İmge Kitabevi Yayınları: 41 Joseph Campbell

2. ETRURYA

Apenin'lerin batısında güzel Toskana vadisinde, kutsal Bolsana gölünün simgesel bir merkez olduğu, kuzeyin Keltleri ile Roma'run yükselen gücü arasında, eski Etrüsk Konfederasyonunun on iki özerk şehri vardı. Kültürlerinin kaynağı kuzeyli Hallstatt'la çakışan Villano-va dönemine I.Ö. 1100-700'e çıkar,(*) güneyde aynı düzeyde bir gelişi­mi yansıtır. Bir dizi yanyana gömülmüş garip ölü külü kabı yalnız ölülere ilişkin kalıcı bir tutumu değil, ruhun geleceği ile ilgili olarak ateşin temizleyici ve dönüştürücü gücüne inana da gösterir. Bu kül kaplarının simgeselliğini Dr. Otto-Wilhelm von Vacano yorumla­mıştır:

Takılan cenazede kemikler sönüp de alındıktan sonra küller kaba konur, en küçük kemik parçasının bile unutulmamasına dikkat edilir! Kül kaplarının bir çoğu insan şeklindedir ve seramik tahtlara konul­muştur; kulübe şeklinde olanlar da vardır.

'Bütün bunlar, ölülerin mezarda yeni ve büyülü bir güce dönü­şeceği inancını belirler," şu zaman için yeni doğmuş bebekler gibi yardıma muhtaçdırlar dolayısıyla bu ara dönemde kalanlara güven­mek zorundadırlar, bir yaşamda filizlenmek üzere di ayanın rah­minde çimleneceklerdir...

Bu zamanda bu tür kavramlar dalgalar halinde Avrupa'ya yayıldı, Asya'da da etkili oldu. Doğum yeri herhalde Kafkaslar veya İran'dı... Bu eski demir kültürünün etki çevreninde kül kaplan bir tür hava geçirmez gemidirler, gizemli bir dönüşüm ve yaratılış süreci bunların içinde gelişir...'

Bizim Kelt Demir Çağma ilişkin gözlemlerimizi destekler bir gö­rüşle devam eden

'Bütün bunlarda dikkati çeken nokta ateşin temizleyici ve dönüş­türücü gücüne edan inançtır. Bu tür kavramlar sayısız demirci masa­lında ve efsanesinde ifadesini bulmuştur, 'gençleşene kadar yakılan küçük adam' öykülerinde ateşin üstünde kaynayan yeniden can­landırıcı kazan, Medea-Pelias mitosunda ortaya çıkmıştır. Öte yandan samanların başlangıç ritlerinde, bir tür rüyada, çırağın gövdesinin a-talannın ruhlarından biri tarafından kesildiğini, kemiklerinin et ve kandan temizlendiğini biliyoruz. Yalnız iskeleti kalır ve yeni et