Can ve Mal Güvenliği: Mevzuata aykırı bir yapı sadece mevcut hali ile değil, öngörülen bir afet tehlikesi karşısında güvenli bir yapı değil ise, can ve mal emniyetini tehdit ediyorsa ceza oranı belirlenen temel cezanın bir katı kadar artırılmasını içermektedir.
İzin: 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca yapıların inşa edilmesi için yapı ruhsatı alınması gerekmektedir. Ruhsatsız yapılacak yapıların yapılmasını önlemek, caydırıcı olmak için ruhsatsız yapılacak yapılarla ilgili ceza oranları diğer unsurlara göre yasada daha fazla oranda tanımlanmıştır. Ruhsat alarak inşaata başlanmış, tamamlanmış ya da tamamlanmamış ya da ruhsat süresi dolmuş yapılarda, tadilat ruhsatı alınmadan yapılan mevzuata aykırılıkları ruhsatsız yapı kapsamında değerlendirmemek gerekir.
Kullanım: İmar Kanunu uyarınca yapı ruhsatı alarak inşaat faaliyetleri tamamlanmış ancak yapı kullanma izin belgesi alınmadan kullanılan veya kullanılmayan yapılar için de ceza oranları farklılaşmaktadır.
Çevre: İlgili idarelerce mevzuata aykırı yapının çevre ve görüntü kirliliğine neden olması durumunda yasada belirlenen oranda ceza miktarı artmaktadır.
