Ilmiy ish asoslari

I.Kirish

Mavzuning dolzarbligi. Hozirgi davr xalqaro taraqqiyotida Yaqin Sharqda yuzaga kelgan vaziyat, shuningdek, uni bevosita belgilovchi omillar haqidagi mavzu eng dolzarb masalalardan biridir. Bugungi kunda Yaqin sharq mintaqasidagi vaziyatga ma‘lum darajada ta‘sir ko’rsatayotgan bir qator omillar mavjud. Keyingi yillarda Yaqin Sharqdagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-harbiy vaziyatga ma‘lum darajada salbiy ta‘sir etib, ayni paytda tadqiq etayotgan mintaqadagi yetakchi davlatlardan hisoblangan Misr Arab Respublikasida siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy yangilanishlar yo’lidagi islohotlarning rivojiga to’siq bo’layotgan ayrim muammolar ham bor.

Jahon siyosati va xalqaro munosabatlar tizimida davatlarning o’rni, ularning olib borgan tashqi siyosati har doim dolzarbligi jihatidan birinchi darajadagi muhim ahamiyat kasb etadi. Bunda shubhasizki, davlatlar tashqi siyosatini o’z milliy manfaatlarini ta‘minlash va o’zining yashab qolish uchun muhim bo’lgan hayotiy manfaatlarini ta‘minlashga yo’naltiradi. Shu bilan bir qatorda davlatlar tashqi siyosatida mintaqaviy xavfsizlikni ta‘minlamay turib jahondagi xavfsizlikka, barqarorlik va tinchlikka erishib bo’lmaydi.

Tadqiq etilayotgan Misr Arab Respublikasining jahon arenasida o’z o’rnini ta‘minlash orqali mintaqada joylashgan davlatlarning turli sohalardagi barqaror taraqqiyotiga, bu hududda yashovchi xalqlarning ijtimoiy farovonligiga va tinchligiga erishish mumkin. Malakaviy ish mavzusining aynan Misr Arab Respublikasining mintaqa va jahondagi o’rnini ta‘minlash masalalariga oidligi yuqoridagi o’ta muhim omillar bilan bog’liq.

Yaqin Sharq mintaqasi xavfsizligiga solinayotgan tahdidlar asosan Arab – Isroil mojarolarini hal etish, shuningdek, xalqaro terrorizm, diniy ekstremizm muammolarida ifodalanadi.

Islom Karimov xavfsizlikka solinayotgan tahdidlarni oldini olish, bartaraf etish, barqarorlik va tinchlikni ta‘minlash uchun juda puxta o’ylab, ishlab chiqilgan tashabbuslarni ilgari surib, bu boradagi zarur sa‘y-harakatlarni amalga oshirib kelmoqda.

Mintaqamizda va butun dunyoda yuzaga kelayotgan murakkab geosiyosiy sharoitda bizning zimmamizda mamlakatimizning havfsizligi va barqarorligini ta‘minlash, shu muqaddas zaminimizda hukm surayotgan tinch – osoishta hayotni saqlash kabi bir – biridan mas‘uliyatli va keng ko‘lamli bir qator vazifalar borki, yurtimizning jondan aziz farzandlarimizning bugungi va ertangi kuni ana shu masalalarni qanchalik muvaffaqiyat bilan hal etishimizga bog‘liqdir¹ .

Xalqaro munosabatlar tizimida muhim geostrategik o’rin egallaydigan Yaqin Sharq mintaqasida Misr Arab Respublikasining o’z o’rni va vazniga ega bo’lishi, xavfsizlik va barqarorlikning ta‘minlanishi, jahon miqyosida ham tinchlikning mustahkamlanishiga olib keladi. Shuni alohida ta‘kidlash lozimki, milliy davlatlar o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik tobora jipslashib, diniy ekstremizm va terrorchilik harakatlari xalqaro ahamiyat kasb etib borayotgan bugungi kunda har qanday mintaqaviy muammolar global xarakter kasb etmoqda. Shu nuqtai nazardan Misr Arab Respublikasining Yaqin Sharq mintaqasida hamda xalqaro darajadagi mavqeini oshirishni ta‘minlash masalalarini tadqiq etish va unda arab dunyosida o’ziga xos o’ringa ega bo’lgan MARning o’rni va roliga baho berish, MARning Yaqin Sharq va Afrikadagi xavfsizlikni ta‘minlash siyosatining xususiyatlarini aniqlash bugungi kunda dolzarb ahamiyat kasb etadi.