Esneklik Arz ve talep miktarındaki değişmeler büyük ölçüde mal ve hizmetlerin fiyatlarına bağlıdır. Fiyat üretici ve tüketici kararlarını etkileyen en önemli unsurdur. Ancak fiyat değişmeleri karşısında arz ve talebin ne derece etkileneceği bunun boyutları ve ölçümü esneklik kavramını gerektirmektedir. Esneklik; fiyat değişmeleri karşısında arz ve talebin gösterdiği tepkidir. Bu tepki bazen az bazen de çok olabilmektedir.
Talep Esnekliği (Talebin Fiyat Esnekliği) Talep Esnekliği (Talebin Fiyat Esnekliği)Bir maldan talep edilen miktarının, o malın fiyatındaki değişmeler karşısındaki duyarlılığının ölçülmesine talebin fiyat esnekliği denir. Talep esnekliğinden bahsedilirken talep kanunun geçerliliği esas alınmaktadır. Bir maldan talep edilen miktar, o malın fiyatı ile ters yönlü değiştiğinden talebin fiyat esnekliği daima negatiftir.Fiyat esnekliğinde esas olan bir malın fiyatında meydana gelen değişiklik karşısında tüketicilerin ne tür bir davranış sergileyeceğinin belirlenmesidir.
Esneklik Katsayısı;Talebin fiyat esnekliği(ed)= Talep edilen miktardaki % değişme ed= = = ∆Q x P Q ∆P
Talebin fiyat esnekliği beş grupta incelenir ;Birim esnek talep: Talep edilen malın miktarının fiyatı ile aynı oranda değişmesi halinde, esneklik katsayısı 1’e eşittir.(ed=1)Esnek talep: Talep edilen miktardaki yüzde değişmenin fiyattaki yüzde değişiminden büyük olması halinde, esneklik katsayısı 1’den büyüktür.(ed>1) Zorunlu olmayan mallarSonsuz(Tam) esnek talep: Talep edilen miktarın malın fiyatına sonsuz duyarlı olması halinde talep esnekliğinin sonsuz olmasıdır.(ed=∞) Bu tür mallar ne kadar üretilirse üretilsin her zaman satışı vardır, talep yetersizliği gibi bir sorunu yoktur.Esnek olmayan talep: Talep edilen miktardaki yüzde değişiminin fiyattaki yüzde değişiminden küçük olması halinde, talebin fiyat esnekliği 1’den küçüktür.(ed<1)Zorunlu ihtiyaçlar, petrolSıfır esnek (Tam inelastik) talep: Talep edilen miktarın malın fiyatına hiç duyarlı olmaması yani fiyatı ne kadar artarsa yada azalırsa azalsın miktarda değişiklik yok ise talep esnekliği sıfırdır. ∆Q=0 olması (ed=0)
Talebin gelir esnekliği gelirdeki değişimin talebe olan etkisini ölçer: Talebin gelir esnekliği gelirdeki değişimin talebe olan etkisini ölçer:Talebin gelir esnekliği (Eg) = Talepteki % Değişim Gelirdeki % Değişim Bir mala duyulan ihtiyaç ne kadar fazla ise o malın gelir esnekliği o derece küçüktür. Gıda, deterjan, sigaranın talebi gelire göre katıdır.Buna karşılık, otomobil, beyaz eşya ve mobilya gibi mallarda gelir esnekliğinin mutlak değeri genelde 1’den büyüktür.
Nokta Esnekliği Talep eğrisi üzerindeki belirli bir noktanın esnekliğidir. Bu esnekliğin hesaplanabilmesi için aralığın çok küçük olması gerekir. Örneğin bir malın fiyatının 60 liradan 59,8 liraya düşmesi söz konusu olduğunda A noktası ile B noktası arasını çok yakın ya da birleşik almak mümkündür.Yay Esnekliği: Talep eğrisi üzerindeki iki nokta arasındaki esnekliktir. A ve B noktaları arası esneklik hesabı
Talebin Fiyat Esnekliğini Etkileyen Faktörler Bazı malların talep esnekliği sert iken bazılarının daha yumuşaktır. Bunun nedenlerini; 1-Bir mala duyulan ihtiyacın şiddeti: 2-İlgili malın ikamesinin olup olmaması: 3- Mala harcanan paranın tüketicinin bütçesindeki oranı: 4- Zaman 5- Fiyat değişmelerinin geçici ve sürekli olması
Bu bölümde de arzı etkileyen faktörlerin değişmesi halinde arzın verdiği tepki ne şekilde olmaktadır bunlar anlatılacak Bu bölümde de arzı etkileyen faktörlerin değişmesi halinde arzın verdiği tepki ne şekilde olmaktadır bunlar anlatılacak Arz esnekliğinin belirleyicileri
Arz konusunda açıklandığı gibi, arz kanununa göre fiyatların yükselmesi arz miktarının artmasına yol açar. Arzın fiyat esnekliği, fiyattaki değişiklikler karşısında arz edilen miktarının göstereceği tepkiyi ölçer. Arz konusunda açıklandığı gibi, arz kanununa göre fiyatların yükselmesi arz miktarının artmasına yol açar. Arzın fiyat esnekliği, fiyattaki değişiklikler karşısında arz edilen miktarının göstereceği tepkiyi ölçer.Bir maldan arz edilen miktarın o malın fiyatındaki değişmelere olan duyarlılığına, arzın fiyat esnekliği denir.es = Arz miktarındaki % değişme = ∆Q Fiyattaki % değişme ∆P
Dostları ilə paylaş:
|
