Inform atika va axborot texnologiyalari

7-m isol. 
B erilg an shartlar b o ‘y ic h a ferm er х о ‘]аИк- 
larini g u ru h iarg a b o ‘lib chiqing.
1. Y er m ay do ni 20 ga dan k ich ik yok i te n g b o ‘lgan 
ferm er x o ‘ja lik lari.
2. K o ‘rilg an foydasi 500.000 n an 1.000.000 s o ‘m 
g ach a b o ‘lgan ferm er x o 'jalik lari.
3. P ax ta b o ‘yicha ekin m ay d o n i 3 g a dan kichik 
b o ‘lgan ferm er x o ‘jaliklari.
4. B u g ‘doy b o ‘yicha ekin m ay do ni 40 g a g a teng 
bo T g an ferm er x o ‘jaliklari.
i ;
F
e
rm
e
r
x
o
'j
a
li
k
la
ri
n
in
g
n
o
m
i
U
m
u
m
iy
y
e
r 
m
a
y
d
o
n
i
B
u
g
‘d
o
y
b
o
'y
ic
h
a
e
k
in
m
a
y
d
o
n
i,
g
a
B
u
g
'd
o
y
b
o
'y
ic
h
a
y
a
lp
i 
h
o
si
ld
o
rl
ik
, 
s
/g
a
Pa
xt
a 
b
o
'y
ic
h
a
ek
in
m
a
y
d
o
n
i,
g
a
P
a
x
ta
b
o
’yicha 
y
a
lp
i 
x
o
si
ld
o
rl
ik
, 
s
/g
a
D
a
ro
m
a
d
, 
m
in
g
s
o
’m
X
a
ra
ja
t,
m
in
g
s
o
’m
F
o
y
d
a
, 
m
in
g
s
o
’m
1
O lim q u l
o ta
8 ,9 + 2K
3,6+2K
40+K
3,5
30
3 6 5 7
2 5 5 0
2
Isa b o y f/x 2.5+2K
0+2K
0+K
1,5
15
1478
4 6 7
3
B ax ro m
ota
8.1+2K
4 .2 + 2 K
40,5+K
2,2
2 8 ,6
2491
2378
4
X a sa n o v
A.
7.2+2K
3+2K
40+K
3,4
2 6 ,8
2 4 7 8
2 1 9 7
5
V an Yuriy
5,2+2K
2,4+2K
40,8+K
3,2
26,3
3 6 4 9
3405
6
M a ftu n a
8.2+2K
4.1+2K
40,3+K
3,4
26,5
3033
2 8 6 9
7
B eg o v A
8.2+2K
3.5+2K
40,3+K
3,1
27,8
2 4 4 2
2286
8 X a y d a r o ta 7.3+2K
0+2K
0+K
1,5
41
921
833
9 Q a lq o n o ta 8.8+2K
3 ,1 +2K
40,9+K
3,3
27
1918
1649
189

---

M a’lumotlar bazalari bilan ishlash va m a’lum ot­
larni saralash
MS Excel yordam ida m a’lum otlar bazalarini y arat­
ish va qayta ishlash m um kin. M S Excel da M a ’lum otlar 
bazasi - bir turdagi yozuvlar (satrlar) dan iborat jadval. 
Jadval ustunlari m a’lum otlar bazasida m aydon yozuv- 
lari hisoblanadi. M aydonlar nom lari uchun m a ’lum otlar 
bazas ining birinchi satri ajratiladi. M asalan, agar tele- 
fon spravochnigi m a ’lum otlar bazasi deb hisoblansa, 
abonentlar familiyalari, telefon raqam lari va m anzillari, 
yozuv maydonlari b o ‘ladi.
M a ’lum otlar bazasi bilan ishlash u ch u n avval tegishli 
jad valn i yaratish lozim. A gar ja d v a ld a katak belgilansa 
Д анны е
m enyusida m a ’lum otlar bazalarini qayta ish­
lash buyruqlaridan biri tanlansa, M S E xcel avtom atik 
ravishda butun jadv aln i aniqlaydi v a q ay ta ishlaydi. Ish 
v arag ‘ining ustunlari va satrlarida jo y lash g an
Д анны е
(m a ’lum otlar) y ozuvlar shakllantiradigan m aydonlar 
to ‘plam i sifatida qayta ishlanadi (7.17-rasm ).
A
I
С
1 
ғ
Н
1 
1
1
Бую ртма коди
Товар тури
Товар нархи
Микдори
Чегирма
2
65682
Стол
ЭООООсум
15
1%
3
65683
Стул
еооосум
20
0%
4
65684
Д оска
20000суи
10
2%
5
65685
Шкаф
70000cvu
12
3%
7.17 -rasm.
Saralash jadvaldagi satrlam i istalgan m aydon b o ‘yicha 
qayta tartibga solish im konini beradi. M asalan, m ahsulot 
narxi b o 'y ich a m a’lum otlam i saralash kerak boNsin. Bu­
ning uchun jadvalning bir katagini belgilash va 
Данные
m enyusining 
Сортировка
buyrug'ni tanlash lozim.
Сортировать no
ro 'y x a t m ayd on id a (7.17-rasm ) 
m a ’lum otlar saralanadigan m aydon va saralash turi tan­
lanadi:
190

---

по возраст анию
- raqam lar ortib b orishi b o ‘yich a 
saralanadi, m a tn - alifbo tartibida, m an tiq iy ifo d alar - 
ИСТИНА
dan o ld in
ЛО Ж Ь
keladi.
no убы ванию -
te sk ari tartib d a saralash.
Затем no
r o ‘y x a t m ayd on id a birinchi asosiy m ay- 
donda bir xil q iy m atlarg a ega boMgan m a ’lu m o tlar u 
foVyicha sarala n ad ig an m aydon k o ‘rsatiladi. 
Затем no
ikkinchi m a y d o n id a birinchi ik kita asosiy m a y d o n lard a 
bir xil q iy m atlarg a eg a b o ‘lgan m a ’lum otlar u b o ‘yich a 
saralanadigan m a y d o n к о ‘rsatiladi. 
. 
„
M a ’lu m o tlam i saralash u ch u n shu ning dek я * A t 
tu gm alaridan fo y d alan ilad i. U lardan fo y d alan ish d an av­
val y o zu v lam i u b o ‘y ic h a saralash lozim b o ‘lgan ustu nn i 
belg ilash kerak.
B ir ustun b o ‘y ich a saralashda, ushbu ustundagi bir 
xil qiym atga eg a satrlar oldingi tartibini saqlab 
qoladi. 
U b o ‘yicha saralash bajarilayotgan ustundagi b o ‘sh ka­
taklarga ega satrlar saralash ro ‘yxatining oxiridan o ‘rin 
oladi. M S E xcel, shuningdek, butun jad valni em as, balki 
faqat belgilangan satrlar yoki ustunlarni saralash ga im kon 
beradi.
M a ’lum otlar bazalari uchun, m asalan, qidirish, sara­
lash, yakun у as ash kabi o ‘ziga xos b o ‘lgan operatsiyalam i 
bajarish ja ra y o n id a M S Excel avtom atik ravishda jadv aln i 
m a ’lum otlar bazasi sifatida к о ‘rib chiqadi.
M a ’lum otlar bazasida yozuvni k o ‘rib chiqish, o ‘z- 
gartirish, q o ‘shish yoki o ‘chirishda, shuningdek m uayyan 
m ezon b o ‘y ich a yozu vlam i qidirishda m a ’lum otlar form a- 
laridan foydalanish qulay. 
Данны е
m enyusining 
Форма
buyrug‘g a m urojaat qilishda M S Excel m a ’lum otlam i 
o ‘qiydi va m a ’lum otlar form alarining m uloqot oynasini 
yaratadi (7.18-rasm ).
M a ’lu m otlar fo rm asid a ekranga b ir y o zu v chiqariladi. 
M a ’lum o tlam i k iritish yoki o ‘zgartirishd a ushb u m aydon
191

---

oynalarida m a ’lum otlar bazasining teg ishli 
k ataklari 
ichidagi m a ’lum otlar o ‘zgaradi.