Endüstri sağlığı meselelerinin devlet tarafından ele alınması, İngiltere’de sanayi devrimi hareketlerinin hızlanmaya başladığı devrelere rastlar.
Sir Percivale Pott; 1776’de baca temizleyicilerinin skrotum (testis) kanserini tarif etmiştir.
Charle Turner Tacrach (1795-1852); Çok etraflı bir meslek hastalıkları kitabı yazmıştır. Bu ülkede, XIX. yüzyılın başlarında (1802), “Sağlık ve Ahlakın Korunması Kanunu” ve bunu izlemek üzere (1833) “Fabrikalar Kanunu yayınlanmış tır. Bu sonuncu kanunda, “İş Güvenliği Müfettişliği” öngörülmüştür.
1802 –Çıraklık Kanunu (Sağlık ve Ahlakın korunması kanunu) kabul edildi. Dünyada bir ilk olan bu kanuna göre; Çalışma süresi 58 saat/hafta oldu, Eğitimin önemi ortaya çıktı.
1833 – Fabrikalar kanunu yürürlüğe kondu; En küçük çalışma yaşı – 10 yaş ve Doktor raporu (işe giriş muayenesi) zorunlu oldu.
1847 – İşyeri denetimi, İş müfettişliği kavramı ortaya çıktı.
Ereğli Havza-ı Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun(10 Eylül1921)
Ereğli Havza-ı Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun(10 Eylül1921)
1926 Borçlar Kanunu
1930 Umumi Hıfzıssıha Kanunu (173-180. mdd.)
Çalışma hayatının ilk önemli Yasası “3008 Sayılı İş Kanunu” 15.06.1937
1967 yılında çıkarılan 931 sayılı İş Kanunu içerisinde ilk defa modern hükümler vardı. Bu kanunun, Anayasa Mahkemesi tarafından şekil yönünden iptal edilmesinden sonra
25.08.1971 tarihinde yürürlüğe giren 1475 sayılı İş Kanunu gereği İSG güvenliği yönünden birçok tüzük ve yönetmelik uygulamaya konuldu.
Devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran bütün iş sahipleri, işçilerinin sıhhi ahvaline bakmak üzere, bir veya mütaaddit tabibin sıhhi murakabesini temine ve hastalarını tedaviye mecburdur.
Devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran bütün iş sahipleri, işçilerinin sıhhi ahvaline bakmak üzere, bir veya mütaaddit tabibin sıhhi murakabesini temine ve hastalarını tedaviye mecburdur.
Büyük müessesatta veya kaza ihtimali çok olan işlerde tabip daimi olarak iş mahallerinde yahut civarında bulunur.
Hastanesi olmayan mahallerde veya şehir ve kasabalar haricinde bulunan yerlerdeki iş müesseseleri bir hasta odası ve ilk yardım vasıtalarını ihzar ederler.
Yüzden beş yüze kadar daimi amelesi olan müesseseler bir revir mahallî beş yüzden yukarı amelesi olanlar yüz kişiye bir yatak hesabiyle hastane açmağa mecburdurlar.
Mülga: 11/10/2011-663 Sayılı KHK-/58 md.)
Emniyetsiz çalışma,
Emniyetsiz çalışma,
Gereksiz hızlı çalışma,
Emniyet donanımı kullanılmaz duruma sokma,
Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma,
Emniyetsiz yükleme, taşıma, istifleme,
Emniyetsiz vaziyet alma,
Tehlikeli yerlerde çalışma,
Şaşırma, kızgınlık, üzgünlük, telaş, şakalaşma vb.
Yasalar, yasa hükmündeki kararnameler ile TBMM içtüzüğü hükümleri Anayasa ile uyumlu olmak zorundadırlar. Bunların denetimi anayasa mahkemesince yapılır.
Yasalar, yasa hükmündeki kararnameler ile TBMM içtüzüğü hükümleri Anayasa ile uyumlu olmak zorundadırlar. Bunların denetimi anayasa mahkemesince yapılır.
İptal davası- MADDE 150- Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına, iktidar ve ana muhalefet partisi Meclis grupları ile Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir.
Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddî olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır.
Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddî olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır.
Anayasa Mahkemesi, işin kendisine gelişinden başlamak üzere beş ay içinde kararını verir ve açıklar.
Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği red kararının Resmî Gazetede yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz.
6331 Sayılı İSG Kanun Madde 3: Tanımlar
6331 Sayılı İSG Kanun Madde 3: Tanımlar
h) İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu,
İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir.
İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir.
Taraflar anlaşırlarsa uyuşmazlık aynı sürede özel hakeme götürülür
İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde,
İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde,
İşveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Özellikle aşağıdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz:
a) Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak.
b) İşyeri sendika temsilciliği yapmak.
c) Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak.
d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler.
e) 74 üncü maddede öngörülen ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek.
f) Hastalık veya kaza nedeniyle 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen bekleme süresinde işe geçici devamsızlık.
İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.
İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.
Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25 inci maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır.
Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde
Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde
iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini
beklemeksizin feshedebilir:
I- Sağlık sebepleri
II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller
III- Zorlayıcı sebepler
IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması
İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun
olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri
çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri - MADDE 6
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri - MADDE 6
(4) Birinci fıkraya göre verilen eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.
c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.
(5)İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, ilave eğitim
Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce, bilgi yenileme eğitimi verilir.
(Değişik ikinci fıkra : 17/4/2008-5754/85 md.) Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenebilir.
(Değişik ikinci fıkra : 17/4/2008-5754/85 md.) Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenebilir.
Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz.
İş sözleşmelerinin sona ermesinde, işçinin ücreti ile sözleşme ve Kanundan doğan para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerinin tam olarak ödenmesi zorunludur.
Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.
İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir.
İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir.
Madde 99 - Bu Kanunun; 28 inci maddesine aykırı olarak çalışma belgesi düzenleme yükümlülüğüne aykırı davranan veya bu belgeye gerçeğe aykırı bilgi yazan İşveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için yüzon Türk Lirası idari para cezası verilir.
İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde dört özürlü ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya ……….askerlik hizmetini yaparken Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler
İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde dört özürlü ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya ……….askerlik hizmetini yaparken Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler
Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. Saat ücreti %50 fazla ödenir.
Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. Saat ücreti %50 fazla ödenir.
Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır.
Saat ücreti %25 fazla ödenir.
Gebelik ve Analık Durumunda Çalıştırılma Yasağı - Madde 9
Gebelik ve Analık Durumunda Çalıştırılma Yasağı - Madde 9
Kadın işçiler, gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar,
Emziren kadın işçiler ise doğum tarihinden başlamak üzere altı ay süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar.
Sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanma, hesaplanması - MADDE 19
Sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanma, hesaplanması - MADDE 19
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır.
Risk değerlendirmesi yapılırken çalışma şartları, maruziyet şekli ve derecesi dikkate alınarak, risk değerlendirmesinin geçerli olduğu süre ile hangi aralıklarla yenileneceği belirlenecek ve her durumda en az beş yılda bir defa yenilenecektir
Risk değerlendirmesi, ayrıca çalışma şartlarında maruziyet düzeyini etkileyebilecek herhangi bir değişiklik olduğunda da yeniden yapılacaktır.
İşveren, risk değerlendirmesinde kullanılan bilgileri istenmesi halinde yetkili makamlara vermek zorundadır.
Risk değerlendirmesi yapılırken, işveren özel risk altındaki işçilerin sağlık ve güvenliklerini dikkate alacak ve kanserojen ve mutajen maddelerle çalışmak istemeyenlerin bu istekleri de dikkate alınacaktır.
1) Gürültü maruziyeti en düşük maruziyet etkin değerleri aştığında, işveren kulak koruyucuları sağlayarak işçilerin kullanımına hazır halde bulunduracaktır,
1) Gürültü maruziyeti en düşük maruziyet etkin değerleri aştığında, işveren kulak koruyucuları sağlayarak işçilerin kullanımına hazır halde bulunduracaktır,
2) Gürültü maruziyeti en yüksek maruziyet etkin değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucuları kullanılacaktır,
En yüksek maruziyet etkin değerleri = 85 dB (A)
En yüksek maruziyet etkin değerleri = 85 dB (A)
En düşük maruziyet etkin değerleri : 80 dB (A)
Maruziyet sınır değerleri : LEX, 8h = 87 dB (A)
Madde 10 - İş sağlığı hizmetlerini sunan personel, 5 inci Madde sıralanan görevlere ilişkin olarak, işveren, işçi ve bulunmaları durumunda bunların temsilcilerinden mesleki anlamda tam bir bağımsızlığa sahip olarak çalışacaklardır.
Madde 10 - İş sağlığı hizmetlerini sunan personel, 5 inci Madde sıralanan görevlere ilişkin olarak, işveren, işçi ve bulunmaları durumunda bunların temsilcilerinden mesleki anlamda tam bir bağımsızlığa sahip olarak çalışacaklardır.
Madde 12 - İşçilerin işle ilgili sağlığının gözetimi, onların ücretlerinde herhangi bir azalmaya neden olmayacak, ücretsiz yapılacak ve mümkün olduğu ölçüde çalışma saatleri içerisinde yerine getirilecektir.
Madde 13 - Bütün işçiler, yaptıkları işin ihtiva ettiği sağlık tehlikeleri hakkında bilgilendirileceklerdir.
Madde 13 - Bütün işçiler, yaptıkları işin ihtiva ettiği sağlık tehlikeleri hakkında bilgilendirileceklerdir.
Madde 14 - İşveren ve işçiler, çalışma ortamında bulunan ve işçilerin sağlığını etkilediği bilinen ve etkileyebileceğinden şüphe edilen etkenler hakkında iş sağlığı hizmetlerini verenleri haberdar edeceklerdir.
Uluslararası asgari çalışma standartları ve ILO’nun genişletilmiş politikaları, her yıl toplanan Uluslararası Çalışma Konferansı’nda belirlenmektedir.
Uluslararası asgari çalışma standartları ve ILO’nun genişletilmiş politikaları, her yıl toplanan Uluslararası Çalışma Konferansı’nda belirlenmektedir.
Her üye ülkenin, iki hükümet temsilcisi, bir işveren ve bir işçi ile konferansa katılma hakkı vardır. Bu delegeler, bağımsız olarak söz alabilirler ve oy verebilirler. Konferansın yıllık oturumları arasındaki ILO çalışmaları ise, 28 Hükümet temsilcisi ile 14 işçi ve 14 işveren temsilcisinden oluşan Yönetim Kurulu tarafından sürdürülür.
Konseyin kuruluş amacı – MADDE 4
Konseyin kuruluş amacı – MADDE 4
(1) Konsey, ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere kurulmuştur.
(1) ç) İşveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan, Türk Tabipleri Birliğinden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi
(1) ç) İşveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan, Türk Tabipleri Birliğinden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi
Karar alma - MADDE 11 – (1) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Konsey üyeleri dışındaki temsilcilerin oy hakkı yoktur. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu yönünde karar alınır. Çekimser oy kullanılamaz.
Karar alma - MADDE 11 – (1) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Konsey üyeleri dışındaki temsilcilerin oy hakkı yoktur. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu yönünde karar alınır. Çekimser oy kullanılamaz.
Konsey faaliyetlerinin desteklenmesi - MADDE 13 –
(1) Konsey faaliyet ve çalışmaları, Genel Müdürlükçe, 5/3/2004 tarihli ve 25393 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşçi Ücretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Kurulun Teşekkülü ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelikte belirtilen Kurula teklif edilecek projelerin kabul edilen kısmıyla desteklenir.
Görevlendirme belgesi ve sözleşme - MADDE 9
Görevlendirme belgesi ve sözleşme - MADDE 9
(1) TSM’lerden işyeri hekimliği hizmeti alınması durumunda il sağlık müdürlüğü ile işveren arasında sözleşme imzalanır.
Ortak sağlık ve güvenlik birimi - MADDE 12
Ortak sağlık ve güvenlik birimi - MADDE 12
(3) …………..yetecek asgari büyüklükte;
İşyeri hekimi tarafından kullanılmak üzere en az 10 metrekarelik bir muayene odası,
15 metrekarelik ilkyardım ve acil müdahale,
10 metrekarelik iş güvenliği uzmanı odaları
12 metrekarelik bekleme yeri,
Uygun büyüklükte arşiv odası ve
En az bir tuvalet ve lavabodan oluşur.
Çalışma usulleri – MADDE 9:
Çalışma usulleri – MADDE 9:
ç) Kurul toplantılarının günlük çalışma saatleri içinde yapılması asıldır. Kurul toplantılarında geçecek süreler günlük çalışma süresinden sayılır.
d)Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren veya işveren vekili başkanlığında toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alır.
İşverenin yükümlülüğü – MADDE 4:
İşverenin yükümlülüğü – MADDE 4:
(4) İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.
Görev ve yetkiler–MADDE 8 :
ç) İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve işyerinde meydana gelen ancak iş kazası olarak değerlendirilmeyen işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğratma potansiyeli olan olayları veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi yapmak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işveren veya işveren vekiline vermek
İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi–MADDE 14
İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi–MADDE 14
(2) İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur:
a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde.
b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde.
İdari para cezaları ve uygulanması – MADDE 26
İdari para cezaları ve uygulanması – MADDE 26
(1) Bu Kanunun;
b) 6 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için beşbin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar,
Diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene ikibinbeşyüz Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar idari para cezası verilir.
Kapsam ve istisnalar – MADDE 2 :
Kapsam ve istisnalar – MADDE 2 :
Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
(2) Ancak aşağıda belirtilen faaliyetler ve kişiler hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz:
b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri.
ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar.
Çalışanların yükümlülükleri – MADDE 9 :
Çalışanların yükümlülükleri – MADDE 9 :
(1) Çalışanlar, uygulamaya konulan eğitim programları çerçevesinde iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılır,
Eğitimlerde edindiği bilgileri yaptığı iş ve işlemlerde uygular ve
Bu konudaki talimatlara uyarlar.
Geçici iş göremezlik ödeneği - MADDE 18 :
Geçici iş göremezlik ödeneği - MADDE 18 :
Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla;
(Değişik üçüncü fıkra: 17/4/2008-5754/11 md.) İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde 17 nci maddeye göre hesaplanacak günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisidir.
İşverenin sağlık ve güvenlik kayıtları ve onaylı deftere ilişkin yükümlülükleri – MADDE 7 :
İşverenin sağlık ve güvenlik kayıtları ve onaylı deftere ilişkin yükümlülükleri – MADDE 7 :
(1) İşveren ilgili mevzuatta belirlenen süreler saklı kalmak kaydıyla;
a) İşyerinde yürütülen iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine ilişkin her türlü kaydı,
b) İşten ayrılma tarihinden itibaren en az 15 yıl süreyle çalışanların kişisel sağlık dosyalarını
saklar.
Kurşunlu Çalışmalarda Önlem-Madde 60:
Kurşunlu Çalışmalarda Önlem-Madde 60:
9) Kurşunla çalışan işçiler, her üç ayda bir, sağlık muayenesine tabi tutulacaktır. Bu muayeneler ile kurşun absorbsiyonunun ilk belirtileri, klinik ve laboratuar usulleri ile tespit edilecektir. İşçinin hazım şikayetleri olup olmadığı, diş etlerinde burton çizgisi bulunup bulunmadığı, kolların ekstansiyon durumları incelenecektir. İdrarda kopraporfirin aranacak ve kanda hemoglobin yüzdesi ölçülecek, bazofil granulasyonlu eritrosit sayımı yapılacaktır. Gerektiğinde kanda ve idrarda kurşun aramak üzere numuneler,ihtisas laboratuarlarına gönderilecektir.
Mutlak nem: Birim havadaki su miktarıdır.
Mutlak nem: Birim havadaki su miktarıdır.
Bağıl nem: Havadaki nem miktarının, aynı sıcaklıkta doymuş havadaki mutlak nemin yüzde kaçını ihtiva ettiğini gösterir.
Bir işyeri ortamı bağıl nemi değerlendirilirken, sıcaklık, hava akım hızı gibi diğer şartların da değerlendirilmesi gerekir.
Ancak, genel olarak herhangi bir işyerinde bağıl nem % 30 ila % 80 arasında olmalıdır.
İnsanların bulundukları ortamda hissettiği ısıya efektif sıcaklık denir.
Birden fazla gürültü kaynağının bulunduğu ortamlarda
Birden fazla gürültü kaynağının bulunduğu ortamlarda
Ses düzeyleri Yüksek düzeydeki sese
Arasındaki fark (dB) eklenecek miktar (dB)
0 3.0
2 2.6
3 1.8
4 1.5
5 1.2
6 1.0
7 0.9
8 0.8
10 0.4
90 dB + 90 dB = 93 dB
100 dB +100 dB = 103 dB
Tanımlar — Madde 4
Tanımlar — Madde 4
a) El – kol titreşimi: İnsanda el–kol sistemine aktarıldığında, işçilerin sağlık ve güvenliği için risk oluşturan ve özellikle de, damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol açan mekanik titreşimi,
Madde 5 — Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri: a) El – kol titreşimi için;
1) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 5 m/s2,
2) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri 2,5 m/s2.
Risk düzeyi–MADDE 5 :
Risk düzeyi–MADDE 5 :
ç) Grup 4 biyolojik etkenler: İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenler.
Türkiye ‘ de ise meslek hastalıkları ,’’ Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü ‘’ ne ekli meslek hastalıkları listesinde ve ‘’ Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı OranıTespit İşlemleri Yönetmeliği ‘’ Madde – 18 ‘ de 5 ana grupta toplanmıştır.Bunlar aşağıdaki şekilde adlandırılmıştır :
Türkiye ‘ de ise meslek hastalıkları ,’’ Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü ‘’ ne ekli meslek hastalıkları listesinde ve ‘’ Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı OranıTespit İşlemleri Yönetmeliği ‘’ Madde – 18 ‘ de 5 ana grupta toplanmıştır.Bunlar aşağıdaki şekilde adlandırılmıştır :
A Grubu : Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları,
B Grubu : Mesleki cilt hastalıkları ,
C Grubu : Pnömokonyozlar ve diğer mesleki solunum sistemi hastalıkları ,
D Grubu : Mesleki bulaşıcı hastalıklar ,
E Grubu : Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları.
Sertifika - Madde 21 :
Sertifika - Madde 21 :
(Değişik fıkra:RG-18/03/2004-25406) İlkyardımcı sertifikaları ve ilkyardımcı kimlik belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır. Bu sürenin sonunda yapılacak değerlendirme sınav sonucuna göre güncelleme eğitimi verilir. Güncelleme eğitimleri, sertifikada belirtilen eğitim sürelerinin yarısı olacak şekilde düzenlenir.
Pestisit üretimi ve uygulaması işlerinde çalışanlarda, kullanılan chlodecone, Dibromokloropropan etkilenimi , 2,4 dichloro phenoxy aceticacid gibi maddeler infertilite, azospermi, oligospermiye neden olmaktadır.
Medyan Letal Doz;
Medyan Letal Doz;
Solunum yolu dışı bir yolla (LD50) organizmaya verilen
katı veya sıvı ya da gaz kimyasalların
bir kez belirli koşullarda verildiğinde bir hayvan popülasyonunun %50’sini öldüren dozdur
Medyan Letal Konsantrasyon (LC50);
Belirli koşullarda solunum yolu ile verildiğinde hayvanların %50’sini öldüren kimyasal maddenin solunan havadaki konsantrasyonudur.
Medyan Toksik Doz (TD50);
Medyan Toksik Doz (TD50);
İlaç veya diğer kimyasalların ölüm olmaksızın vakaların %50’sinde toksik etkilerinin görüldüğü doz miktarıdır.
Etkin Doz(ED50);
Bir kimyasalın uygulandığı kişilerin %50’sinde terapötik etkisinin (ilaç etkisi) gözlendiği doz miktarıdır.
MAK DEĞER (Müsaade edilen azami konsantrasyon):
MAK DEĞER (Müsaade edilen azami konsantrasyon):
Günde 8 haftada 45 saat çalışma ile işyeri ortam havasında bulunmasına müsaade edilen en yüksek konsantrasyon
TLV (Ortalama Eşik değer):
Günde 8 haftada 40 saat çalışma ile çalışanlara zararlı etki göstermeden çalışılabilecek ortalama konsantrasyon
STEL (Kısa Süreli Maruziyet Limiti):
Başka bir süre belirtilmedikçe, 15 dakikalık bir süre için aşılmaması gereken maruziyet üst sınır değeri
Kadın İşçilerin Gece Postasında Çalıştırılma Süresi
Kadın İşçilerin Gece Postasında Çalıştırılma Süresi
Madde 5 — Kadın işçiler her ne şekilde olursa olsun gece postasında yedibuçuk saatten fazla çalıştırılamaz.
MADDE 3 – Tanımlar :
MADDE 3 – Tanımlar :
e) Genç çalışan: Onbeş yaşını bitirmiş ancak onsekiz yaşını doldurmamış çalışanı,
ATFEDİLEN RİSK
ATFEDİLEN RİSK
Etkenle karşılaşan ve karşılaşmayan grupların insidans hızları arasındaki farktır.
Etiyolojik rolü araştırılan etken ortadan kaldırılabilirse zaman içinde insidansın ne olacağını belirtir.
Ne kadar kişinin incelenen hastalıktan korunabileceğini gösterir.
İşyerinde çalışan tüm işçilerin toplam çalışma saati üzerinden hesaplanır
İşyerinde çalışan tüm işçilerin toplam çalışma saati üzerinden hesaplanır
(k) sabiti değişkendir. Sıklıkla bir milyon olarak kullanılır.
Toplam çalışma saati (ülkemiz için 45saat/hafta)
Formül;
Bir takvim yılında iş kazası nedeniyle yitirilen saatleri veya günlerin saptanmasında kullanılır.
Bir takvim yılında iş kazası nedeniyle yitirilen saatleri veya günlerin saptanmasında kullanılır.
