İnsan Hakları Gündemi Derneği’nin 21 Mart Irksal Ayrımcılığın Tasviye Edilmesi İçin Uluslararası Mücadele Günü nedeniyle hazır

Kosova Prizen Belediyesine ait çok dilli bir tabela©İHGD
z-Yönetim Geçici Kurumları, tüm toplulukların ve üyelerinin yukarıda belirtilen haklardan yararlanmasını sağlar. Söz konusu Geçici Kurumlar, istihdam konusunda toplulukların kamu kurumlarında her düzeyde adil şekilde temsil edilmesini de sağlar. BMGS BM Genel Sekreteri Özel Temsilcisi, insan haklarını koruma ve geliştirme ve barışı tesis edecek etkinlikleri destekleme konusunda BM Güvenlik Konseyi’nin 1244 Sayılı Kararının (1999) kendisine verdiği doğrudan sorumluluklara dayanarak, toplulukların ve üyelerinin haklarının korunması amacıyla gerekli durumlarda öz-yönetimin işleyişine müdahale etme yetkisini elinde bulundurur.^xxvii

Kosova’da topluluk ve topluluk üyelerinin haklarını koruyan en önemli mekanizmalardan bir tanesi Ombudsman’dır. Kosova Geçici Öz-Yönetim Anayasa Çerçevesi’ne göre Ombudsman, özellikle çok ciddi ya da sistematik hak ihlalleri iddialarına ve topluluklar ve üyelerinin haklarının ihlal edilmesine ilişkin iddialar da dahil olmak üzere, topluluklar ve üyelerinin maruz kaldıkları ayrımcılık iddialarına özellikle öncelik tanır(10.3)^xxviii.

İHGD Delegasyonu’nun görüşme yaptığı sivil toplum örgütleri Kosova’daki etnik grupların dillerinde yayınlanmış insan hakları materyallerinin ve özellikle de insan hakları eğitimiyle ilgili materyallerin eksikliğine dikkatleri çekmişlerdir.

Kosova Geçici Öz-Yönetim Anayasa Çerçevesi’nin 4. maddesindeki güvencelere rağmen topluluk dillerinin belediyelerde resmi dil olarak kullanılabilmesi için %5’lik bir sınır konulmuştur. Buna göre belediye sınırları içindeki herhangi bir azınlık grubu nüfusun %5’inin altındaysa sözkonusu azınlığın dili kullanılmamaktadır. Bu durum Kosova’daki azınlıkların haklarına ilişkin en büyük sorunu teşkil etmektedir. İHGD delegasyonu yapmış olduğu görüşmelerde, daha önceki uygulamanın belediye sınırları için nüfus dağılımı her ne olursa olsun Kosova’daki tüm azınlık dillerinin resmi dil olarak kullanıldığını öğrenmiştir. % 5’lik sınırlama daha önceki uygulamayla kıyaslandığında önemli bir gerileme niteliğindedir.

Kosova’da Balkanların genel bir sorunu niteliğinde olan Roman, Aşkali ve Mısırlı toplulukların okul, sağlık ve sosyal yardım kurumlarına erişim konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır.

Kosova’daki dikkate değer bir diğer temel veri ülkedeki Arnavut milliyetçiliğidir. Arnavutlukla birleşme idealini taşıyan aşırı düzeydeki Arnavut milliyetçiliği, zaman zaman Kosova’nın etnik mozaiği açısından endişe verici gerginliklere yol açabilmektedir. Arnavut milliyetçiliğinin dikkat çekici yönü Kosova’daki Arnavutların çoğunluk olmasından kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte bölgedeki etnik milliyetçilik genel bir sorundur. Mevcut çatışmaların hemen hepsi etnik motivasyondan kaynaklanmaktadır.