Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv

11. quæst. 3. Archidiaconus ibi, & cap. reuertimini

16. quæst. 1. Angel. Arm. & Nauar. per dicta iura, &

cap. notum sit 2. quæst. 1. & cap. ad aures, de ætate

& qualit. & per illud vulgare pronuntiatum ro-

gando imperat, cum rogat potentior. Sed certè hæc

verba obligationem numquam significant: sed in

illis iuribus Pontifices ad satisfaciendum obliga-

tioni, quæ iam præcesserat, homines exhortantur,

& illud vulgare proloquium, non significat illis

verbis imponi obligationem præcepti, sed ex vr-

banitate, & necessitate finis acquiescendum esse

potentiorum rogatui. Quare non probo Felini

sententiam cap. nam concupiscentiam num. 3. as-

serẽtis, cùm materia constitutionis ad præceptum

pertinet, quibuscumque verbis vtatur, præceptum

significari, vtpotè quòd verba tunc improprien-

tur: nam licet tunc verba consilij præceptum sup-

ponant, non tamen illud continent.

  De verbis autem imperatiui modi Castro re-

fert Panormitanum cap. vestra num. 1. de cohab.

cler. & mul. continere pręceptum ex illo textu, vbi

Luc. 3. declarat verba Nicolai c. nullus 22. dist. as-

serentis, nullus Missam audiat præsbyteri, quem scit

concubinam indubitanter habere, vt pręceptum signi-

ficent: quod etiam erat in cap. præter. 32. dist. non

tamen censet Panor. sententiam hanc esse vniuer-

sè veram: ait enim: Sed numquid hoc verum genera-

liter? vide bonum textum in Clem. exiuit: de verb. signi.

§. & quia, ex qua liquet talia verba interdum ad

culpam, obligare, interdum non: quod expressè te-

net ipse Panormitanus cap. nam cōcupiscentiam,

seu 4. de const. & cap. clerici, de vita & honest. cle-

ri. & Clem. 2. eod. tit. Castro sup. Henr. lib. de Sy-

nodis part. 3. §. 1. num. 270. Nauar. cap. 23. num. 4.

dicens esse Panor. & communem, & patet per il-

lam Clem. exiuit, & per cap. magnæ de voto: vbi

Pontifex declarat verba illa Psal. 75. vouete & red-

dite, &c. vt primùm ad consilium: secundùm ad

imperium referatur: & quidem vim præcepti in-

terdum habere patet, Genes. 2. præcepitque ei dicens,

ex omni ligno paradisi comede: de ligno autem scientiæ

boni & mali ne comedas, &c. vbi omnes docent ver-

ba illa ne comedas præceptum continere: vnde Ge-

nes. 3. Eua serpenti interrogāti, cur præcepit, &c. re-

spōdit, præcepit nobis, vt non comederemus, &c. & Mat.

5. ego autem dico, non iurare omninò, &c. sit sermo ve-

ster, est est, non non: quod autem his abundantius est, à

malo est: quibus verbis præceptum contineri non<-P>@@

<-P>iurandi absque necessitate, & non tantùm consi-

lium aliquod ostendit doctissimus Maldonatus

ibidem: item Matth. 28. docete omnes gentes, &c. &

cap. omnis vtriusque de pœnit & remiss. præcepta

cōfessionis, & Eucharistiæ, verbis imperatiui mo-

di ponuntur: & cap. clerici, de vita & hon. cler. &

in Trident. Sess. 13. cap. 5. & passim alibi præcepta

solis verbis imperatiui modi promulgantur. Hæc

tamen verba non semper continere præceptum,

clarum putat Caietanus 2. 2. quæst. 186. articu. 9.

dub. penul. & Verac. sup. quia consilia Euangeli-Cōsilia Euan-|gelica per ver-|ba imperatiui|modi ponun-|tur.

ca per verba imperatiui ponuntur. Omni petenti te

tribue: siquis te percusserit in vna maxilla, præbe ei, &

alteram, siquis petat tunicam, da ei pallium. Mat. 5. 6.

& 7. & certè illa verba Matth. 5. ver. 39. siquis te per-

cusserit, ad consilium pertinere author est Augu-

stinus epist. 5. & lib. de mendacio ad Consent. cap.

15. 1. de serm. do. in monte, & lib. 22. contra Faust.

cap. 79. & exemplis illustrat, quæ habes Ioan. 18.

vet. 23. Act. 23. ver. 3. & Marci 10. ver. 21. vade &

vende, quo in loco, & similib. verba imperatiui

modi non continere præceptum scribit rectè do-

ctissimus Maldonatus Matth. 19. ver. 20.

  Et licet Vazquez supra num. 25. dicat, leges la-

tas verbis imperatiui modi, quando in volumi-

ne iuris continentur, ad culpam obligare: hoc ta-

men est intelligendum, nisi aliæ coniecturæ sint

in contrarium: & Panormitanus in cap. clerici nu.

1. de vita & ho. cler ait, ex rei, quæ verbis impera-

tiui modi præscribitur, magnitudine colligendam

obligationem grauem, ex quo capite visus est eam

colligere, Clementina illa exiuit de verb. sig.

  Ex quibus aliqui reijciunt Nauarrum cap. 23.

num. 54. & Valentiam, disp. 7. quæst. 1. punct. 6. §.

circa hoc asserentes, ex verbis præceptum signi-

ficantibus, vel præcepto æquipollentibus in legis-

latore politico non deduci obligationem ad cul-

pam mortalem, scilicet etiamsi materia sit grauis.

  Sed ad verba præcepto æquipollentia redea-Verbum man-|damus an æ-|quipolleat præ|cepto.

mus. Verbum mandamus, videtur æquipollere

præcepto, vt tenet Castro suprà. Et Antoninus ait

mandatum, & præceptum esse idem, vt patet loan.

13. & 15. vbi mandatum & præceptum dilectionis

pro eodem sumuntur. Nec obstar cap. mandastis

2. quæst. 4. vbi Papa dicit, Episcopos sibi aliquid

mādasse, quia ex vrbanitate id dicit: sed secundùm

multos non æquipollet, saltem non semper signi-

ficat obligationem ad mortale, vt docent Verac.

Syluest. Nauar. Ledes. & alij suprà ex Hierony. di-

cente, mandatum à præcepto deficere: idem tenet glos.

cap. mandastis 2. quæst. 4. & cap. rogo 11. quæst. 3.

& cap. dilectissimus 12. quæst. 1. & cap. Guilisarius

23. quæst. 4. per textum ibi: & in illo cap. manda-

stis: quamuis aliis locis mandatum significet præ-

ceptum & mandare præcipere, vt Ioan. 15. hæc man-

do vobis, patet ex contextu, & ita interpretatur

Maldonatus ibi ex Ruperto. Et Act. 11. mandauit

de ossibus suis: id est, præcepit, vt liquet ex Genes.

50. ver. 24. & Exo. 14. ver. 19. Item Matth. 19. serua

mandata, & cap. causam cap exhibita §. quia verò,

de iudic. ca. quòd clerici, & cap. licet de foro com-

pet. Pontifices vtuntur verbo, mandamus, pro iu-

bemus: & cap. si quando de rescrip. & cap. manda-

tum eod. titu. mandatum sumitur pro præcepto.

Mandare interdum est cōmittere, vt patet ex The-

sauro linguæ latinæ: & Valla 5. elegantiarum cap.

68. vbi etiam ex Terent. Cicer. & Virgil. osten-

dit, iubere interdum idem esse quod hortari.

@@0@

@@1@246 Quæst. XCVI. Tract. XIV.


  Item verba hæc, statuimus, stabilimus, decerni-

mus, ordinamus, sancimus, volumus, secundùm

Vazquez disp. 158. cap. 3. num. 23. communia

sunt præceptis & consiliis; & secundùm D. Tho.

2. 2. quæst. 186. art. 9. ad 2. Caiet. ibi, Castrum, An-

tonin. Angel. Syluest. Armil. Tabie. Nauar. suprà

cum Panor. & communi in cap. nam concupiscen-

tiam de const. non significant præceptum. Eo ta-

men ca. Felinus videtur dicere oppositum, & qui-

dam relati à Syluest. verbo præceptum quæst. 2. di-

cunt, volo, & intendo, significare pręceptum, & obli-

gationem sub mortali: alijverò id negant, imò de

aliis verbis, quæ magis indicant præceptum, sunt

variæ opiniones, vt constat ex dictis, & quia an-

no. 1569. in quodam Iubilæo inseruit Pontifex

quendam motum proprium, in quo præcipiebat

clericis, & religiosis recitare singulis diebus lita-

nias, & vtebatur illis verbis, debeant, & tenean-

tur, & multi senserunt obligare ad mortale: sed

Christophorus à Rosas, & Sandoual. cum multis

doctissimis explicuit non sic obligare: & glossa

cap. dilectissimus 12. quæst. 1. ait, præcipimus, ibi ac-

cipi pro monemus: & similiter in cap. sic enim 28.

quæst. 1. Item glossa ca. 1. de desponsat. impub. ait,

ibi, debet, significare debitum honestatis & con-

gruitatis, saltem non indicare obligationem sub

mortali sentit Nauar. cap. 23. num. 50. Armi. verbo

præceptum num. 4. quia ibi materia non est neces-

saria: addit tamen Armi. vbi materia est necessaria,

indicare obligationem sub mortali iuxta glossam

Clem. attendentes de statu regul. & cap. proposuit

de appell. quod etiam tenet Bart. l. 3. C. de pigno.

Castro illo cap. 5. Ioan. Med. illa quęst. 7. Angel. lex.

quæst. 3. Syluest. verb. præceptum, q. 2. Ledes. 2. 4.

quæst. 17. art. 2. dub. 6. & Nauar. cap. 23. num. 83.

quantum ad ius canonicum, deinde de verbis or-

dinamus, volumus, &c. Castro & Ioan. Med. di-

cunt ex pœna colligendum esse an inducant gra-

uem obligationem: sed non explicant, an, si pœna

leuis, vel nulla sit, obligatio sit censenda venialis:

sed de verbis istis, & aliis, quæ vi sua præce-

ptum continere videntur à consilio distinctum,

dicimus, si materia est grauis, maximè si non est

admodum difficilis, indicare obligationem sub

mortali, nisi aliunde contrarium colligi valeat

saltem probabiliter. Nam in obscuris minimum

est sequendum cap. in obscuris de Reg. iur. in 6. in-

tellige si multum interest, vt vidimus tract. 8. de

conscientia: & in hac disp. sect. 2.

  Nec mihi displicet, quod de verbis simplicibus52

primariis substantiam legis continentibus, qui-

dam dicunt, ea esse in triplici differentia seu ordi-

ne: in primo sunt ea, quæ vi sua non indicant præ-

ceptum, & de his constanter asserendum esse, per

se non inducere obligationem sub mortali aut ve-

niali. Huiusmodi sunt, rogo, moneo, hortor, & simi-

lia, quia solum præceptum inducit obligationem,

& materia obligationis odiosa vel rigorosa est

ideò restringenda iuxta propriam verbi significa-

tionem. Nonnulli limitant, nisi materia sit grauis,

& plus requirere videatur, significat glossa ex tex-

tu ibi cap. rogo 11. quæst. 3. & in Clem. 1. verbo

hortamur, de testibus: sed in his & similib. sermo

est de materia, ad quam aliàs erat grauis obligatio,

ad quam seruandam Pontifex hortatur: verba au-

tem illa talem obligationem non inducunt, nec

per se indicant, licet interdum possint esse alia ver-

ba, quæ illa extrahant à propria significatione,<-P>@@

<-P>& indicent obligationem grauem, de quo Felinus

cap. eam de rescriptis num. 3.

  In secundo ordine sunt verba dubia, seu indif-

ferentia, quæ & præceptum & simplicem volun-

tatem, seu ordinationem indicare possunt, iuxta

D. Thom. 2. 2. quæst. 104. art. 1. & 2. & 186. art. 9. ad

2. vt volo, decerno, statuo, innouo, sancio, intendo, & si-

milia verba imperatiui modi, simpliciter prolata, ca-

ueant, faciant, audiant, &c. De his dicunt Angelus,

Syluest. verbo præceptum quæst. 2. Angel. lex. qu.

3. Armil. num. 4. verba imperatiui modi in mate-

ria graui, & ponderosa ęquipollere pręcepto, aliàs

verò non: alij dicunt, in dubio interpretanda esse

in mitiorem partem, quia odia restringenda: tol-

litur dubium, si ex adiunctis in lege, vel ex aliis si-

gnis contrarium colligatur: idem dicunt aliqui de

verbo, debent hoc facere, necessarium est, & similibus:

sed hæc ad tertium ordinem pertinere videntur.Verbũ opor-|tet non sem-|per inducit|obligationem|in conscientia.

De verbo, oportet, non semper significare obliga-

tionem in cōscientia præsertim grauem, iam cum

Castro, Verac. & aliis contra Ioan. Medin. Nauar.

& Fortunium diximus. In tertio ordine sunt, quæ

satis expressè significant præceptum, vt manda-

mus, iubemus, præcipimus, prohibemus, teneantur, obli-

gati sint, non liceat: & similia, de quibus omnes

conueniunt in legibus canonicis significare obli-

gationem sub mortali supposita materiæ grauita-

te. Azor tom. 1. lib. 5. cap. 6. quæst. 5. ait, verba hæc,

debeat, teneatur, obligetur, secundùm Caietanum

significare obligationem sub mortali, vel veniali:

sed secundùm Syluest. verbo præceptum §. 2. Ar-

mil. num. 7. glossa in Clem. attendentes, de statu

regul. & in c. proposuit de appell. Bart. l. 3. de pign.

& l. sæpe ff. de offi. præsid. significare obligatio-

nem sub mortali, quanquam aliquando non præ-

ceptum, sed consilium designet: idem ait Azor de

his verbis, mandamus, statuimus, iniungimus, ordi-

namus, decernimus: idem censeo in legibus ciuilib.

cum Soto, Castro, & aliis, alioqui leges ciuiles fe-

rè nunquā obligarent sub mortali, quia nunquam

dicunt sub mortali, vel alia addunt vnde euiden-

tiùs fiat obligare sub mortali. Deinde verbũ præ-

cipio, & similia significant intentionem obligan-

di quantùm legislatores possunt: ergo si materia

est capax, obligant sub mortali. Vnde in cap. de-

cernimus de iudic. cap. 1. de feriis, cap. non magno-

perè ne clerici vel Monachi, ca. non debet de con-

sang. & affin. cap. cum infirmitas de Pœnit. & re-

miss. cap. contingit 2. de sent. exco. cap. exiit. §. quia

vetò, de verb. sign. lib. 6. & Clem. quia contingit

de religiosis domibus, & aliis locis, vbi illa vel si-

milia verba habentur, omnes docent obligatio-

nem esse grauem: omnia tamen pensanda sunt, &

sicut ait Iurisconsultus l. in obscutis ff. de Reg. iur.

& Bonifacius VIII. dict. c. inspicimus eod. tit. lib. 6.

in obscuris, quod verisimilius est, aut plerumque fieri so-

let, inspicimus: ita in obscuris legis verbis inspicien-

dum est, quomodò frequentius in legibus accipi

soleant, & ex variis coniecturis colligendum est

id quod est verisimilibus.

  Sexta regula, quādo dicitur, præcipimus in virtu-53

te S. obedientiæ, vel strictè, vel arctè, vel sub intermina-6. regula.

tione, vel obtestatione mortis æternæ, vel diuini iudicis,

sub indignatione Dei, aut Petri & Pauli, sub maledi-

ctione æterna, vel diuina, &c. obligatio est sob mor-

tali, si materia sit capax, Castro, Ledes Palac. Anto.

Verac. Ioan. Medi. Vazquez disp. 158. cap. 5. nu. 46.

constat ex vsu, & quia adiuncta illa denotant le-<-P>

@@0@

@@1@Disput. X. Sectio IX. 247

<-P>gislatorem velle obligare quantùm potest. Nauar.

cap. 23. num. 53. gloss. Clemen. si dominum, §. ideó-

que, de reliq. & vener. sanct. Caiet. 2. 2. quæst. 186.

art. 9. Syluest. verb. præceptum, §. 2. & 3. Armil. §. 6.

& 7. & verbo lex, num. 4. Angelus 3. Tabienna 4.

Azor suprà, Castro, Ioannes Medina, Bartholo-

mæus Medina suprà, Panormitanus cap. vestras de

cohab. cleric. & mulier: idem est, cùm Pontifex di-

cit strictè præcipimus, vel inhibemus, Apostolica aucto-

ritate mandamus, &c. vt cap. 2. de despons. impub.

& Clem. dudum, de sepult. in princ. Caiet. Nauarr.

& alij citati, licet oppositum indicet Driedo 2. de

libert. Christiana cap. 1. prop. 2. Idem ait Azor su-

prà, cùm dicitur, ex vi voti, vel iuramenti seu sub pœ-

na præstiti iuramenti. Sed in vniuersitatibus man-

data sub pœna præstiti iuramenti sæpe non obligant

sub mortali, patet cùm materia est leuis: vt latè

Driedo modò citans Medin. 1. 2. quæst. 96. art. 4.

Couarr. cap. quamuis pactum, §. vltim. in fine, &

communiter recẽtiores, imò sæpe in Salmāticensi

Academia non obligant in conscientia, quia mul-

ta sunt valde onerosa, & parum vtilia, & sæpe sine

rectoris auctoritate proponuntur, vt voce tenus

Bartholomæus Medina, Henriquez, aliiq́ue affir-

marunt, & nos experti sumus. Consonat Vazquez

disp. 158. cap. 5. num. 51. dicens cum Driedo, non

esse mortale violare mandata Rectorum, & vni-

nersitatum lata sub pœna præstiti iuramenti, nisi

aliàs sit res magni momenti: quia non præcipitur

tunc vt sub culpa periurij contra præstitum iura-

mentum id faciant scholastici, sed sub pœna tem-

porali, qua puniretur periurus, & inobediens: quæ

non censetur grauis: & ita in praxi receptum est.

Nec enim fas esset Rectorem pro quauis re obli-

gationem iuramenti præstiti exigere. Sicut reli-

giosi non debent ex voto obedientiæ, aut sub cul-

pa mortali in quauis re etiā regulæ obligari: quia

illi vouerunt regulam sicut in ea dispositum est,

in qua aliqua non obligant ad mortale. Hæc Vaz-

quez, quæ intellige, vt religiosus, nec in rebus re-

gulę possit sub mortali obligari, nisi res sit grauis,

seu valde necessaria, aut vtilis iuxta suum institu-

tum.

  Septima regula, Quando Prælatus, vel iudex54

Ecclesiasticus præcipit aliquid sub excommuni-7. regula.

catione, indicatur obligatio sub mortali: nam in-

telligitur de maiori excom. vlt. de sent. excom. At

verò excommunicatio maior non potest incurri,

nisi propter peccatum mortale ex cap. 1. & c. Ro-

mana, de sent. excomm. in 6. cap. nemo, cap. nullus,

11. quæst. 3. & capit. à nobis, el 1. & cap. sacro. de

sent. excomm. Leon epist. 67. ad Episcop. per Vien-

nensem prouinciam constitutos: & August. quæst.

39. in Deut. dicente, hoc agit nunc excommunica-

tio, quod in veteri Testamento interfectio, idem

21. ciuit. cap. 11. & refertur c. corripiantur 24. qu. 3.

consonat Anterus Papa cap. absit, 11. quæst. 3. &

Concil. Meld. d. cap. nemo, & Inno. III. cap. per ve-

nerabilem, qui filij sint legitimi, & Inno. IIII. cap.

dilecto, de sent. excomm. in 6. facit cap. præterea

de officio delegati, l. Horatio. ff. de sponsalib. l. 2. ff.

de iurisdict. omnium iudicum. Authen. de sanctiss.

episc. colla. 9. §. omnibus. Hanc regulam tradidere

Caiet. 2. 2. quæst. 285. art. 9. circa ad 2. & in summa

verbo præceptum, Nauarr. cap. 21. num. 53. Palac.

3. dist. 37. quæst. 7. Driedo 2. de libert. Christiana,

cap. 1. prop. 2. ad finem, Clictoueus 1. contr. Luth.

cap. 2. Angel. verbo lex, §. 3. Tabienn. 27. Armill. 4.<-P>@@

<-P>& verbo præceptum, §. 6. vbi Syluest. quæst. 3. qui

& Angelus citant multos canonistas. Anton. 2. p.

tit. 4. c. 2. §. 3. Palud. 4. d. 18. q. 1. Soto d. 22. q. 1. ar. 2.

Medina & alij hîc quæst. 96. art. 4. Valent. Castro

1. de lege, cap. 5. docum. 4. Couarr. cap. alma, par. 1.

§. 9. num. 1. Ledesm. 1. 4. quæst. 17. artic. 2. dub. 6. &

quæst. 23. art. 3. colum. 4. Ioan. Gutier. quæst. cano.

cap. 7. à num. 22. citans alios. Aragon. 2. 2. quęst. 62.

art. 3. Confirmatur, quia pœna debet esse propor-

tionata culpæ, vt docet August. de corrup. & gra.

cap. 11. sed excommunicatio est grauissima pœna,

vt patet ex eodem August. in d. cap. corripiantur,

& ex Leone, & aliis citatis: ergo non potest incur-

ri sine graui pœna.

  Hæc regula intelligitur etiam, quando excom-58

municatio non est lata, sed tantùm ferenda. Caiet.

2. 2. suprà, Tabienn. verbo lex, §. 28. Angel. quæst. 3.

post medium, Syluester verbo præceptum, quæst.

3. Ioan. Medi. C. de ieiun. quæst. 7. §. si autem legis-

latoris. Couarr. regul. peccatum, part. 2. §. 5. num. 3.

Armil. verbo præceptum, num. 6. Sotus 4. dist. 22.

quæst. 1. art. 2. con. 1. corol. 1. & con. 3. Castro 2. de

lege pœnali, cap. 5. docum. 4. ad finem, Azor tom. 1.

lib. 5. cap. 6. quæst. 5. Suar. infrà, num. 20. & 25. Vaz-

quez num. 41. Nauarr. cap. 22. num. 53. distinguens

tamen cum eodem Caietano in summa, verb. præ-

ceptum, §. pœna præceptorum. Nam vel prælatus

statim post transgressionem talis legis potest trās-

gressorem excommunicare, nulla alia monitione

præmissa, & tunc transgredi illam legem est mor-

tale, quia nullus potest excommunicari nisi pro

mortali. Si verò requiritur monitio prælati, ante-

quam eum excommunicet, signum est transgres-

sionem non esse mortalem: quia si mortale esset,

non opus esset expectare aliam monitionem. Po-

nitur exemplum in clerico nutriente comam, qui

excommunicandus est iuxta cap. 1. Bartholomæus

Medina 1. 2. & multi recentiores, & probabile pu-

tat Vazquez disp. 158. cap. 5. fauet Toletus libr. de

peccatis cap. 19. id referens, non improbans fauet

Antoninus 2. part. de vita & honest. cleri. & cap. si

quis, 23. dist. tamen intelligitur, si monitus adhuc

comam nutriat, tunc enim peccat mortaliter, non

tamen ante monitionem: idem docet Barth. Med.

1. 2. quæst. 96. art. 4. & multi recentiores, 2. part. tit.

4. cap. 2. §. 3. vbi ait, si fiant ordinationes sub pœna ex-

communicationis comminatoriæ, id est, non latæ senten-

tiæ, sed ferendæ, non est vsquequaque verum & clarum

obligare sub mortali: quibusdam secundùm Ioann.

Neapol. videtur, quòd transgressio talium ordina-

tionum mortalis sit, præcipuè cùm ordinatio est

in iure communi scripta: si autem ab homine fiat,

dubium est. Sed certè eadem ratio videtur quan-

tùm ad hoc de excommunicatione à iure vel ab

homine, & ipse Anto. in 4. reg. absolutè ait, quando

lex præcipit aliquid sub anathematis sententia, euidens

est, quòd obligat ad mortale: nam seueritas pœnæ hoc ma-

nifestè osten dit. Hæc ille: imo Driedo 2. de libert.

Christiana cap. 1. prop. 2. ad finem absolutè docet,

sententiam ferendam non indicare obligationem

sub mortali, nec incurri, donec peccator monitus

sit, & emendari recuset: quam sententiam male

Angles in quæst. 40. de voto art. 2. diffic. 16. tribuit

Caietano verbo clericorum peccata, & Suar. 3. p.

to. 5. disp. 18. sect. 3. nu. 21. in hanc euidentiùs sen-

tentiam putat Caietanum locis citatis cōspirasse,

& eam probabilem existimat, num. 25. cui subscri-

bunt alij, quos suppresso nomine refert Vazquez<-P>

@@0@

@@1@248 Quæst. XCVI Tract. XIV.

<-P>suprà, num. 42. Sed iam diximus Caiet. vti distin-

ctione: eius sententiam refert, & non reprobat