C) menecerlərin minimum əmək haqqının səviyyəsinin müəyyən edilməsi
D) fəhlələrin əmək haqqının maksimum səviyyəsinin müəyyən olunması
E) rəhbər işçilər üçün əmək haqqının maksimum səviyyəsinin müəyyən olunması 279. Əmək haqqının stimullaşdırma funksiyası nəyə xidmət edir?
A) səmərəliliyin və peşəkarlığın artırılmasını stimullaşdırır
B) işçinin ixtisasının artırılmasını stimullaşdırır
C) işçinin ümumi təhsil səviyyəsinin artırılmasını stimullaşdırır
D) istehsal olunan m əhsulun artırılmasını stimullaşdırır
E) zay məhsulun azalmasını stimullaşdırır 280. Əmək haqqının tənzimləmə funksiyası nəyə xidmət edir?
A) alıcılıq qabiliyyətinin tənzimləyicisi kimi çıxış edir
B) əmtəə tələbatın tənzimləyicisi kimi çıxış edir
C) xidmətlərə tələbatın tənzimləyicisi kimi çıxış edir
D) gəlirlərin və yığımın tənzimləyicisi kimi çıxış edir
E) gəlirlərin və investisiyaların tənzimləyicisi kimi çıxış edir 281. Əmək haqqının forma və sistemlərinin əsas təyinatını göstərin:
A) sərf olunan əməyin kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərini nəzərə alaraq əmək
haqqının hesablama və tətbiqi qaydasını müəyyən etməkdir B) sərf olunan əməyin kəmiyyət və keyfiyyət məsrəflərini müəyyən etməkdir
C) sərf olunan əməyin kəmiyyət və keyfiyyət məsrəflərini nəzərə almaqla vaxtamuzd əmək haqqını müəyyən etməkdir
D) sərf olunan əməyin kəmiyyət və keyfiyyət məsrəflərini nəzərə almaqla işəmuzd əmək haqqını müəyyən etmək
E) sərf olunan əməyin kəmiyyət və keyfiyyət fərqlərini müəyyən etməkdir
282. Hər hansı dərəcənin tarif maaşı necə müəyyən olunur?
A) müvafiq dərəcədən olan fəhlənin tarif əmsalını birinci dərəcədən olan fəhlənin tarif maaşına vurmaqla
B) müvafiq dərəcənin tarif maaşını üçüncü dərəcədən olan fəhlənin tarif əmsalına vurmaqla
C) müvafiq dərəcədən olan fəhlənin tarif əmsalını beşinci dərəcədən olan fəhlənin tarif maaşına vurmaqla
D) müvafiq dərəcədən olan fəhlənin tarif əmsalını axırıncı dərəcədən olan fəhlənin tarif maaşına vurmaqla
E) müvafiq dərəcədən olan fəhlənin tarif əmsalını yeddinci dərəcədən olan fəhlənin tarif maaşına vurmaqla 283. Mükafatlandırmada əsasən hansı məsələ nəzərə alınmır?
A) mükafatlandırma göstəricilərini müəyyən edən heyətin sayı
E) mükafatların verilməsi qaydaları və müddəti 284. İqtisadi cəhətdən zəif inkişaf etmiş ölkələrdə iş qüvvəsinin dəyəri əsasən hansı həddə müəyyən olunur?
A) aşağı
B) yuxarı
C) orta
D) sosial
E) fiziki 285. İnkişaf etmiş ölkələrdə iş qüvvəsinin dəyəri əsasən hansı səviyyədə müəyyən edilir?
A) yuxarı
B) aşağı
C) orta
D) fiziki
E) sosial 286. Sadə vaxtamuzd sistemində əmək haqqı necə müəyyən olunur?
A) fəhlənin sərf etdiyi faktiki vaxtın miqdarı və tarif maaşı əsasında
B) fəhlənin sərfetdiyi əməyin miqdarı və tarif maaşı əsasında
C) fəhlənin istehsal etdiyi məhsulun miqdarı və tarif maaşı əsasında
D) fəhlənin istifadə etdiyi texnologiya və tarif maaşı əsasında
E) fəhlənin sərf etdiyi enerjinin miqdarı və tarif maaşı əsasında 287. Əmək haqqının əsas funksiyalarına aiddir:
A) təkrar istehsal, sosial zəmanət, stimullaşdırma, tənzimləmə, mövqe
B) planlaşdırma, idarəetmə, stimullaşdırma
C) qiymətləndirmə, stimullaşdırma, tənzimləmə
D) uçot, qiymətləndirmə, təkrar istehsal
E) idarəetmə, mövqe, qiymətləndirmə,uçot 288. Tarif sisteminin əsas ünsürləri:
A) tarif cədvəli, tarif maaşları, tarif-ixtisas sorğu kitabçaları
B) tarif cədvəli, əmək haqqı, əməyin normalaşdırılması
C) tarif maaşları, mükafat, əməyin təşkili
D) tarif -ixtisas sorğu kitabçaları, əmək haqqı, əməyin reduksiyası
E) əmək normaları, mükafat, tarif cədvəli 289. Tarif sisteminin başlıca məqsədi:
A) müxtəlif əmək növləri üçün əsaslandırılmış tarif maaşlarını tətbiq etmək
B) əməyi səmərəli təşkil etm ək
C) əməyin kəmiyyətini nəzərə almaq
D) əmək fəaliyyətini motivləşdirmək
E)əhalinin həyat səviyyəsini yüksəltmək 290. Əməyin keyfiyyəti nə ilə xarakterizə olunur?
A) əməyin mürəkkəbliyi, intensivliyi
B) əməyin , səmərəliliyi, məzmunu
C) əməyin , stimullaşdırılması, zənginləşdirilməsi
D) əmək qabiliyyəti, normaları
E) əməyin məhsuldar qüvvəsi, əməyin reduksiyası 291. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində əmək haqqının məzmununa nə aid deyil?
A) əmək haqqı - işçilərin bütün növ ehtiyatlara qənaət etməyə görə verilən mükafatdır
B) əmək haqqı - əmək bazarında işçi qüvvəsinin qiymətidir
C) əmək haqqı - işçinin və onun ailə üzvlərinin iş qüvvəsinin təkrar istehsalı üçün zəruri olan vəsaitdir
D) əmək haqqı - işçinin əməyinin kəmiyyətinə, keyfiyyətinə və nəticəsinə görə əldə olunan gəlirdir
E) əmək haqqı - işçinin əmək fəaliyyətindən əldə etdiyi gəlirdir 292. Əmək haqqının tənzimlənməsinin növlərinə aiddir:
A) dövlət, bazar, həmkarlar ittifaqları
B) inhisar, plan, indekativ.
C) strateji, taktiki, operativ.
D) inzibati, bazar, planauyğun
E) hüquqi, maliyyə, vergi. 293. İş qüvvəsinin qiymətinin dəyərdən kənarlaşmasına səbəb olan amillərə aid deyil:
A) işçi qüvvəsinin keyfiyyəti
B) istehsalın rentabelliyi
C) iş qüvvəsinə tələb və təklif
D) ictimai tələbat
E) məhsulun istehlak dəyəri 294. Respublikamızda dövlət və xüsusi sektorlarda orta əmək haqqının səviyyələrində nisbət necədir?
A) xüsusi sektorda dövlət sektorundakından yüksəkdir
B) dövlət sektorunda digər sektora nisbətən yüksəkdir