Inform atika va axborot texnologiyalari
Yüklə 10,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
| H odisalar
H ar bir dastur m a’lum bir m asalani yechish uchun m o ijallan g an . Ishga tushirilgan dastum ing ekranga oy nasi chiqqanda, oynaning o ic h am lari o ‘zgarganda yoki oynada joylashgan biror bir kom ponentni sichqoncha yoki klaviatura bilan ustiga bosganda oynada joylashgan kom ponentlarning b a ’zi birlari bu o ‘zgarishlarga javob berishi mumkin, boshqacha aytganda qandaydir amal bajarishi mumkin. B unday o ‘zgarishlarni hodisalar deb ataymiz. Shunday qilib har bir kom ponent nafaqat xu susiyatlarga, balki jav o b berishi m um kin b o ‘lgan hodis- 417 alarga ham ega. Yuqorida ko‘rganimizdek form a va unda joylashgan komponentlarning xususiyatlarini o ‘zgartirish hech qanday qiyinchilik tug‘dirmaydi. Lekin dasturni kerakli ish bajarishga majburlash uchun Object Pascal dasturlash tilini bilish lozim. Keyingi paragraflarda bu dasturlash tili batafsil ko ‘rib chiqiladi. Hosil qilgan oynamizga Button (tugm acha) kom po nentini joylashtiram iz.B ukom ponentkom ponentlar palit rasining Standart qismida joylashgan. K o‘rganingizdek uning nomi B utton! bo‘ldi. Agar dasturni ishga tushirib Button! komponentni bossak u hech qanday amal bajar- maydi. Button! komponentni qandaydir amal bajarishga majburlash uchun Object Pascal tilida dastur fragmentini kiritish kerak. Bu fragment hodisa obrabotchigi deyiladi va u qism-dastur ko‘rinishda boNadi. Delphi da ikkita qism-dastur ishlatiladi. Bular protsedura (procedure) va funksiya (function). Sichqonachani B utton! ga olib kelib tugmachasi bir marotaba bosilsa bu form ada aktivla shadi va Object Inspector oynasida uning xususiyatlari to‘g ‘risida m a’lumot chiqadi. Agar sichqonchaning tug machasi ikki marotaba bosilsa Code Insight mexanizmi ishga tushadi va u dasturni tahrirlash oynasiga O nClick hodisani ishlab chiqadigan qiladigan quyidagi procedure TForm I.Button!Click(Sender: TObject); begin end; yozuvlarini hosil qiladi. Bu dastur fragmentidagi procedure so ‘zi protsedura boshlanishini, begin va end operatorlari esa protsedura- ning boshini va oxirini bildiradi. Begin va end operator lari orasida hech qanday qatorlar yo‘q. Kerakli qatorlam i kiritish yechilayotgan masala xususiyatiga bo g ‘liq. M a salan, bu operatorlar orasiga quyidagi m atnni kiritam iz Button 1 .Caption: = Tovush 4 1 8 |