5
4
eski kartalarda asosiy yunalish sharqqalotincha orient deyilganligidan orientirlash
atamasi kelib chiqqan).
32 – rasm. Joy predmetlari bo`yicha kartani orientirlash
Quyoshli kunda (yarim kun) tushlik chiziq yunalishini soat stiferblati bo`yicha
aniqlash mumkin. Stiferblatga
gorizontal holat berilib, soat milini Quyoshga
yo`naltiriladi. Soat mili yunalishi hamda 1 raqam (qishda) va 2 raqam (yozda) orasidagi
bissektrisa tushlik chiziq yo`nalishini ko`rsatadi (33-rasm).
Sayyohlarning joy premetlari bo`yicha tushlik chiziq yo`nalishini aniqlash usullarini
eslash foydali: 1) daraxtlarning shimoliy tomonida mox ko`proq,
u toshlarning
shimoliy tomonini qoplaydi; 2) alohida o`suvchi
33-rasm. Meridian yo`nalishini aniqlash
Quyosh va soat bo`yicha aniqlash daraxtlarning janubiy tomoni shoxlari zichroq va
barglarga boyroq tuyiladi; 3) kesilgan daraxtlarning to`nkalarida yillik o`sish halqalari
shimoldagiga qaraganda kattaroq va h.k. Tungi kechada meridian yo`nalishini Katta
Ayiq yulduzlar turkumidagi Qutb yulduzi bo`yicha aniqlash mumkin (34-rasm).
Kartani aniqroq orientirlash uchun kompasning har xil turlari qo`llaniladi.
Sayyoxlarning joy predmetlari bo`yicha tushlik chiziq yo`nalishini
aniqlash
usullarini eslash foydali: 1) daraxtlarning shimoliy tomonida mox ko`proq, u
toshlarning shimoliy tomonini qoplaydi; 2) alohida o`suvchi
daraxtlarning janubiy
5
5
tomoni shoxlari zichroq va barglarga boyroq tuyuladi; 3)
kesilgan daraxtlarning
to`nkalarida yillik o`sish xalqalari shimoldagiga qaraganda kattaroq va x.k. Tungi
kechada meridian yunalishini Katta Ayiq yulduzlar turkumidagi Qutb yulduzi bo`yicha
aniqlash mumkin.
34-
rasm. Meridian yo`nalishini Qutb yulduzi bo`yicha aniqlash.
Dostları ilə paylaş: