İnsan və cəmiyyət,Azərbaycan qanunvericiliyinin əsasları” fənninin proqram I azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Təhsil Problemləri İnstitutu
Yüklə 133,59 Kb.
|
|
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Təhsil Problemləri İnstitutu “ İnsan və cəmiyyət,Azərbaycan qanunvericiliyinin əsasları” fənninin P R O Q R A M I Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Təhsil Problemləri İnstitutu “İnsan və cəmiyyət,Azərbaycan qanunvericiliyinin əsasları” fənninin P R O Q R A M I Təhsil Nazirliyinin “____” _____ 2004 –cü il tarixli “___”№ li əmri ilə təsdiq edilmişdir “İnsan və cəmiyyət,Azərbaycan qanunvericiliyinin əsasları” fənninin PROQRAMI. Mövzu 1. Giriş “İnsan və cəmiyyət,Azərbaycan respub Qanunvericiliyinin Əsasları” fəninnin predmeti. İnsan və cəmiyyət arasında qarşılıqlı münasibbətlər.İnsanla cəmiyyət arasında eləcə də vətəndaş və dövlət arasında münasibətlərin təmizlənməsi. Qanunvericilik və onun əsasları. Mövzu 2.VIII-IX siniflərində keçirilənlərin təkrarı Təbiətin övladı və cəmiyyətin üzvü olan insan.İnsan və təbiət,insan və cəmiyyət arasında olan əlaqələr.Şəxsiyyət və əxlaq. İnsan həm bioloji və həmdə ictimai varlıq kimi. Təbiətin insan tərəfindən dəyişdirilməsi. İnsan mənəvi-əxlaqi varlıq kimi. İnsan –İnsan münasibətləri. Mövzu 3. İnsan ləyaqətinin müdafiəsi üzrə Müxtəlif sistemlər. İnsan ləyaqəti anlayışı. Şərəf və ləyaqət Ləyaqət anlayışı.İnsan ləyaqəti insan hüquqlarının müdafiəsinin təməl prinsipi kimi. İnsan ləyaqətinin müdafiəsi pirinsipi və mexanizimləri. Avropada tarixən mövcud olmuş vətəndaş hüquq və azadlıqlarının xarakteri. İnsan ləyaqəti haqqında aforizmlər. Mövzu 4,5 İinsan və vətəndaş hüquqları anlayışı İnsanın ictimai varlıq kimi təlabatları və hüquqları. İnsan və vətəndaş hüquqları anlayışının fərqi. Şəxsiyyət və onun hüquqi statusu XXI əsrdə insanın hüquqları problemi. Mövzu 6. İnsan hüquqlarının inkişafı tarixi. Müasir insan hüquqları müdafiəsi tarixinin başlanğıcı kimi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının yaradılması 1948-ci il insan hüquqları haqqında ümumi bəyannaməsi. İnsan hüquqları üzrə ilk sənəd-1965-ci il. İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvi haqqında Beynəlxalq Konvensiya. İnsan hüquqlarına aid digər sənədlər.
Ailədə valideyinlərin və uşaqların vəzifələri. Ailə və cəmiyyət qarşılıqlı münasibətləri. Tarixən ailənin mövcud olmuş formaları və onların fərqli xüsusiyyətləri.
İstehsalçının hüququ və onun pozulması ilə bağlı məsuliyyət Təhsil hüququ. Təhsil hüququ digər hüquq və azadlıqların reallaşdırılması üçün vacib amil kimi.Azərbaycanda təhsil hüququnun təminatı. “Təhsil qanunu” Mövzu 13.Söz,fikir,vicdan azadlıqları. Vətəndaşların vəzifə və məsuliyyətləri Söz azadlığı. Söz azadlığının zəruriliyi.İctimayi rəy. Dövlətin söz azadlığını məhdudlaşdırılmasına nəzarəti. Fikir və vicdan azadlığının əhatə dairəsi. Mətbuat
Vətəndaşların konstitusiya vəzifələri. Hüquq və vəzifələrin vəhdəti. Gənclərin hərbi mükəlləfiyyəti. Mövzu 14. Vətəndaşların əsas vəzifələri İnsanın zəruri olan haqlı davranışı kimi vəzifə. Vətəndaşların konstitusiyaya əsaslanan vəzifələri. Hüquq və vəzifələrinin bir-birilə qarşılıqlı əlaqəsi. Vətəndaşların vəzifələri hüquqa əsaslanan tələblərinin icrası kimi.
Azərbaycan tarixində konstitusiyaməsələləri. 1989-cu il uşaq hüquqları Konvensiyası və onun mahiyyəti. Uşaqlara münasilətin gələcəyimizə münasibətin təzahürü kimi. Mövzu 17. Ailənin tarixi formaları Tarixən kortəbii, qeyri-mütəşəkkil ailədən intizamlı və mütəşəkkil ailəyə doğru. Təməli möhkəm ailənin cəmiyyətin həyatında rolu. Ailə-cəmiyyət, ailə-dövlət münasibətləri. Ailə mikro-dövlət kimi. Mövzu 18. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası. Azərbaycan tarixində konstitusiya məsələləri. 1995-ci il 12 noyabrda qəbul edilmiş. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının strukturu. Konstutisiyanın funksiyaları . Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycanın ilk konstitusiyasının memarı kimi. Mövzu 19 İnsan hüquqlarının qorunmasında dövlətin rolu İnsan hüquqlarının obyektti və subyekti Dövlətin məssuliyyətinin tərkib hissəsi kimi insan hüquqlarına riayət etməsi məsələsi.XXI əsrdə insan hüquqlarına riayət olunmasında beynəlxalq inistutların öhtəlik və vəzifələri. Mövzu 20. İnsan hüquqlarını üzrə müvəkkil İnsan hüquqları üzrə müvəkkil – ombudsmar. Ombudsmanın tarixinə nəzər.Azərbaycanda hüquq və azadlıqların qorunması. Ombudsman təsisatı dan tələblər. Azərbaycanda Ombudsman təsisatı. Mövzu 21. Avropa Şurası Avropa Şurasının yaranma tarixi şəraiti. Təşkilatın əsas pirinsipləri Təşkilatın 1950- ci il insan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Avropa konvensiyası. 1961- ci il Avropa Sosial Partiyası və mahiyyəti Mövzu 22.İnsan hüquqlarının müdfiəsi. İnsan hüquqları ölkənin daxili işi deyildir. İnsan hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsi Avropa Məhkəməsinə müraciət qaydaları. Azərbaycan Respubilikası Konistutisiya Məhkəməsi Azərbaycanda insan hüquqlarının müdafiəsi. Mövzu 23. İcraedici hakimiyyət İcraedici hakimiyyət. Onun mahiyyəti Azərbaycan Respubilikasında icra edici hakimiyyətin başçısı kimi prezident. Prezident səlahiyyətləri Nazirlər kabineti. Onun səlahiyyətləri. İcraedici hakimiyyətin digər hakimiyyət orqanları ilə qarşılıqlı əlaqəsi.
Azərbaycan SSR-nin konittisiyaları ilə müstəqil Azərbaycan Respubilikası Kanustitusiyası aralarında fərq. Mövzu 26. Milli Məclis qanunverici orqanıdır. Qanun vericilik hakimiyyəti Milli Məclis Milli Məclisə seçkilərin əsas pirinsipləri.Milli Məclis səlahiyyətləri,Milli Məclisin fəaliyyətində qanunvericilik. Mövzu 27. İcraedici hakimiyyət Azərbaycan Respublikasının səlahiyyətləri. Nazirlər Kabineti. İcraedici hakimiyyət. Prezidentli və parlamentli respublikalarda icraedici hakimiyyətin fərqi. Azərbaycan Respubilikası Prezidentinin səlahiyyətlərini. Nazirlər Kabineti və onun səlahiyyətləri. Nazirlər Kabineti və onun səlahiyyətləri. Baş nazir və onun səlahiyyətləri. Mövzu 28. Məhkəmə hakimiyyəti.Konstitusiya Məhkəməsi Ali məhkəmə, Apelyasiya Məhkəməsi. Məhkəmə.Məhkəmə hakimiyyəti.Məhkəmə hakimiyyətinin həyata keçirilməsi.Konstutisiya Məhkəməsi, Ali Məhkəmə Apelyasiya məhkəməsi. Mövzu 29. Yerli özünü idarə etmə.Bələdiyyə onun səlahiyyətləri. Bələdiyələr.Bələdiyənin strukturu.Bələdiyələrin səlahiyyətləri.İctimai özünü idarə. Bələdiyyə-dövlət münasibətləri. Azərbaycanda Bələdiyyələr. Mövzu 30. Bölməyə dair ümumiləşdirmə. Qanun.Qanun və hüquq.Əsas qanun-Konistitusiyasiya və onun əhəmiyyəti.Hakimiyyətin bölünməsi,pirinsipi,icra edici,qanun verici və məhkəmə hakimiyyəti. Yerli özünü idarə etməvə bələdiyyələr. Mövzu 31. Demokratik cəmiyyətdə plüralizim. Plüralizim nədir? Plüralizim cəmiyyətdə rolu plüralizim münaqişələrinin həllində rolu. Plüralizim yalnız demokratik cəmiyyətlərə xasdır. Mövzu 32. Demokratik cəmiyyətdə və idiologiya. İdeologiya nədir? İdiologiyanın avtoritar və totalitor cəmiyyətdə rolu. İdealogiya və demokratik cəmiyyət ideologiyanın vətəndaş cəmiyyətində həll edici rolu. Mövzu 33. Demokratik cəmiyyətdə tolerandlıq. Tolerantlıq nədir? Demokratik cəmiyyətdə talerantlığın rolu.Talerant tərbiyyə və əsas vaistələr.Azəbaycan cəmiyyətində tderantlıq. Mövzu 34. Demokratik cəmiyyətdə sterotiplərə qarşı mübarizə Sterotiplər anlayışı müxtəlif tipli cəmiyyətlərdə (afolitar,totolitar,demakratik) sterotiplərin rolu. Sterotiplər dözumsüzlük və münaqişələr mənbəyi kimi. Azad şəxsiyyət və sterotiplər. Mövzu 35. Bölməyə dair ümumiləşdirmə. Demokratik cəmiyyətlərdə idologiya,tderantlıq,plürolalizim kimi amillər və onların rolu. Statistika demokratik cəmiyyətlərdə təsiri. Mövzu 36. Azərbaycan Respubilikasında seçki hüququnun təminatı. Vətəndaşların seçki hüququ:Aktiv və passiv hüquq.Seçki orqanları. Mərkəzi seçki Komisiyası dairə məntəqəsi səs vermə qaydası,səslərin hesablanması,seçki protokolları Mövzu 37. Referendum. Referendum-ümumixalq səsverməsi Referendum yolu ilə həll edilən məsəllər və həll edilə bilməyən məsəllər Referendum keçirilməsinin əhəmiyyəti.Referendum və parlamentli demokratiya. Mövzu 38. Bələdiyyə seçkilləri. Bələdiyyə seçkiılərinin əsasları.Bələdiyyələrin səlahiyyət müddəti.Bələdiyyələrə seçilməz hüququ.Bələdiyyələr seçkilərin təyin edilməsi və keçirilməsi. Mövzu 39.Bölməyə dair ümumilləşdirmə. Azərbaycan Respubilikasında seçkilər.Onların təşkili Seçki orqanları Referendum və referendumla həll olunan məsələlər.Bələdiyyə seçkilləri və digər seçkilərin fərqi. Mövzu 40. Mənəvi həyat.Mənəvi mədəniyyət.Insanın mənəvi aləmi. Mənəvi həyat anlayışı.Cəmiyyətin mənəvi həyatı.Mənəvi mədəniyyət. İnsanın mənəvi aləmi.Mənəviyyat və mənəviyyatsızlıq. Cəmiyyətin mənəvi həyatının insanın inkişafına təsiri. Mövzu 41. Cəmiyyət və Elm. Cəmiyyətin inkişafında elmin rolu. Müasir elimin xüsusiyyətləri. Elimin cəmiyyətin inkişafında rolu. ETİ şəraitində elimin rolunun artmasının cəmiyyətə təsiri.Dünyada və Azərbaycanda elimin son maliyyətləri. Mövzu 42. Təhsil siyasəti. Təhsil sisteminin əsas elementləri. Cəmiyyətin inkişafında təhsilin rolu Dövlətin təhsil siyasəti. Təhsil siyasətində mühüm amillər. Təhsil sisteminin əsas elementləri. Mövzu 43. İncəsənət. Növləri. Cəmiyyətin mədəni həyatı İncəsənət və onun növləri. İncəsənətin funksiyası.İncəsənətin cəmiyyətə təsiri və İnsan həyatında rolu. Məişətdə gözəllik. Dizayn geyim və moda. Mövzu 44. Bədii ədəbiyyat. İnsan həyatında bədii ədəbiyyatın rolu. Bədii ədəbiyyat nədir? Bədii ədəbiyyatın insan həyatında rolu. Bədii ədəbiyyatın estetik tərbiyyədə rolu. Ədəbiyyat gözəl davranış, gözəllik hissi humanizim kimi vərdişləri tərbiyə erdir. Bədii ədəbiyyatın mənəvi həyatın digər sahələri ilə əlaqəsi. Mövzu 45. Din və onun cəmiyyət həyatında rolDin və elm. Din anlayışı.Dünya dinləri çoxallahlıq və təkallahlıq dinin cəmiyyət həyatında rolu.Din və elm İslam dini. Qurani-KƏRİM Vicdan azadlığı hər bir vətəndaşın konistitusiya hüququdur. Mövzu 46. Etik tərbiyyə. Etika nədir? Etika əxlaq nəzəriyyəsi kimi. Əxlaq və hüquq.Etik tərbiyənin əss istiqamətləri. Etik tərbiyyələrdə. Bədii ədəbiyyatın rolu. Vicdan Əxlaqi saflıq. Mövzu 47. Əxlaq-azadlığın şüurlu surətdə məhdudlaşdırılmışdır. İnsanın mənafeyinin başqalarının mənafeyi ilə uzlaşması. Əxlaqın məhdudlaşdırılmasını zəruri edən amillər.Əxlaq və din . Əxlaq insan fəaliyyətini tənzimləyən sosial mexanizimdir. Mövzu 48. Əxlaq normaları və mənəvi dəyərlər. Əsas əxlaqi dəyərlər və normalar. Əxlaqda millilik amili. Milli-mənəvi dəyərlər və ümumbəşəri ideyalar.Xeyir və Şər. Əxlaq və incəsənət. Mövzu 49. Mədəniyyət və incəsənət. Mədəniyyət və s. sivilyasiya anlayışları. Mədəniyyət və Sivilazosiya anlayışları. Cəmiyyətlə mədəniyyətin qarşılıqlı əlaqəsi. Sivlizosiyalı cəmiyyət. Mövzu 50. Müasir Azərbaycanın mədəni həyatı. Müasir Azərbaycan Respubilikasınınmədəniyyətinin səviyyəsi xüsusiyyətləri.Mədəni həyatın durğunluq və dirçəliş dövürlərinin səbəblərin Türk xalqlarının mədəni birliyi-TÜRKSOY TÜRKSOY-unfəaliyyətinin istiqamətləri. Mövzu 51. Bölməyə dairümumiləşdirmək. Cəmiyyətin mənəvi həyatında elimin,təhsiln,incəsənətin bdii ədəbiyyatın rolu. Di-elm, din-əxlaq qarşısında olan əlaqələr.Mədəniyyət və onun inkişafının əhəmiyyəti. Mövzu 52. Nüvə silahlarının yayılması problemləri. Ümumbəşəri problemlər.Nüvə silahı təhlükəsi. Soyuq müharibəyə yenidən yol vermək üçün nə etməli?Nüvə silahının yayılmasına qarşı mübarizə. Mövzu 53. Müharibə və qlobal problemlər. Qlobal problem kimi müharibələr.Müharibəyə səbəb olan amillər. Müharibədə itkilərimiz.Qarabağ müharibəsi və səbəbləri. Müharibə aparmağın metod və vaistələrinin məhdudlaşdırılması. Mövzu 54,55. Sülh quralığı problemi! Münaqişənin həllindən barışığa doğru. Sül anlayışı.Sülhə nail olmaq yolları.Danışıqlar yolu ilə münaqişənin həllinə nail olmaq alternativi.Sülhün möhkəmləndirilməsi.Qarabağ münaqişəsi. ATƏT və onun fəaliyyəti. Mövzu 56. Əhalinin artımı və onun problemləri. Əhali artımı.Əhalinin nisbi tərkibində dəyişilmə meyilləri və onların qabaqcadan nəzərə alınması zərurəti.Planet ərzaq qıtlığı nilə üzləşə bilərmi?Miqrasiya proseslərinin artmasına.Təsir edən amillər. Mövzu 57. Energetika proplemləri. Ənənəvi yanacaq növlərinin tükənməsi təhlükəsi.Nüvə enerjisindən istifadənin yaratdığı təhlükələr.1986-cıil Gernobil qəzası Mesmor təhlükəsi. Yeni enerji mənbələrinin axtarılması. Nüvə energetikası Təbii enerji mənbələrinə qayıdış. Günəş və külək enerjisindən istifadə. Mövzu 58. Terrolizimlə mübarizə problemi. Terrolizim mahiyyəti. Terrolizim bütün bəşəriyyət üçün təhlükədir. Erməni terrolizimi 2000-ci il 11 sentiyabır terroru və onların fəaliyyət istiqamətləri. Mövzu 59. QİÇS problemləri. Reproduktiv sağlamlıq məsələləri. QİÇS-insan həyatı üçün bəlalardan biri kimi QİÇS-ə yoluxma yolları. Bu problemin həlli insanın özündən asılıdır.Quş qripi və ondan qorunmağım yolları. Mövzu 60. Qlobalaşma və insan problemi. Fərd-ailə-millət-bəşəriyyət,Fərd-ailə-dövlət-dünya münasibətləri. Beynəlxalq əməkdaşlıq formaları.Qlobalaşma insanlar,xalqlar,dövlətlər qarşısında qoyduğu yeni vəzifələr.Qlobalaşmanı zəruri edən amillər. Mövzu 61. Ümumiləşdirici dərs. Ümumiləşdirici problemlər olan nüvə silahının yayılması müharibə terrolizim və QİÇS-in yaranma səbəbləri və qarşısının alınması yolları. Azərbaycan Respubilikasının bu prosesdə yeri və rolu “İnsan və cəmiyyət,Azərbaycan qanunvericiliyinin əsasları “fənninin MÖVZULAR PLANI
Yüklə 133,59 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||