Informatsion texnologiyalar

Axborotning  maxfiyligini  ta’minlash  axborotga  vakolati  bo‘lmagan  subyektlar 
tomonidan  murojaat  qilib,  undan  oshkor  holda  foydalanishdan  himoya  qilishni 
anglatadi. 
Axborotga  murojaat  qilish  imkoniyatini  ta’minlash  turli  sohalardagi 
axborot  tizimlarida,  ayniqsa  ishlab  chiqarishni  boshqarish,  transport,  bank  va 
shu  kabi  sohalarda  muhim  ahamiyatga  ega.  Bu  tizimlardan  foydalanishda 
to‘xtalishlar  yoki  nosozliklar  ro‘y  bersa,  moddiy  va  ma’naviy  zarar  miqdori 
katta  bo‘lishi  bilan  birga,  ko‘pchilik  axborot  foydalanuvchilari  o‘zlariga  zarur 
bo‘lgan  qimmatli  axborotlarni  vaqtida  olish  imkonidan  mahrum  bo‘ladilar. 
Misol  uchun,  temir  yo‘l  va  aviabiletlarni  sotish,  banklarda  mijozlarga  xizmat 
ko‘rsatish va h.k. 
Axborot  yaxlitligi  ikki  turga  bo‘linadi:  statik  va  dinamik  yaxlitlik.  Statik 
yaxlitlik  deganda  belgilangan  obyekt  haqidagi  ma’lumotlar  o‘zgarmay 
saqlanishi  tushunilsa,  dinamik  yaxlitlikda  axborotlarni  qayta  ishlash  jarayonida 
bir  axborotni  qayta  ishlash  natijasida  to‘g‘ri  natijaviy  axborot  olinib, 
o‘zgartirilmagan  holda  tegishli  bo‘g‘inga  yetkazilishi  tushuniladi.  Axborotning 
dinamik  yaxlitligini  nazorat  qiluvchi  vositalar  moliyaviy  operatsiyalarning 
to‘g‘ri  bajarilishini  aniqlashda,  ma’lum  bir  qimmatga  ega  bo‘lgan  axborotlarni 
tartiblashda, ulardan nusxa olish jarayonlarida ishlatiladi.  
 
3.Axborotga bo‘ladigan tahdid  tushunchasi. 
 

---

 
112
Тahdid  deganda  kimlarningdir  manfaatlariga  ziyon  yetkazuvchi  ro‘y 
berishi  mumkin  bo‘lgan  voqea,  ta’sir,  jarayon  tushuniladi.  Axborotga  yoki 
axborot  tizimiga  salbiy  ta’sir  etuvchi  potensial  ro‘y  berishi  mumkin  bo‘lgan 
voqea  yoki  jarayon  axborot  munosabatlari  subyektlari  manfaatlariga