Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
etiam docet Ioan Andr. cap. Ioan. de cleri. coniug. Felin. cap. 1. de treuga, & pace, Nauarrus consil. 1. de const. quæst. 6. num. 25. Leonard. 2. de virtut. ca. 22. dub. 14. idem dicit de consuetudine.
------------------------------------------------------------ An desuetudo, seu non vsus legis humanæ, vt ei præualeat, debeat esse rationabilis. causam rationabilem, sicut de con- suetudine abrogatura legem dicitur ca. fin. de consuetudine, & infrà disp. de consuetud. explicabitur. Idem te- net Auendannus 1. de exeq. manda. princ. cap. 8. nu. 3. quem citat, & sequitur Rodriguez tom. 1. regul. quæst. 6. art. 12. ------------------------------------------------------------ Corollaria doctrinæ huius disputationis. get, duo corollaria elicit Rodriguez tom. 1. regul. quæst. 6. art. 10. Alterum est constitutio secunda Sixti V. quæ priorem de illegitimis moderatur, quatenus interdicit, ne quis regularis etiam eius- dem prouinciæ in aliis monasteriis recipiatur, etiam vt hospes, & ad modicum tempus, sine ex- pressa in scriptis licentia, nisi cognitus sit: si non seruatur à maiori parte superiorum alicuius reli-<-P>@@ <-P>gionis, non obligare reliquos: quia hanc iustam causam habent eam non seruandi. Alterum est, constitutionem Clementis VIII. de largitione munerum, si non seruatur à maiori parte Superio- rum, & aliorum alicuius religionis, non obligare reliquos: eadem ratione. Tertium ex dictis potest inferri, quid dicen- dum de nonnullis differentiis, quas quidam assi- gnant inter non vsum, seu desuetudinem, & con- trariam consuetudinem. Azor tom. 1. lib. 5. cap. 4. quæst. 5. cum Dominico cap. in istis, §. leges, dist. 4. Felin. cap. 1. de treuga, num. 12. Nauarrus consil. 1. de constit. quæst. 5. nu. 24. ait primò differre, quòd primi, qui cōsuetudinem contra legem inducunt, delinquunt, nisi ex aliquo accidenti excusentur, & successores non peccant; quia bona fide possunt legem negligere, secuti primos, qui contra legem fecerunt. At verò, quando lex non est vsu recepta etiam primi, qui frangunt, non peccant, id sciente legislatore, & non puniente, cùm possit commodè punire, quamuis peccent ignorante Principe de- suetudinẽ, aut sciente, & solùm non puniente, quia punire commodè nequit, vt docent Imola, Feli. & Coua. & Naua. locis citatis, quoniā bona fide mo- ueri queunt, vt præter, aut contra legẽ agant, quia vident legẽ nondũ esse vsu receptam, cùm videāt principem non punire, cùm possit, & hoc solùm potest eos à culpa excusare præter alias causas. Secundò, (inquit Azor,) contra legem recep- tam consuetudo per errorem, aut ignorantiam introducta, pręscriptionis vim habere non potest, nisi ab iis, qui possunt, & volunt eam introducere, vt suo loco dicetur; at verò lex vsu non recepta vim, & potestatem amittit, etiamsi per errorem, vel ignorantiam ipsa desuetudo introducatur, vt tradidit Nauarrus. Tertiò consuetudo legi contra- ria vim non obtinet, nisi per præscriptionẽ conti- nuata, & præscriptionis tempus non incipit à pri- mis, qui peccant, consuetudinem contra legem in- ducentes, sed à successoribus, qui primos bona fide sequentes in consuetudine iam cœpta perseue- rant, & interrumpi potest præscriptio, quæ inter- rupta non potest amplius continuari, sed erit alia, quæ de nouo inceperit, si iterum renouetur. At verò non vsus, siue desuetudo statim ab initio in- cipit vim habere in primis lege non vtentibus, & statim desinit, si lex incipit seruari. Quartò, con- suetudo legem tollit, & abrogat, quæ erat vsu re- cepta, & omnes obstringebat: desuetudo verò le- gem non tollit, sed impedit, ne vim, potestatem, & & auctoritatem assumat. Nam quamuis lex sit in- stituta, & promulgata, non tamen ciues alligat, donec vsu recipiatur: ergo per desuetudinem lex minimè abrogatur, sed impeditur, ne vi sua popu- lum teneat, vt Panorm. & Felinus locis citatis tra- diderunt. Sed quantum attinet ad primam differentiam, iam superiùs vidimus, quando legislator non dat expressè, nec tacitè facultatẽ repugnandi, aut con- tradicendi, primos, qui eam non acceptant, pecca- re, secus verò alios, qui vident ab aliis communi- ter non acceptari, illam non seruant, parati illam seruare, dummodò acceptetur. Quantum verò at- tinet ad secundam differentiam, iam diximus de- suetudinem etiam ab ignorantibus introductam sufficere, vt non obliget lex, antea non recepta: an verò desuetudo ignorantium legem sufficiat, vt non obliget, dicetur disp. de consuetudine & eo-<-P> @@0@ @@1@ rentiam, an ad præscribendum contra legem re- quiratur, vt absque culpa violetur, in desuetudine autem, seu non vsu verum mihi videtur præscri- bere eos, qui culpabiliter legem transgrediuntur, vt docet Azor suprà. Quantùm verò ad quartam differentiam, iam diximus non vsum decennalem nō solùm suspen- dere obligationem legis: sed etiam abrogare: vt ipsemet Azor expressè dixerat eod. cap. quæst. 4. nec aduersatur ei, quod ait, quæst. 5. vult enim de- suetudine non abrogari propriè legem: lex enim, quæ non fuit recepta non dicitur propriè abroga- ri, quia antea erat quasi non esset, & quasi non or- ta, eo quod non vigebat. Verè tamen erat lex, & aliquando obligabat, vt visum est. ------------------------------------------------------------ Quomodò per non vsum, seu per desuetudinem amitta- tur priuilegium à Principe datum. si per decennium illo non vtamur, il- lud amittere videmur: nam l. 1. ff. de nundinis dicitur: Nundinis impetratis à Principe non vtendo, qui meruit, decennij tempore vsum amittit. Idem est, si Princeps alicui populo concessisset priuilegium scholas erigendi ob studium generale literarium, & decennio non erexisset, priuilegium amisisset. Præterea si quis- piam beneficio principis liber esset à tributis, de- cimis, militibus, priuilegium amitteret per non vsum decennij. Quamuis si non vsus esset necessa-<-P>@@
est vsus priuilegio, quia non potuit, vel quia se occasio non obtulit l. vnus ex sociis §. vlt. & l. seq. ff. de seruit. rust. prædior. vbi habetur, non amitti seruitutem de aqua ducẽda in fundum meum, si ideo non vtor, quia fons exaruit, si ciuitas obligata sit princi- piad militum exercitum cogẽdum: quando prin- ceps cogit, & per centu annos non cogit, non desi- nit ciuitas esse obligata, quia occasio non se obtu- lit, si princeps non vocauit populos sibi obligatos ad certum aliquid faciendum: quia alij quorum opera, sibi sufficit, præsto fuerunt, non amittit ius Princeps: quia nũquam fuit oblata occasio, in quo indigeret illo ciuium ministerio. Præterea vt pri- uilegium amittatur per non vsum, necesse est, vt simpliciter detur facultas aliquod faciendi. Nam si Princeps N. priuilegium concesserit, vt eo pos- sit vti, si velit, aut non vti, si libuerit, non perdit illud, etiamsi multo tempore eo non vtatur. Vt si Rex facultatem concederet. N. extruendi Molen- dinum in communi flumine, adiiciens, vt faciat, aut non faciat, vt sibi libuerit, non idcirco, quòd Molendinum non extruit, priuilegio suo cadit. At si quis facultatem impetret à Pontifice Missæ sa- crificium faciendi & offerendi tempore, aut loco sacris interdicto, & decennio sacrum non faciat, priuilegium amittit, quia est simpliciter data fa- cultas, vt sacrificare queat, non autem vt immolet, aut nō immolet arbitratu suo. Pari ratione si quis principis arbitrio priuilegiũ impetrauerit, ne co- ram iudice ordinario conueniri possit, & sinat se conueniri, aut iudicari, & ab eius sentẽtia ad prin- cipem non prouocet, suum priuilegium perdit. Hæc Azor.
@@0@ @@1@ #(IMAGE)
#(IMAGE) Vtrum Christiani, etiam iusti, & perfecti, subiecti sint legibus humanis. mus, Christianos nō obli- gari legibus humanis, hos iam abundè reieci- mus disp. 7. & 8. Quod verò Paulus monet, 1. Corin. 7. ne effi-
tellige, quà homines sunt, id est, ne illis pareamus in iis, quę Deo repugnant; néve seruitutem eorum seruituti Dei pręferamus. Eodem sensu apud Matth. cap. 15. mādata hominum dicuntur, quæ repugnant mandatis Dei: sicut pro- pria voluntas dicitur, quæ à voluntate Dei, vel su- perioris discordat; ideò reprehendi solet. Secundus error est hæreticorum huius tempo- ris, negantium, iustos obligari legibus humanis. Vt Lutherus lib. de liber. Christiana, & in arg. & ca. 2. epist. ad Galat. & serm. de Moyse, & Caluinus lib. 3. institu. cap. 19. §. 2. 4. &. 7. quos ita interpreta- tur, ac refert Vazquez disp. 166. cap. 1. & Azor to. 1. libr. 5. cap. 6. quæst. 1. Salmeron in Ep. ad Galat. disp. 14. vbi impia Lutheri verba recenset, vt non solùm id dixerit de lege humana, ciuili, & cano- nica, sed etiam de lege diuina, non quod senserint non peccare cum legem diuinam violant, sed quia illis non imputatur peccatum: nam si credant, seu confidant per Christum illis peccata donari, hoc ipso sunt iusti, & grati Deo, & accepti ad vitam æternam, sed de lege humana non solùm dicunt non obligare iustos, verùm neque vllos Christia- nos, ita vt, etiamsi illam violent, non peccent: quia negant in hominibus esse potestatem ferendi le- ges, quæ obligent in conscientia. Sed specialiter, quod iusti legibus humanis non obligentur, probant primò, ex Gala. 5. si spiritu tur, in quo clamant, Abba pater, Rom. 8. ergo. Et confirmatur ex Vrbano cap. duæ sunt d. 19. qui
Secundò, ex Ro. 6. peccatum vobis non dom nabi- tur: non enim estis sub lege: sed sub gratia. Tertiò ex 2. Cor. 3. vbi spiritus Domini, ibi libertas: Spiritus autem Domini est in iustis: ergo, & liber- tas à lege humana: de qua etiam dictum videtur, vos in libertatem vocati estis. Quartò, ex 1. Timot. 1. Iusto lex non est posita, sed iniustis. @@ Quintò, ex Galat. 3. lex propter transgressionem, (Azor sup. legit transgressores) posita est, & cap. 4.
Vetus error fuit, saltem perfectos, & eximiè iustos exemptos esse ab obligatione legis huma- næ. Ita Beguardi, & Beguinæ, vt refertur Clem. ad nostrum de hæreti. Imò asserebant iustos illos contra nullam legem peccare posse: quod de om- nibus baptizatis asseruit Iouinianus apud August. hæres. 82. & Hiero. 2. contra Iouinian. sicut & Al- maricus damnatus in Conc. Lateranensi cap. dam- namus, de sum. trin. & fin. cap. dixit, nullum in Charitate constitutum peccare posse. Perfectos igitur non esse subiectos humanis legibus dice- bant Beguardi: quia vbi spiritus Domini, ibi libertas: vt refert Clemens V. loco citato. Hi errores damnantur in Tridentino ses. 6. cap. 11. & can. 19. & 20. & ses. 7. can. 8. & Clem. citata. Vide Sotum 3. de nat. & gra. cap. 1. & 1. iust. quæst. 6. art. 7. Salmeron Galat. 5. & 1. Tim. 1. Medinam, quæst. 96. articulo quinto dub. 1. Valentiam dispu- tatione septima quæst. 5. pun. 4. Sayr. tom. 1. lib. 3. cap. 4. num. 1. & 2. & alij iuniores hîc qu. 96. art. 5. Vegam 11. in Trid. cap. 6. 7. & 8. Vazquez, & Azor suprà, D. Thomam, quæst. 96. art. 5. & 2. 2. quæst. 104. art. 1. Augustinũ Ep. 50. Breuiter hære- ticos confuto, quia Christiani etiam iusti tenen- tur præceptis positiuis Dei, quod ipsi non negant, & manifestum est, ex Matth. vlt. docentes eos seruare
ceptis positiuis eorum, quos Deus loco sui cōsti- tuit in Ecclesia, aut Rep. vt eam gubernent. Item olim fideles etiam iusti tenebantur præceptis suo- rum superiorum: ergo & modò. Item quia testi- monia, quibus probatur, Christianos debere obe- dire legibus Ecclesiasticis, & ciues legibus ciuili- bus, probant de iustis etiam perfectis, cùm genera- tim loquantur, vt Ro. 13. omnis anima potestatibus
Hebr. 13. obedite præpositis vestris &c. 2. Thessalon. 3. siquis non obedit verbo nostro per epistolam, hunc notate, & non commisceamini cum illo, 1. Petri. 2. subiecti estote omni humanæ creaturæ propter Deum, &c. Et similia, in quibus nulla fit exceptio, neque vlla est ratio, aut cōiectura exceptionis, sed potiùs ratio suadet, nullum excipiendum esse: alioqui quisque posset dicere, se iustum, aut perfectum esse, & ita legibus<-P> @@0@ @@1@ ordinem Ecclesiasticũ, & politicum, in perniciem Ecclesiæ, & Reip. Imò eadem inconuenientia se- querentur, si iusti, aut perfecti non essent subiecti legibus, quia Resp. vel Ecclesia, etiam cùm esset necessarium, vel valdè vtile, non posset illos obli- gare ad id quod ipsi aliàs non facerent, eo quòd non iudicarent esse ita vtile, vel necessarium, sicut superiores iudicant. Item si iusti, & perfecti legi- bus non tenentur, cùm nemo sciat vtrum iustus, aut perfectus sit, sæpe emergent scrupuli; melius ergo est, vt omnes legibus subiiciantur, & omni- bus id prodest, vt vel ad officium redeant, vel in officio contineantur, & proficiant, & magis per humilem obedientiam mereantur. Vnde rectè lex à Papiniano l. 1. ff. de legibus, appellatur commune præceptum. Et quamuis daremus, perfectos non posse leges violare, non fieret illis subiectos non esse: nam Christus, vt homo, fuit subiectus legi na- turali & positiuæ Dei, vt docet Suar. 3. p. tom. 1. dis. 43. sect. 2. & 3. & B. Virgo subiecta fuit etiam legi veteri, vt docet tom. 2. quæst. 37. art. 4. in commen. taria, & disp. seq. & Sotus 3. naturæ cap. 1. At Chri- stus peccare nequiuit, vt docet Suar. tom. 1. disp. 34. sect. 2. & idem de B. Virgine docet tom. 2. disp. 4. sect. 4. & de confirmatis in gratia dicam tract. de gratia, non posse mortaliter peccare. Deinde Deus primis parentibus legem imposuit, vt patet Gene. 2. Eccles. 15. & 17. tamen erant iusti, vt patet Ec- clesiastici 7. vers. 30. & in Trid. sess. decreto de pec. originis, & sess. 6. & Christus, quem pater sanctifi- cauit Ioann. 10. præcepta habuit Ioan. 15. de quo Suar. 3. p. tom. 1. disp. 43. sect. 2. & 3. & Apostoli ha- buere præcepta Mat. vlt. & Ioan. 15. quid ergo mi- rum, si alij iusti legibus humanis subiecti sint? Cō- firmatur, quia licet beati non teneantur legibus pertinentibus ad statum vitæ mortalis, Ro. 7. lex in
tenetur. August. 1. de lib. arbit. cap. 6. Alen. 3. p. q. 26. mem. 8. ar. 6. Suar. 3. p. to. 1. d. 43. sect. 1. Vazquez hîc disp. 166. cap. 1. num. 8. à qua interdum etiam diriguntur in iis, quę ignorabant: non enim in ver- bo cognoscunt omnem voluntatem Dei, vt patet de principib. Dani. 10. quos fuisse bonos Angelos, dicunt Hieron. Lyra, Carth. & Perer. ibi Greg. 17. mor. cap. 8. D. Thom. 1. p. quæst. 113. art. 2. Viegas Apoc. 12. commun. 2. sect. 17. ergo non mirum si iusti hîc legibus humanis subdantur. Ad primum testimonium pro hæreticis addu- ctum ex Galat. 5. si Spiritu ducimini, non estis sub lege. Caiet. ibi ait, Paulum loqui de lege veteri, quoad cæremonialia & iudicialia, cui non subsunt Chri- stiani, qui quidẽ Spiritu gratiæ Christi ducuntur. Hanc expositionem refellit Vazquez disput. ci- tata c. 2. nu. 13. quia Paulus loquitur de lege quo- ad moralia: dixerat enim eod. cap. Omnis enim lex
bant, qui se mordebant murmurationibus, & de- tractionibus, & sic Augustinus epist. 19. ad Hiero- nymum respondens epistolæ, quæ apud Hierony- mum est 89. & apud Augustinum 11. ait, Nec enim
cari Paulus cum Salmerone Galat. 5. ad 8. quæst.<-P>@@ <-P>seu difficultatem, qui spiritu legis Euangelicæ ducimi- ni, non estis sub lege veteri, nō solùm quoad cæremonia- lia, & iudicialia, sed nec quoad moralia, seu decalogum, vt à Moyse actus est. Vnde August. loco citato pu- tat, Paulum non solùm de cæremonialibus, sed etiam de moralibus loqui. Alij Græci Patres, & Hieronymus in paruis commentariis cum Chrysostomo admittentes, Paulum loqui de lege morali, sic explicant, Qui spiritum, vt oportet, habet, & per hunc extinguet om- nem concupiscentiam, porrò qui liberatus est ab his, non eget legis auxilio, sed multò factus est præceptis illis su- blimior: nam qui non irascitur, quid opus habet, vt au- diat, non occides? Itaque sensus secundùm hos est, qui est in lege Christi, non indiget veteri: contra quam explicationem nō procedit ratio, qua Vaz- quez horum interpretationem reiicit. Cui tamen placet alia expositio tradita ab Adamo, & indica- ta ab Angelo, qui spiritu, & gratia Dei ducitur, nō est sub lege accusante, puniente, & damnante, quia lex non damnat, nec punit, nisi trāsgressores. Ean- dem expositionem tradidit August. epist. 19. post medium & Beda Galat. 5. & consonat Apostol. de operātibus opera spiritus, ibi dicẽti, aduersus huius-
tur à lege (vt exponit Salmeron ibi, & 1. Timot. 1. disput. 2. ad dub. 8.) & c. 3. Omnes, qui sub lege sunt,
Hanc etiam expositionẽ amplectitur Azor infrà, licet aliam assignet, vt referemus. Rebuffus autem in proœmio constit. regul. Galliæ nu. 53. ad hunc locum, & ad cap. duæ sunt leges 19. quæst. 2. vbi etiam dicitur, eum qui Spiritu sancto ducitur, non esse sub lege, respondet, in iis, quæ sunt contra du- ctum Spiritus sancti: in aliis verò subiectum 1. Pet. 2. subiecti estote, &c. Et cap. qui resistit. 11. quæst. 3. cap. magnum 11. quæst. 1. & cap. omnes de cen- sib. vnde hunc locum exponit de lege humana, tamquam humanæ non diuinæ legis peritus. Azor autem tom. 1. lib. 5. cap. 4. explicat, non estis sub le- ge noua tamquam sub pædagogo minis, & terro- re ducente, vt olim Iudæi Gala. 3. quia Spiritu cha- ritatis potius ducimini, quam Spiritus sanctus in- fundit vberrimè, licet enim Hieronym. explicet, non estis sub iugo legalium cæremoniarum, ta- men magis placet expositio Aug. non tamquam serui, metu pœnæ, sed Spiritu charitatis præcepta seruatis: nam esse sub lege ad mentem Pauli est illa violenter premi, & vrgeri. Aliter verò sub lege esse Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|