek
Sosyal ve ortak becerileri geliştirmeye yardımcı olacak aktiviteleri öğretme- hayatlarının daha sonraki bölümlerine taşıyacakları
Çocuğa aktif, başarılı olmayı ve eğlenmeyi öğretme
Bazı Avrupa ülkelerinde ve A.B.D. de, her bir disiplin için ayrı programlar hazırlanmaktadır. Örneğin 9-10-11’inci sınıflar için beden eğitimi programı ayrıca yayınlanmaktadır
Amerika’da beden eğitimi ve spor dersleri için belirli bir müfredat programı yoktur. Beden eğitimi ve spor derslerinin işlenişi eyaletten eyalete, okuldan okula ve hatta öğretmenden öğretmene değişebilmektedir. Beden eğitimi öğretmeni yetiştiren okullarda özellikle bu dersin müfredat programının hazırlanmasıyla ilgili dersler verilmektedir. Bu derler ışığında her öğretmen kendi ders programını oluşturabilmektedir. Genelde okullar ders programlarını belirlemek için bir komite oluşturmaktadır. Bu komitede her sınıfı temsil edecek bir öğretmen bulunmaktadır
Müfredat Komitesi
Okuldaki müfredat programının hazırlanması için oluşturulan merkez müfredat komitesinin bir alt dalı olarak beden eğitimi koordinasyon komitesi oluşturulur. Bu komitede ortak müfredat programına katılacak okulların müdürleri, beden eğitimi bölüm başkanları ve her sınıfı temsil edecek (ilk-orta-lise) bir beden eğitimi öğretmeni bulunur. Bu koordinasyon komitesinin altında çeşitli alt komiteler vardır. Bu alt komiteler: Düşük ve yüksek organizasyonlu oyunlar, temel ritim ve danslar, su sporları, açık hava eğitimi, rekreasyonel aktiviteler, uygulanalı beden eğitimi vb. aktivitelerden sorumlu dallara ayrılır. Koordinasyon komitesi bu alt komitelerin birbirleriyle uyumlu olarak çalışmalarını, sınıfların gelişim seviyelerini standardize etmek, okulun diğer alanlarıyla uyum oluşmasını sağlar
Beden Eğitimi Dersi İçerikleri
Beden eğitimi ders programı hazırlanırken öncelikle çocukların yaş gruplarındaki fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik özellikler göz önüne alınmaktadır
1. ve 2. Sınıflar YAŞ ÖZELLİKLERİ
Fizyolojik Özellikler
1. Reaksiyon zamanı yavaştır, koordinasyon zayıftır, büyük kas gruplarını içeren hareketleri yapabilirler, dövüşmeyi, avlanmayı, kovalamayı ve tırmanmayı severler
2. Ritmik seslere karşı aktif, enerjik ve karşılık vericidirler
Amerika’daki beden eğitimi ders saatleri eyalet ve okullara göre farklılık göstermektedir
Boston’da bulunan The Heath School ilköğretim okulunun beden eğitimi dersiyle ilgili haftalık ders saatleri şu şekildedir:
Anaokulu – 2. sınıf haftada 2 kere 30 dakikalık ders
3-6. sınıf haftada 2 kere 45 dakikalık ders
7-8. sınıf haftada 2 kere 40 dakikalık ders
Heath school ilköğretim okulu beden eğitimi müfredat programlarını planlarken çocukların öğrenme ve gelişim durumlarını aynı zamanda NASPE (ulusal beden eğitimi birliği) nin belirttiği her sınıf için gelişimsel becerileri dikkate almaktadır. Öğrenciler anaokulundan 5. sınıfa kadar her yıl gelişim raporu alırlar. 6. ve 8. sınıflarda yılda 3 kere gelişim raporu alırlar. Ayrıca 5-8. sınıftaki öğrenciler kent etrafında düzenlenen cross- country yarışlarına katılırlar.
Washington Holy Rosary School Beden Eğitimi Ders Programı
Monteith Elementary School Beden Eğitimi Ders Programı
Monteith Elementary School Beden Eğitimi Ders Programı
Monteith ilkokulunda beden eğitimi dersleri anaokulu sınıflarında haftada 4 kere yarım saat, 1. 2. 3. 4. ve 5. sınıfta 2 kere yarım saatlik dersler şeklinde verilmektedir
İngiltere’de Beden Eğitimi ve Spor İngiltere’de beden eğitimi ders saatleri genelde haftada 2 saattir
Beden Eğitimi ve Sporun Amaçları
Fiziksel becerilerin seviyesini arttırmak
Denge ve kuvveti geliştirmek
Dans formunda yeni fikirler göstermek
Centilmenlik, dürüst yarışma ve iyi sportmenlik değerlerini edindirme
Harekette estetik kaliteyi geliştirme
Diğerleriyle işbirliği içinde çalışmayı, grupla, takımla başarılı olarak çalışmayı geliştirme
Fiziksel ve mental koordinasyonu, benlik ve güven duygusunu geliştirme
Kendi kapasite ve limitlerini öğrenmesini sağlayarak özgüveni geliştirme
Çocukları motive ederek beden eğitimi ve spora ilgilerinin uyanmasını ve sağlıklı bir yaşam sürdürmenin önemini kavramasını sağlamak
Beden Eğitimi ve Spor Dersi İçerikleri
Beden Eğitimi ve Spor Dersi İçerikleri
Beden eğitimi ve spor derslerinde takım oyunları, yüzme, dans, cimnastik, oyunlar, açık alan aktivitelerine yer vermektedirler.
Öneriler
İlk ve orta öğretimde beden eğitimi ve spor dersinin daha faydalı olabilmesi için ders saatleri arttırılmalıdır.
Beden eğitimi ve spor ders saatleri müfredatta diğer derslerden etkilenmeyecek ve etkilemeyecek, verimin sağlanabileceği saatlere konulmalıdır.
Okullara beden eğitimi ve spor dersleri için gerekli araç ve gereç, saha ve alanın sağlanması gerekmektedir.
İlköğretimlerde beden eğitimi ve spor derslerine büyük bir çoğunlukla sınıf öğretmenleri girmektedir. Beden eğitimi ve spor hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan sınıf öğretmenlerine bu konularda hizmet içi eğitim verilerek bilgilerinin arttırılması veya ilköğretimlerin ilk kademesinden itibaren bede eğitimi ve spor derslerine beden eğitimi öğretmenlerinin girmesi sağlanmalıdır.
İlköğretimlerin 1. kademesine beden eğitimi öğretmeni atamaları yapılmalıdır.
Beden eğitimi ve sporun faydalı olabilmesi için aile, okul ve beden eğitimi öğretmeni sıkı işbirliği içinde olmalıdır
Beden eğitimi ve sporun faydalı olabilmesi için aile, okul ve beden eğitimi öğretmeni sıkı işbirliği içinde olmalıdır
İlköğretimlerin okullarına sınıf öğretmenlerinin dışında beden eğitimi öğretmenleri de atanmalıdır. Beden eğitimi öğretmenleri 1. sınıftan itibaren derslere girmelidir.
Öğrencilerin gelişimsel ihtiyaç ve beklentilerini dikkate alan yeni hedeflere, ders konularına, yöntem ve yaklaşımlara ihtiyaçları vardır. İlk ve orta öğretim kademesinde Beden Eğitimi ve Spor program ve etkinliklerinin yeniden gözden geçirilmesi ve öğrencilerin gelişim ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
Müfredat programlarında belirtilen branşlar azaltılmalı, her branş için en az 4 hafta ders yapılabilmelidir. Konular yıllara göre psikomotor gelişim süreçlerine paralel olarak yerleştirilmelidir. İlköğretimin ilk kademelerinde cimnastik, atletizm, dans ve oyun dersleri ağırlıkla verilirken, ileriki sınıflarda daha yüksek seviyede organizasyon içeren takım oyunları gibi branşlar programda yer almalıdır.
İlköğretim okullarında beden eğitimi ve spor dersine daha fazla önem verilerek, beden eğitimi ve spor dersinin amaçlarına uygun şekilde işlenmesi sağlanmalıdır.
Beden eğitimi ve spor dersleri blok şekilde yapılmalı böylece kıyafet değiştirirken ve kaybedilen zaman en aza indirgenmelidir.
İlk ve ortaöğretimdeki öğrencilerin sağlık kontrolleri titizlikle yapılmalıdır. Her yıl en az bir kere sağlık kontrolleri yapılmalıdır.
Güncel spor yayınları beden eğitimi öğretmenlerine ulaştırılmalıdır.
Çocukların fiziki ve performans gelişimleri her yıl için rapor olarak tutulmalıdır.
İlk ve ortaöğretimin her kademesinde beden eğitimi dersleri zorunlu olmalıdır.
