Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
præceptum esse datum, nisi ad Decalogum & mo- res, ad fidem, spem, & charitatem, ac sacramenta à Christo instituta pertineat. Non excludũt hi præ- ceptum generale obediendi Ecclesiæ Prælatis: tum quia hoc naturale & morale est, cùm natura dictet Prælatis esse obediendum. Tum quia loqunntur de præceptis perticularibus ex parte materiæ: hoc au- tem generale est valde. Eandem doctrinam còlli- git Valent. disp. 7. quæst. 8. punct. 2. ex D. Thoma quæst. 108. art. 1. quem ibi sequuntur Med. & alij recentiores, & Sotus. 2. iust. quæst. 9. art. 1. ait enim D. Thom. in lege noua nihil à Deo in particulari præcipi, nisi quod ad gratiam acquirendam, & seruandam pertinet, vt sunt sacramenta (quorum vnum, scilicet Eucharistia etiam est sacrificium) & moralia, & actus fidei, spei, & charitatis, quibus ad gratiam præparamur: cætera verò tam cære- monialia, quàm iudicialia, tam Ecclesiastica, quàm sæcularia, relicta esse dispositioni superiorum sæ- cularium, & Ecclesiasticorum, quibus generatim præcepit, vt obediamus. Ob hoc inquiunt citati, legem Euangelicam appellari à Iacobo cap. 1. Le-
Et quidem præcepta moralia obligarent Chri- stianos, licet non esset lex naturæ de eisdem re- bus, quia Christus ea obseruare præcepit, licet non præcepisset fortassis, nisi ea iam essent lege naturæ<-P> @@0@ @@1@ obligaret, esto non esset præceptus lege naturæ. Hæc præcepta moralia non solùm sunt à Christo confirmata, aut renouata: sed etiam aucta quan- tum ad expressionem, & declarationem quandam in lege veteri non contentam, vt patet Matth. 5. Ego autem dico vobis, &c. vt ibi notant expositores, & August. lib. de serm. Dom. in monte, & 1. retract. cap. 22. Sic Ioan. 13. & 15. Christus præceptum fra- ternæ dilectionis vocat præceptum suum, & man- datum nouum, id est, à se renouatum, vt sentit Au- gust. & Clemens lib. 6. constit. Apostol. cap. 23. qui adiungit id Matth. 23. Quæcunque vultis vt faciant
Lex ergo Christi principaliter continet præ- cepta moralia: quæ in hoc verbo continentur:
inferius exponam. De præceptis autem fidei generaliter assertio conceditur etiam ab Hæreticis. Sed catholicè de- claratur hoc modo. Christus noua mysteria mun- do reuelauit, & consequenter homines obligauit ad credendum illa, iuxta vires sibi concessas, ac proinde assensu supernaturali, & ad habendum fi- dem magis explicitam Dei, & incarnationis, & passionis eius, quàm antea erat. Nam fides in com- muni semper fuit necessaria necessitate medij, & præcepti. Vbi aduerte, præceptum fidei quodam- modò posse dici naturale: & quodammodò positi- uum. Nam eo ipso, quo mysteria fidei sufficienter proponuntur vt credẽda, oritur obligatio non dis- sentiendi illis, & assentiẽdi illis aliquādo, pręsertim principalibus mysteriis, quæ vel sunt ad salutẽ ne- cessario credenda, vel saltem debent intelligi, & memoria retineri, vt suo tẽpore credantur: magna enim socordia est, ea nescire, quę pręcipuè ad pro- priam religionem spectant, & sunt principalia eius capita, vnde licet necessitate solum sit necessariũ credere quòd Deus, & supernaturalis remunerator est: tamen necessitate præcepti omnes tenentur scire, & interdum actu credere articulos fidei, quæ sunt potissima eius capita, & paratus esse ad red- dendam suæ fidei rationem aliquam, & aliqualiter ipsam explicandum: & hoc totum postulat natura ipsa, & ratio naturalis supposita diuina reuelatio- ne, & sufficienti propositione, & auxiliis superna- turalibus ad credendum à Deo concessis. Et simi- liter actus fidei, qui est medium necessarium ad iustificationem vel vitam æternam, est necessarius necessitate præcepti: quando tenemur ad iustifi- cationem, vel vitam æternam nos præparare. Quę omnia vberius explicabimus tract. de fide. Idem- q́ue dicendum est de præceptis spei, & charitatis, quæ in præceptis fidei, scilicet viuæ, continentur: & sunt moralia, & cōnaturalia gratiæ, & antiqua; sed aliquid nunc habent speciale: nam supposita fide explicita trinitatis, & redemptionis, & bo- norum spiritualium, & æternorum specialis mo- dus spei, & dilectionis necessarius est, & amplius tenemur ad eliciendos actus harum virtutum. Idem est de actibus religionis, & aliarum virtu- tum: tenemur enim eos exercere iuxta exigentiam huius status. Vnde etiam constat, legem hanc præcipuè in internis actibus versari, ideo vocatur lex fidei, lex spiritus vitæ, & aliis modis similibus; & pater: quia actus virtutum theologalium, & religionis inte-<-P>@@
stitia comparatur, conseruatur, & augetur: quod lex hæc præcipuè intendit: & quamuis actus ali- qui interni non interius, sed in externo, verbo vel opere consummantur: tamen de illis dantur præ- cepra Christi clariùs quàm in lege, vnde Iudæi multi dixerunt in actibus internis peccatum non esse, contra quos dixit Christus Matt 5. Nisi abun- dauerit iustitia vestra plusquam scribarum, & Pha- risæorum, non intrabitis in regnum cœlorum. Et do- cuit, ac præcepit, cohiberi id iam odium prauam concupiscentiam, & intentionem, ac similia opera interna: vt latè explicat D. Thom. Med. & alij qu. 108. art. 3. Valen. suprà, Sotus illa quæst. 9. art. 2. Sunt in hac lege alia præcepta veluti cæremo- nialia: quæ omnia sunt sacramentorum: quia ali- quod sit sacrificij, tamen re idem est sacrificium cum sacramento Eucharistiæ: ideo Theologi citati & alij communiter dicunt, in lege noua solùm esse præcepta morum, fidei, & sacramentorum. Quod significat Aug. initio Psalm. 73. dicens, pau- ca, esse præcepta in lege noua quæ non contine- rentur aliquo modo in prophetis, id est, in veteri Testamento. Ibi enim continebantur præcepta fi- dei, & morum, quibus addit Aug. sacramenta. Quæ dicit, in hac lege faciliora: pauciora, salubriora, & feliciora esse: quia non sunt tantùm promittentia: sed etiam dantia salutem. Quod latè etiam tractar lib. 11. contra Faustum. Præcepta sacramentorum sect. 1. indicauimus. Præceptum autem sacrificij expressè habetur in Euangelio. Nam Trid. sess 22. cap. 1. docet Christum in cœna Apostolis, quos tunc noui Testamenti Sacerdotes cōstituebat, cor- pus & sanguinem suum, sub speciebus panis, & vini, vt sumeretur, tradidisse, & eisdem eorúmque in sacerdotio successoribus, vt offerrẽt, præcepisse per hæc verba: Hoc facite in meam commemoratio- nem: vti semper Catholica Ecclesia intellexit, & docuit. Vnde cautè in nonnullis editionibus le- gendus Maldonatus Ioan. 6. num. 53. indicans, illa Christi verba non habere formam præcepti sacri- ficandi: quod in aliis editionibus correctum ha- bes. De aliis sacris, sacramentalibus, aut obseruan- tiis nihil speciale præcepit Christus: sed generale illud præceptum renouauit, vt sancta sanctè tra- ctentur. Quamuis vt dispositionem necessariam omnibus sacramentis, vt effectum haberet, desi- gnauit, vel esse in gratia, vel habere attritionem, qua simul cum sacramento illā comparent: & pro Eucharistia statuit debere præcedere Confessio- nem in eo, qui habet conscientiam lethalis pec- cati. Præcepta iudicialia nulla tradidit Christus: quia præcipuè respiciebant temporalia, de quibus non curauit, nec ni eis voluit aliquid statuere, vel inno- uare; præsertim cùm præcepta tẽporalia sæpè mu- tari expediat, & varia esse pro varietate tẽporum, Gentium, & nationum. Sed ad hæc præcepta iudicialia imponenda in ordine ad spiritualia ne- gotia, & ad peculiares cæremonias instituendas potestatem dedit Ecclesiæ, cui nos obedire præ- cepit. Quæ potestas, & præceptio continetur illis verbis: Pasce oues meas: & illis, Si Ecclesiam non au- dierit, &c. & eo ipso quod constituit Prælatos in Ecclesia, implicitè iniunxit nobis obedientiam. Quia natura dictat obediẽdum Superioribus: vn- de hoc præceptum etiam est morale, & connatu- turale gratiæ, & institutioni diuinæ, qua Prælatos<-P> @@0@ @@1@ vel ferè omnia sunt connaturalia institutioni ipso- rum, & omnia præcepta fidei prædicationi Euan- gelicæ, & gratiæ: & hoc voluisse videtur Maldo. Matth. 11. vers. 30. dicens, in Euangelio non sunt, nisi necessaria ad salutem præcepta, quæ natura ipsa docet (scilicet supposita gratia, & institutio- ne diuina) quæq́ue vno verbo continentur. Om- nia quæcumque vultis, vt faciant vobis homines, & vos facite illis, Matth. 7. vers. 12. vt in illum locum Matt. 11. docet Hilar. Sic idem Maldon. Matth. 11. n. 21. ait, quòd olim Gentiles poterant seruata lege na- turæ, omnium confessione salui esse: quæ satis illis erat ab ipsa natura prædicata, intellige supposita diuina gratia, & institutione: nam supposita pro- positione aliquorum mysteriorum fidei, natura prædicabat esse credenda: & sic de aliis rebus. ------------------------------------------------------------ An lex noua tantùm fuerit à Christo scripta in cordibus hominum. differre à veteri, quòd vetus quan- tum ad Decalogum scripta est à Deo, in tabulis lapideis: noua verò ab illo, & ab Apostolis in tabulis cordis car- nalibus. D. Thom. Med. & alij q. 106. art. 1. Sotus 2. iust. q. 7. nu. 1. D. Thom. 3. part. quæst. 41. art. 4. vbi ex professo tractat, cur Christus doctrinam suam externis characteribus scriptam non reliquerit: vbi etiam aliquid dicit Suarez, plura Salmeron tom. 1. in Euangel. prologom. 26. & 2. Corinth. 3. & Hebr. 8. Barradas tom. 1. in Euang. lib. 1. cap. 2. Lyra, Hebr. 8. vbi Paul. ex Hierem. 31. id probat, ait enim: Hoc est Testamentum quod disponā domui Israël post dies illos dabo leges meas in mentem eorũ, & in corde eorum superscribam eas. Et 2. Corinth. 3. Epistola estis Christi ministrata à nobis, & scripta, non atramento, sed Spiritu Dei viui: non in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus. Vnde Augustinus 15. contra Faustum cap. 4. Sic Ecclesiam alloquitur, Tu, ô Ecclesia, es epistola Apostolorum, scripta non attramento, sed Spiritu Dei viui: nō in tabu- lis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus: Simi- lia Theophyl. 2. Corinth. 3. in illis verbis: In tabulis cordis carnalibus, alludit Paul. ad id Ezech. 11. & 36. Auferam à vobis cor lapideum, & dabo vobis cor car- neum. Iudæi habuere cor lapideum, id est, du- rum, quod significabat legem illis in tabulis lapi- deis scriptam fuisse, vt notauit August. tract. 33. in Ioan. & 15. contra Faustum, cap. 4. sed cor Christia- norum est carneum, molle, & cereum, vt Psalm. 21.
plicat Hieronym. vt Ecclesia sit cor Christi chari- tatis igne emolitum. Bene etiam Salmeron 2. Co- rinth. 3. notat cum Iulio Polluce, vocem Græcam, Sarcinos, cum accentu in antepen. substantiam car- nis significare, ex qua vt materia aliquid constet, sed sarcinos cum accẽtu in vltima, significare qua- litatem, ita vt carneum sit, quod qualitatem carnis habet, scilicet mollitiem. Sed explanatione indiget hæc differentia inter legem nouam, & veterem. Nam leges ambæ atra- mento scriptæ sunt, vetus à Mose; noua ab Apo- stolis: ambæ scriptæ sunt in intellectu, memoria, & voluntate hominum: nam etiam Hebræi multi<-P>@@ <-P>legem veterem intellexerũt, memoria tenuerunt, & magna voluntate seruarunt. Hunc nodum sol- uit August. de Spir. & lit. cap. 17. cùm legem vete- rem docet esse præcepta literis exarata: nouam verò charitatem diffusam in cordibus nostris per Spiritum sanctum, qui datus est nobis, & Chry- sost. tom. 3. homil. de Spiritu sancto in Pentecoste, rogat, quæ est lex, quam hodie è cœlo latā discis? Respondet, Spiritus sancti gratia. Potest autem gratia & charitas dici lex: quia est magna quæ- dam propensio ad opera, fortis enim est, vt mors dilectio, Cant. 8. Propensio autem ad aliquid lex dicitur, sic Paulus legem carnis appellat fomitem, seu propensionem eius in malum, Rom. 7. & de le- ge fomitis multa diximus. disp. 2. sect. 10. Sic etiam D. Thom. quæst. 106. art. 1. & alij ibi dicunt præci- puum, quod in lege noua est, esse gratiam, & cha- ritatem, & quia hæ sunt in anima, ideò legem no- uam dici in cordescriptam. Sed certè hoc non est agere de lege propriè dicta, quæ præceptum, seu congeries præceptorum est. Gratia autem, & cha- ritas non sunt leges propriè: sed metaphoricè, quia rationem præcepti non habent. Vnde dicen- dum est, legem nouam propriè dictam esse præce- pta Christi. Hæc autem in intellectu, memoria, & voluntate per abundantem gratiam Spiritus san- cti dati ex meritis Christi noui Legislatoris, & ad legem nouam pertinentis impressa est cordibus Christianorum, præsertim in primitiua Ecclesia. Quod non competit legi veteri: nam licet He- bræi multi gratiam & charitatem habuerint: ta- men eam habuerunt ex fide, & meritis Christi pertinentis ad nouam legem: & prætereà minus abundantem, maximè cùm lata fuit lex. Ideò lex vetus dicitur scripta in tabulis lapideis: noua verò in cordibus, seu in tabulis cordis carnalibus. Si ple- nitudo legis est dilectio, Roma. 13. & Galat. 5. & charitas habitualis faciat diligere ad id incli- nando, ratione illius rectè dicitur lex esse in corde, nempe affectiuè, & tanquam in causa suæ obser- uationis, maximè cùm dilectio mentem ad rem dilectam trahat, ratione cuius dilectum dicitur esse intentionaliter, & intelligibiliter in diligente. Quinimò & lex naturalis dicitur impressa cordi, ratione luminis, & inclinationis naturalis, ad eius obseruationẽ, iuxta id Chrysostomi Rom. 7. hom. 12. Simul atque hominem finxit Deus, ei in- didit naturalem legem: quam veluti fidum conui- ctorem apud vnumquemque deponit, ac cōmit- tit, &c. Et Paulus Rom. 2. Cùm Gentes quæ legem, scilicet scriptam, non habent, naturaliter quæ legis
Sed cur Christus legem suam scripto externo non tradiderit; cum tamen legem veterem partim Deus digito suo scripserit Exod. 31. & 34. nempe quoad Decalogum: & Moses aliam legis partem, & historiam totius pentateuchi scripserit, & Iulius Cæsar gesta propria? Respondet Salmeron illo Prologom. 26. Nihil Christum scripsisse præter id quod in terra scripsit Ioan. 8. quod statim oblite- ratum est. Nam epistola Christi ad Abagarum, quam refert Euseb. 1. historiæ apocripha est Gela- sio in Concilio Rom. 70. Episcoporum; & impium est cōmentum illud quorumdam Paganorum: qui vt refert Aug. 1. de consensu Euang. c. 10. & 11. ia- ctabant, se legisse aliquos libros per Christum ad Petrum, & Paulum scriptos, in quibus totius artis<-P> @@0@ @@1@ cula edidisset: quod commentum refellit bene Aug. ibi, & ex eo Salmero supra. Vbi etiam quæ- stioni propositæ respondet primò, cum August. lib. de cōsen. Euang. cap. 7. Christum Euangelium scripsisse dictādo illud Euāgelistis, sicut Principes solent manu famulorum scribere, quæ propria subscribunt: sicut etiam Hieremias per manum Baruch prophetiam suam scripsit, cap. 36. & Pau- lus per fidelem quemdam nomine Tertium scri- psit epistolam ad Ro. cap. 16. Saluto vos ego tertius
psit, Socrates solũ Æsopi fabulas, pauculisversib. prosecutus est. Vide August. illo cap. 7. & 8. & lib. 6. Trin. cap. 2. Secundò, respondet Salmeron Pri- mò, ideò Christum per se nihil exterius scripsisse quia magis spectabat ad eius dignitatem scribere interius in cordibus. Secundò, quia modestius est calamo, & ore alieno laudari, quàm proprio. Pro- uerb. 27. Laudet te elienus, & non os tuum; extraneus
Ioan. 8. quamuis hoc male obiectum illi fuerit, quia testimonium quod Christus aliquando de se dedit, testimonio patris & miraculis confirmatũ fuit. Hanc rationem latiùs prosequitur Salmer. qui & tertiam rationem adiungit: quia nihil magis proderat, scribi Euangelium à Christo, quàm ab Apostolis, cùm eadem ille esset scripturus; quæ illi scripserunt. Et exemplar quod manu propria scripsisset, non posset in totum orbem deferri: sed in alios codices transferendum esset. Quartò, quia periculum esset, ne cætera Prophetarum & Apo- stolorum scripta præ illo Christi scripto vilesce- cerent Quintò, quia filius Dei quasi absens cœpit olim scribere & per Prophetas nuncios suos, sua mysteria reuelare: sed cùm venit plenitudo tem- poris, & carnem sumpsit Gal. 4. locutus est per vocem suam inarticulatam Ioannem Isai. 40. & per propriam vocem articulatam & formatam, & manens nobiscum vsque ad consummationem sęculi Mat. 28. loquitur & scribit per Apostolos, & Euāgelistas. Sextò, nihil per se scripsit, vt significa- ret quanta esset authoritas Ecclesiæ, quæ aliquo tempore sine vllo Christi scripto, imò neque aliorum controuersias fidei per traditiones diui- nas definiebat. Sed mihi potissima ratio est: quia satis erat, vt aliqua inspiratione diuina, cùm expe- diret ab Apostolis scriberentur, cætera verò per traditionem in memoria hominũ speciali guber- natione Spiritus sancti inuiolata, & sine errore conseruarentur: Præsertim cùm maior pars huius legis consistat in præceptis naturalibus, & gratiæ connaturalibus, quæ vix possunt obliuioni man- dari.
------------------------------------------------------------
legis nouæ, cæptam esse ante passionem Christi: consummatam verò post Resur- rectionem ante Ascensionem, constat enim Bap- tismum & Eucharistiam & Ordinem, instituta esse, imo exercita ante mortem Christi: quo tem- pore gratiam etiam conferebant: quia iam Chri- stus eam meruerat: de quo D. Tho. 3. part. quæst.<-P>@@ <-P>66. art. 2. ad 1. Sacramentum pœnitentiæ nec exer- citum, nec institutionem habuit ante mortem Christi, sed promissionem clauium, quas post Re- surrectionem contulit Christus, ac proinde po- testatem absoluendi, vt aliqui dicunt, quamuis Palud. 4. dist. 2. quæst. 1. art. 1. con. 1. dicat pœniten- tiæ Sacramentũ institutum ante mortẽ Christi: sed alij tenent institutum post Passionem & mortem: & eodem tempore secundùm aliquos instituit Christus alia Sacramenta per dies. 40. apparens eis, & loquens de Regno Dei, id est Ecclesia mili- tante & triumphante: sed D. Tho. 4. dist. 2. art. 4. quæstiun. 3. ad 1. affirmat, Sacramentum Confir- mationis fuisse institutum à Christo, quādo pue- ris sibi præsentatis manus imposuit: extremæ autem Vnctionis, quando Apostolos ad prædi- candum mittens, oleo inũgere infirmos disposuit, vt sic curarentur. Igitur ante Passionem & Resur- rectionem non obligauit ad Sacramentum pœni- tentiæ, nec ad alia Sacramenta nondum instituta, siquæ erant talia. Item ante mortem Christi non fuisse obligationem Baptismi fatentur Scotus, & sequaces, cùm disputant an abligatio Cicuncisio- nis extincta fuerit ante mortem Christi: dicunt enim, tunc Baptismum fuisse in consilio, ideoque Circuncisionis obligationem extinctam fuisse. Thomistæ autem, vt videre licet in Med. quæst. 103. art. 3. Soto 2. iust. quæst. 5. art. 4. tenent tunc Circuncisionem fuisse in præcepto, & Baptismum in solo cōsilio. De Ordine vero & Eucaristia certũ est ante mortem Christi non fuisse in præcepto: quia in vltima cœna instituta sunt. Imò nec modò est obligatio ad recipiendum Sacramentum Ordi- nis, licet Pontifices & Episcopi teneantur ordina- re ministros Ecclesiæ necessarios. Quantum verò attinet ad Baptismum limita- tionem ponit Sotus, art. cit. §. sed restat argumen- tum, vbi ait, quòd licet Iudæus ante mortem Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|