Inform atika va axborot texnologiyalari

mm
1
1 
e 
ле»ч-*г- СИ»
К З
1 6 
Эпс*п* •»«**••«*
■SrzM
in ro rm a u k » !
6.1-rasm.
100

---

Ochilgan m enyudan 
«П рограммы»
(Dasturlar) qis- 
mini, so‘ngra o'n g tom onda hosil b o ‘lgan ro ‘yxatdan 
M S
Word
qatorini tanlang va sichqonchaning chap tugmacha- 
sini bir m arta bosing. Bu am allarni bajargandan so ‘ng 
MS Word matn protsessori ishga tushadi va uning inter- 
feysi (oynasi) paydo b o ‘ladi (6.2-rasm).
|wr Ow» Iru 
twy* 
'>*•
------------- - 0.1.^. Q -* . Э -J. 
•• 
<1 г: ii W Г I
л /
ik Q a э в «д у
1
i
* s<^ .
.a - * 
r
s gje*■:$- Eг »# a ^ • д• ^8
o s .
1
p a s i
« м а л
c t г 
о » I
- 
« « - a w
6
.
2
- r a s m .
Qulaylik yaratish m aqsadida b a ’zi atam alami kelishib 
olishimiz lozim. «Sichqonchaning chap tugmachasini 
bosamiz» jum lasini «sichqonchani bosamiz» deb aytamiz. 
Agarda sichqonchaning o ‘ng tugm achasini ishlatish zaru- 
riyati tug‘ilib qolsa, bu holni alohida ta ’kidlab ketamiz. 
Biror buyruqni, so‘zni yoki tugmachani «faollashtiramiz» 
deganda ular ustiga sichqoncha k o ‘rsatkichini olib kelib, 
chap tugmachasini bir m arta bosish nazarda tutiladi.
MS Word ning oynasi quyidagi elem entlardan iborat:
1) 
Sarlavha. 
O ynaning eng yuqorisida dastur nomi
101

---

yozilgan qator mavjud. Bu qator 
sarlavha
deb ataladi. Shu 
qatoming o ‘ng tomonida, burchakda uchta boshqaruv pik-
togrammalari (ramziy belgilar) joylashgan:
Ulardan birinchisi -
«Свернуть»
(Yig6 ib olish) nomli 
piktogramma. A gar uning ustida sichqoncha bosilsa, ilo- 
va oynasi M asalalar paneli qatoriga 
{«Пуск»
tugmach- 
asi joylashgan qatorga) to ‘rtburchak shakldagi tugmacha 
ko‘rinishida (darchadek) yig‘ib olinadi. Sichqonchaning 
chap tugmachasini «darcha» ustida bir m arta bosish oy­
naning oldingi o ‘lchovini va joylanishini tiklaydi.
Ikkinchisi -
«Развернуть»
(Yoyish) tugmachasi. 
Agar uning ustida sichqoncha bosilsa, ilova oynasi bu- 
tun ekranga (yoki hujjat oynasi butun ilova oynasiga) 
yoyib tashlanadi. Shunga ahamiyat berish kerakki, M a­
salalar paneli oyna kattalashgan holda ham ko ‘rinib tura- 
di. 
«Развернуть»
piktogrammasi ustida sichqoncha bir 
marta bosilgandan keyin eski piktogramma o ‘rnida yan- 
gi, ikkita ustm a-ust joylashgan kvadrat shaklidagi pikto­
gramma paydo b o ‘ladi. Hosil bo ‘lgan piktogrammaning 
ustida sichqoncha bosilsa, oyna oldingi holatiga qaytadi.
Uchinchisi -
«Закрыть»
(Yopish) piktogrammasi. 
U joriy ilova oynasini yopadi va bajarilayotgan ishning 
saqlab qolinmagan natijalarini saqlaydi. 
MS Word ni 
yopish uchun k o ‘rib chiqilgan birinchi qator boshida 
joylashgan ilovaning sistema menyusi tugmachasini ikki 
marta bosish ham mumkin.
2) Oynadagi keyingi element -
bosh menyu qatori:
:
Файл 
П равка 
Вид 
В ставка 
Формат 
Сервис 
Таблица 
Окно 
Справка
Unda ko‘rsatilgan menyu buyruqlarining birortasi 
ustiga sichqoncha ko‘rsatkichini keltirib, chap tugmachasi 
bosilsa, bajarilishi mumkin bo‘lgan amaliy buyruqlar 
ro‘yxati chiqadi. Tanlab olingan amaliy buyruq bajarilishi 
uchun uning ustida sichqonchani bir marta bosish zarur.
102

---

3) MS W ord oynasining keyingi elem enti -