İmge Kitabevi Yayınları: 41 Joseph Campbell

Şekil 27. Esus

Tuatha De Danann'ın Perili Irmaklarından bir görüntü olan tan­rıça Morrigan, Badb olarak bilinir, savaş kargası veya turnasıdır, Kelt, Germen veya Yunan ve Roma dünyalarındaki tanrıçalar gibi o da çoğunlukla üç biçimde görünür. Şekil 27 ve 28 Paris'de Notre Dame'de bulunmuş Kelt sunağının iki yüzüdür, şimdi Cluny Müzesinde sergi­lenmektedir. İlkinde ağaç kesen bir ormancı vardır, adı yukarıda yazılıdır Esus. Ötekinde ağacın altında bir boğa vardır, ağaç onun gövdesinden büyüyor gibidir, sırtında da üç turna görülür, /ukarıda Tarvos Trigaranos sözcükleri yazılıdır, uç Turnayla Boğa'.

256

Şekil 28. Üç Turnayla Boğa

''£') 257

Bir kuşak önceki büyük Keltik bilimadamı H.D ' Arbois de Junain-ville bu Gal sunağmdaki boğayı „ İrlanda epiğindeki Kahverengi boğayla, Esus'u Cuchullin'le, turnayı tanrıça Morrigan'la ve şimdi okuduğumuz bölümde anlatılan episodla birleştirilmiştir/²³) Profesör MacCulloch, Kahverengi Boğanın buzağının, yaşamı kahramanın yaşamının ölçüsüdür, Cuchullin'in hayvan eşdeğeri olduğunu öne sürer. Galli Esus da bitkisel bir tanrı olduğuna göre -insan kurbanlan ağaçlara asılırdı- bitki ile bağıntılı boğa kurbanının .mitosla _#ilişkisi var demektir/²⁴) Mithra mitolojisiyle benzerlikler ortadadır, etinden bitkilerin fışkırdağı boğanm kesilmesi, ve boğanın insan eşdeğeri ta­rafından kesilmesi, (yukarıdaki şekil 23'le karşılaştırın) Gal-Roma döneminde, bu sunak panolarının ait olduğu çağda, bu tür kültürler arası benzerlikler kaçırılmış olamaz. Artık, kuzeyin toprak ana, uy­garlık veren, müz, kader ve savaş tannçası olarak insan veya hayvan biçimlerinde görünen Peri Tepesinin tanrıçasının garip vahşi kahra-manlıklarıyla, Yakın Doğunun ulu tanrıçaları arasındaki yakınlığı görebiliyoruz. Kelt savaş kahramanları da, üstün bir örnekleri olan Cuchüllin gibi, mitsel işlerinde Tunç Çağından gelen Ana Tanrıçanın yılanoğlu ve eşi Dümuzi-Tammuz görevini yerine getiriyorlar.