İnsanda İnsanda Barsakta Safra yollarında

İnsanda

• İnsanda

• Barsakta

• Safra yollarında

• Karaciğerde

• Akciğerde

• Kan damarlarında

• parazit olarak yaşarlar

• Yassı yaprak şeklinde

• Ağızda birden fazla vantuzu (çekmen) vardır

• Tam bir sindirim kanalları yoktur

• Hermafrodittirler

• Birden fazla ara konağı (tatlı su salyongozu)

• Yumurtaları kapaklıdır

• Olgunlaşmış yumurtaların embriyonu kirpiklidir

• Besinler ile bulaşır

• Dünyada 40 milyondan fazla kişi infektedir

Evrimleri için bir veya birden çok konağa ihtiyaç duyarlar

• Evrimleri için bir veya birden çok konağa ihtiyaç duyarlar

• Ara konaklarından birisi mutlaka bir yumuşakçadır

• Larvaları miracidium (yumurtadan çıkan etrafı kirpikli şekli), sporokist, redia, cercaria olup bazı türlerde metacercaria safhaları vardır

• Fasciola hepatica

• Dicrocoelium dentriticum

• Schistosoma mansoni

Yaprak şeklinde

• Yaprak şeklinde

• 20-30 mm boyunda

• 15 mm eninde

• bir doku trematotudur

• Vücut ön kısmında baş konisi ve devamında omuz ve daralan bir bölüm vardır

• Hermafrodit canlılardır

Dokulara yerleşen parazitler kanla beslenirler

• Dokulara yerleşen parazitler kanla beslenirler

• İnsanlarda 10-13 sene, hayvanlarda ise 5 sene yaşarlar

• Parazitin son konağı koyun, sığır, keçi, deve ve bazen de insanlardır

• Erişkin parazit yumurtalarını safra yollarına bırakır ve bu yumurtalarını dışkı ile dışarı atarlar

Yumurtaları kapaklıdır

• Yumurtaları kapaklıdır

• Parazit vücudundan dışarı çıkan yumurtaların içerisinde vitellus hücreleri vardır

• Yumurtaları

• 130-140 µm boyunda

• 70-90 µm eninde en büyük yumurtadır

Dışarı atılan yumurtalarda normal ısıda yumurtada gelişen miracidiumlar çıkar

• Dışarı atılan yumurtalarda normal ısıda yumurtada gelişen miracidiumlar çıkar

• Sulu ortamdaki Lymnea cinsi yumuşakçaların vücuduna girerler

• Yumuşakçanın lenf kanallarına geçen miracidiumlar tüylerini kaybeder ve sporokist şekline dönüşürler

• 7 gün sonra sporokistlerden redialar gelişir

Uygun koşullarda redialardan yüzlerce cercaria oluşur

• Uygun koşullarda redialardan yüzlerce cercaria oluşur

• Cercarialar yumuşakça vücudunu terk eder su bitkilerine yapışırlar ve burada metacercaria şekline geçerler

• Metacercaria’lı su bitkilerini yiyen son konakta 3-4 ay sonra erişkin hale gelir

Patogenezi

• Patogenezi

• İnsan vücuduna giren metacercarialar

• Barsak çeperine saldırı

• Karın boşluğu

• Karaciğer parankiması

• Safra yolu

• göçleri ile ilişkili rahatsızlıklar oluşur

• Safra yollarına yerleştiğinde

• Kan ile beslenir

• B12 vitamini depolar

• Safra yollarının tıkanmasına neden olur

• Ciddi infeksiyonlarda parazit karaciğer dokusunda şiddetli reaksiyonlara neden olur

Kesin tanı

• Kesin tanı

• Dışkıda veya duodenum sıvısında parazit yumurtalarının görülmesi ile konur

• Ancak F. hepatica’da yalancı parazitlik olabilir

• Serolojik testlerde tanıda kullanılabilir

Emetin klorhidrat

• Emetin klorhidrat

• Karbon tetraklorür

• tedavide kullanılabilir

• Korunmada su bitkilerinin çiğ veya yıkanmadan yenmemesi önemlidir

• Hasta hayvanlar tedavi edilmeli

• Ara konak yumuşakçalarla savaş etkili olabilir.

Lancet şeklinde

• Lancet şeklinde

• 4-15 mm boyunda

• 1.5-2.5 mm eninde

• bir trematotudur

• Hermafrodit canlılardır

Erişkin şekilleri

• Erişkin şekilleri

• Koyun, keçi

• Sığır

• Domuz

• gibi hayvanlarda

• Nadir olarak da insanlarda

• parazitlik oluşturlar

Asimetrik ve kapaklı olan yumurtaları

• Asimetrik ve kapaklı olan yumurtaları

• 38-48 µm boyunda

• 22-30 µm enindedir

• Ara konakları, kara yumuşakçalarıdır

Dışkı ile dışarı atılan mirasidyum yumurtaları alan kara yumuşakçaların vücudunda sporokist-cercaria oluşur

• Dışkı ile dışarı atılan mirasidyum yumurtaları alan kara yumuşakçaların vücudunda sporokist-cercaria oluşur

• Yumuşakçayı terk eden serkaryalar Formica fusca gibi karıncalarda gelişerek metaserkarya şekline dönüşürler

Metaserkaryalı karıncaları, bitkilerle birlikte alan son konağın bağırsağında larvalar serbest hale geçerler

• Metaserkaryalı karıncaları, bitkilerle birlikte alan son konağın bağırsağında larvalar serbest hale geçerler

• Barsak çeperinden kan yolu ile karaciğere ve safra yollarına giderek, 7 haftada olgunlaşır

• Parazit kaynağı infeksiyonlu hayvanlardır

Patogenezi

• Patogenezi

• Karaciğer büyümesi

• Karın ağrısı

• İshal

• Anemi

• Eozinofili

• gibi belirtilerdir

Dışkıda yumurtaların görülmesi ile konur

• Dışkıda yumurtaların görülmesi ile konur

• Ancak D. dentriticum’da yalancı parazitlik olabilir

• Serolojik testlerde tanıda kullanılabilir

• İnsanda parazitlik oluşturan

• S. haematobium

• S. mansoni

• S. japonicum

• önemli trematod türleridir

Parazitin tedavisinde Fuadin kullanıla bilir

• Parazitin tedavisinde Fuadin kullanıla bilir

• Karıncalarla bulaşmış meyve ve sebzelerin yenmemesi önemlidir

Erkekleri

• Erkekleri

• 10-15 mm boyunda

• 0.8-1 mm çapındadır

• Erkeğin kenarları bükülerek bir kanal oluşmuştur (canalis gynecophorus)

• Yumurtaları kapaksız olup bir ucunda dikenimsi bir çıkıntısı vardır

• Ara konağı yumşakçalar olan parazitin son konağı insanlardır

Parazit yumurtaları doku eriten enzimleri ile dokuyu eriterek dokulardan bağırsağa geçerler

• Parazit yumurtaları doku eriten enzimleri ile dokuyu eriterek dokulardan bağırsağa geçerler

• Yumurtaların dikenimsi çıkıntısı damarlara tutunmaya ve dokuları delmeye yarar

• Dışarı atılan miracidiumlu yumurtalar su içinde gelişir

Yumurtadan çıkan Miracidiumlar Bulinus cinsi yumuşakçalara girerler ve gelişirler

• Yumurtadan çıkan Miracidiumlar Bulinus cinsi yumuşakçalara girerler ve gelişirler

• Önce sporokistler sonra hareketli sporokistler oluşur

• Sporokistlerden çatal kuyruklu cercarialar oluşur ve suya geçerler

• Buradan insanların derisini delerek bulaşırlar

Deriden girerken çatal kuyruklar dışarıda kalırlar

• Deriden girerken çatal kuyruklar dışarıda kalırlar

• Deri tabakalarını geçerek Schistosomulum olurlar

• Daha sonra damar yolu ile, karaciğere, akciğerlere, kalbe, arter sistemine girerler

Patogenez;

• Patogenez;

• Derideki giriş yerinde

• Papilloma

• Ödem

• Lenf bezlerinde büyüme görülür

• Mesane, karaciğer ve barsak tutulumu vardır

Toksik

• Toksik

• Alerjik

• etki gösterirler

• Şiştozomalar eritrositleri yutarlar ve proteinazları ile parçalarlar ve hematine benzer bir boya dışarı atarlar

• Vücuda giren parazit sayısı ile hastalığın şiddeti değişkenlik gösterir.

S. haematobium yumurtalarını genellikle idrarda, ender olarak dışkıda

• S. haematobium yumurtalarını genellikle idrarda, ender olarak dışkıda

• S. mansoni yumurtaları genellikle dışkıda, nadir olarak idrarda

• S. japonicum ise dışkıda görülen yumurtaları ile tanı konur

• Serolojik tanı yöntemleri de kullanılabilir

Parazitin tedavisinde Antimony dimercaptosuccinate kullanılır

• Parazitin tedavisinde Antimony dimercaptosuccinate kullanılır

• Korunmada

• Hastalar tedavi edilmelidir

• İnsan çıkartılarının sulara bulaşması önlenmelidir

• Yumşakçalarla mücadele edilmesi önemlidir