Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
Quinta expositio, quòd solùm loquatur in foro externo, sed est violenta, quia etiam in foro ex- terno admittitur, & habet locum probatio metus illati ab extrinseco, & cuiuscumque alterius excu- sationis sufficientis. Sexta expositio est, vt Pontifex Ioquatur de communicante per metum; cum scandalo tamen: sed certè quia tunc homo non peccaret peccato scandali, quia non intendit ruinam proximi, nec tenetur illam cum tanto suo detrimento vitare, maximè cum videntes metu cogi non habeāt suf- ficiens motiuum peccandi, quamuis si scandalum esset commune & pusillorum, potiùs deberet mo- ri, quàm communicare cum excommunicato: quia salus cōmunis præferenda est propriæ. Esset autem huiusmodi scandalum, si in contemptum legis vel apparenter cogeretur ad communicandum, & ipse communicaret, vel saltem exteriùs dissimularet, & non planè resisteret; imò tunc peccaret contra obligationem confitendi fidem de valore sacra- rum legum, & auctoritate Ecclesiæ ad illas feren- das: confessio autem deberet esse ore & opere, ne fides, & religio contemnatur. Vnde retinenda est prima interpretatio, quòd Pontifex loquitur de communicante coacto ad communicandum in contemptum Ecclesiasticæ potestatis, vel religionis Christianæ, in quo euen- tu licet obligatio nascatur ex occasione præcepti positiui, non tamen ex illo, sed ex præcepto con- fitendi fidem tempore necessitatis, vel non con- temnendi, aut non permittendi, vt contemnantur obligatio, etiam ritus, cæremoniæ, & leges Eccle- siasticæ: & hæc in legibus ciuilibus oriri potest, si in contemptu ipsarum, vel ciuilis Magistratus, & potestatis, cogatur. Ad secundam confirmationem latè respondet Vazquez tota disp. 162. tractans, an Carthusiani etiam cum manifesto vitæ discrimine teneantur carnibus non vesci: qua de re agemus & nos ex professo quæst. sequ. Ad tertiam confirmationem aliqui dicunt, illam Augustini doctrinam esse de consilio, non de præ- cepto, nisi opus sit abstinere ad vitandum scanda- lum: tunc enim etiam esset præceptum, quamuis Augustinus ep. 154. ad Publicolam dicat, meliùs esse, vt viator famis necessitate victus, nihilq́ue vspiam inueniens, nisi cibum in Idolio positum, vbi nullus sit alius hominum, Christiana virtute id respuat: quod referens Lorinus Act. 15. vers. 20. mirum esse ait, & se contrarium sentire absente scandalo, vt cùm Spiridio apud Nicepho. octau. histo. cap. 42. carnes ieiunij tempore apposuit ho- spiti, quia nihil suppetebat aliud; quod apponeret, & bene est (inquit Lorinus) quòd Augustinus abso- lutè non damnat: sed Vazquez, vt referemus sect. sequ. in fine, putat ab August. damnari, sed de ne- cessitate extrema intelligit Leonem epist. 79. cap. 5. dicentem, vt siue terror, siue fames suaserit ad eden- da immolatitia, pœnitentiæ satisfactione purgentur qui<-P>@@ <-P>id fecerint, quamuis quod attinet ad terrorem, si in contemptum legis diuinæ præciperentur immo- latitia edere, & ipsi id ita facerent, vt legis diuinæ contemptus inde sequeretur, peccarent id metu mortis faciendo. Idem esset, si inde sequeretur scandalum Christianorum, quibus occasio tri- bueretur existimandi eos ad gentium impietatem translatos, & sic intelligo Leonem: sic Eleazar 2. Machab. 6. propter vitandum scandalum noluit carnes porcinas manducare, imminente mortis periculo. Sic fortè intelligitur, quod apud Theo- doret. 3. histor. cap. 14. legimus, Antiochiæ, & in Daphne contaminatis præcepto Iuliani Apostatæ omnibus fontibus, & cibis in foro præter duos milites Martyres Iuuentium, & Maximianum (quos Chrysostomus oratione de his martyribus laudatione prosecutus est) cæteros Christianos, & si non poterant non gemere, & lamentari, & sce- lera sua impensè detestari, tamẽ eisdem cibis vsos fuisse: quamquam hoc non fuisse peccatum, nisi materialiter insinuat ipse Theodoretus, dicens eisdem cibis vescebantur legi Apostoli obsecuti, ita iubenti, quidquid in macello venditur, comedite,
15. & in illo casu nullum videtur esse scandalum, nullus contemptus legum, cùm omnes intellige- rent non in cōtemptum legum Ecclesiasticarum, sed pura necessitate cibos illos comedi, quia nulli alij erant: vnde Gregorius Thaumaturgus apud Thodorum Balsamonem, & tom. 1. biblio. patrum in epistola quadam scribit: Non cibi nos grauent, si captiui ea comederint, quæ, qui in eos dominium obtinẽt, eis apposuerint, maximè quando vna de omnibus fama est, Barbaros Gothos, qui in nostras regiones incur- siones fecerunt, idolis non sacrificasse, &c. vide Lo- rinum suprà, & quæ dicemus in calce sectionis sequentis.
------------------------------------------------------------ An Charthusianorum lex de abstinentia à carnibus obliget etiam cum discrimine vitæ. incertum sibi esse ait, an Charthu- siani ex voto annexo constitutioni, ad abstinentiam istam teneantur: sed rectè Gerson 2. part. in regulis moral. cap. de regu- lari §. votum Carthusiensium, & ead. part. tract. de nō esu carnium Carthusiensium, ait nullo expres- so seu speciali voto ad eam abstinentiam teneri, sed ex ordinatione positiua sub disciplina, seu pœ- nis ordinis. Verba legis sunt: Quia secundum sanctissimam
@@0@ @@1@ simplicibus alias pœnas imponit, & constitutio- nem ad moniales sui ordinis extendit. De hoc vo- tum speciale non faciunt Carthusiani, sed genera- tim vouent obedientiam secundùm regulam, nul- la autem cōstitutione cauetur hanc abstinentiam esse seruandam, etiam cum vitæ discrimine, serua- tur tamen etiam in mortis articulo, quæ omnia docet Gerson suprà, Vazquez disp. 162. ca. 1. cum Petro Sutore lib. 1. de reb. Carthusianor. tit. 3. & 8. hanc legem seu consuetudinem sub mortali obli- gare, rectè Nauarrus suprà num. 6. Vazquez cap. 4. num. 16. ac proinde eius violationem esse contra generale votum obedientiæ. De hac lege seu con- suetudine, an seruari possit, aut debeat cum vitæ discrimine, tractant Gerson tract. de abstinentia Carthusianorum, Maior 4. dist. 38. quæst. 24. Mar- tin. de magistris quæst. 3. de abstinentia, Victoria relect. de temperantia nu. 8. Medina cap. de ieiunio 9. 13. seu vltimo ad 4. Ioan. Andreas ca. consilium, de obseruatione Ieiunij, vbi Butrius, Ancaranus, & Cardinalis, Azor tom. 1. lib. 5. cap. 6. quæst. 7. Vazquez hîc, disp. 162. Ledesm. 2. part. quæst. 1. art. 6. dub. 5. Adrian. quodlibet. 1. cum argumentis art. 3. ad 9. argumentum Almai. 4. dist. 5. quæst. 2. prop. 3. de domino naturali. Prima sententia est Victoriæ, quem sequitur Ledesma suprà, dicentis primò, licet Carthusiano in extrema necessitate ægritudinis constituto, ab- stinere à carnibus, etiam si ex esu carnium non sit futurum vllum scandalum. Suadetur primò, quia si non liceret, secluso scandalo, ergo nec interue- niente scandalo, quod est contra aduersarios: se- quela probatur, quia tale scandalum esset Phari- sæorũ, quorũ nulla ratio habenda esset, sed sinendi
seruanda esset regula Grego. celebratissima, tutius scandalum nasci permittitur, quàm vitæ veritas relin- quatur. Secundò, quia nō teneretur quis seruare vitam quocumque modo licito: nam ratione patientiæ posset permittere se occidi ab alio, aut in bello ex- ponere se periculo mortis, pro defensione patriæ, vel ad debellandos hostes; & punienda eorum de- licta, & vxor licitè assistit marito infecto peste, aut alio morbo contagioso: & nemo debet mutare locum gratia sanitatis, vt liberetur ab ægritudine, sed patienter potest in eodem loco vitam finire: & nemini licet vxorem ducere, licèt necessaria sit ad vitæ conseruationem. Vide Nauarrum 1. de rest. cap. 3. nu. 70. vbi docet licitum esse in multis casi- bus morti se exponere, & D. Thomas 4. dist. 38. quæst. 2. art. 4. quæst. 1. ad 3. ait non peccare eum qui propter aliquod opus virtutis se mortis peri- culo exponit: & Simancas, in Cath. Instit. tit. 18. nu. 30. ait, licitum esse non se defendere ab inter- fectore, panem alteri largiti in extrema famis ne- cessitate, damnato ad mortem non fugere: ægros visitare tempore pestis, nauigare tempore peri- culoso, in bello iusto præliari: abstinentia vitam breuiorem reddere, & similia, Gerson part. 2. tract. de non esu carnium, Bart. Sybilla, in speculo pe- regrin. qq. decade 1. cap 5. quæst. 2. Victoria relect. de forti. Couarruuias 1. Variar. cap. 2. l. cum autem §. malus de edilitio edicto. l. peculium §. si ipse, de peculio. l. Cornelia §. vlti. de Sicariis cap. maritum<-P>@@ <-P>33. dist. art. 3. de corpor. vitiati, Senec. epistola. 24. Gellius lib. 15. noct. Atticarũ. ca. 10. Valer. Max. lib. 7. cap. 7. Basil. lib. de virginit. Euseb. 6. Historię cap. 6. Plutharc. lib. de clar. mulier. cap. 11. Tyraquell. cap. 31. nu. 320. Ergo similiter Carthusianus non tenetur vesci carnibus, licet id esset vnicum me- dium ad conseruationem vitæ, quia id facit pro- pter virtutem abstinentiæ. Secundò dicit Victoria, ad vitandam mortem, si id esset necessarium, posset Carthusianus carnibus vesci, alioquin non esset constitutio tolerabilis, & humana: explicat, si nullus alius esset cibus præter carnes, lege naturali teneri Carthusianum carni- bus vesci, secus si essent alij cibi, licèt insufficien- tes ad conseruationem vitæ: tunc enim non tene- retur: posset tamen à carnibus abstinere, quia in priori casu mors videtur violenta, & præter natu- ræ ordinem: in posteriori verò non item. Hanc opinionem Victoriæ tenet etiam Martin. Ledes. suprà.
Vazquez à Victoria solùm dissidet, affirmans, si alij cibi sint, quamuis insufficientes ad vitā tuen- dam, debere à carnibus abstinere, alioqui morta- liter peccaturum. Nam quæcumque licita sunt religioso, etiam vt insignia opera virtutum, si vo- to aliquo peculiari, vel generali ad eorum obser- uationem se adstringat sub mortali facere debet. Carthusianus autem, licet specialiter non voueat abstinentiam à carnibus, vouet tamen eam com- muni & vniuersali voto obedientiæ, quo obliga- tur ad obseruationem eorum, quæ sunt in regula, iuxta formam in ea traditam, ita vt si statutum re- ligionis proponatur, vt præceptum obligans ad mortale, religiosus vouens obedientiam duplici vinculo adstringatur, & voti ex virtute religio- nis, & regulæ, ex ea virtute, in qua materia il- lius constituitur. Cùm igitur Carthusianorum sta- tutum de abstinentia à carnibus, antiqua saltem consuetudine ita interpretante, & tota religione, penes quam est potestas condendi leges, appro- bante, vim habeat præcepti, & quia est in re graui ad mortale obliget ex intentione totius religio- nis: efficitur vt obliget in eo etiam periculo mor- bi, si absque vllo peccato obseruari potest, vt re ve- ra potest. Nam præceptum, quo quisque tenetur propriam vitam seruare, siue sit fortitudinis, con- tra quam peccatur peccato temeritatis, siue_sit iu- stitiæ, sine alterius virtutis, solùm obligat nisi adsit honesta & rationabilis causa non seruandi vitam: posita enim tali causa, possumus de vita, & remedio eius non curare, imò id laudabile & egregium opus virtutis erit, vt in casibus superiùs positis: sed in præsenti casu est iusta causa absti- nendi à carnibus in periculo mortis: ergo. Minor probatur, si enim quis, vt ægrotum in sua ægritu- dine consoletur, manere potest apud eum cum pe- riculo vitæ suæ, & vnus pro alio ne occidatur, vi- tam exponere, & ad id se voto peculiari obliga- re, & hæ causæ sufficientes sunt, vt omnem obli- gationem, & vim præcepti naturalis de tuenda propria vita de medio tollant: multò maior, & excellentior, & laudabilior causa est, vt Carthu- sianus, ex reuerentia, & amore suæ regulæ ita il- lam seruet, vt à morbo liberari nolit, si necesse sit constitutionem suæ religionis violari: causa verò honesta, & iusta est, non quidem vitare scandalum aliorum, hæc enim non sufficit, vt vel minimum præceptum omittatur, sed magna vtilitas obser-<-P> @@0@ @@1@ sæ apud cæteros omnes religiosos, non modò si publicè, sed etiamsi secretò ita seuerè seruari sciāt. Hinc enim efficitur, vt cæteri religiosi, dum re- ctè valent, eam rectius obseruent, nec dispensatio- nes quærant, causis aliquibus prætensis, quibus concessis, quamuis sine peccato carnibus vesci liceret, disciplina tamen religiosa teperet, & ab instituti sui ratione declinaret: vt igitur in eodem vigore semper maneat, laudabile, & honestum est, vt quisque etiam in articulo mortis abstineat: Ego
constitutionem perpetuæ abstinentiæ à carnibus, ex præcipuis esse huius sanctissimæ religionis, quas habet ex instituto, propter quam & alias vi- tæ asperitates, Pontificio vtitur priuilegio, vt cæteri religiosi licentia petita, & si non obtenta, ad eam transire possint. Qua de causa magis etiam crescit vtilitas publica illius regulæ, vt cum tanto periculo seuerè ab omnibus debeat seruari. Con- firmatur, quia licet prudens medicus iudicet esse periculum mortis, si æger à carnibus abstineat, illud tamen non est tam euidens, vt alia publica causa postulante non debeat abstinentia illa pe- riculo anteponi. Cumque Carthusianus vouerit obedientiam regulę, consequens est, vt non solum possit, sed etiam teneatur publicè, & secretè à car- nibus abstinere. Confirmatur etiam, quia huma- nus legislator, si iusta causa id poscat, potest obli- gare cum vitæ periculo, sed hîc est iusta causa: er- go. Confirmatur etiam, quia opus maximè lauda- bile est, etiam in mortis articulo molliora strami- na non quærere, sed humi, aut in aspero loco mo- ri in aliorum exemplum, præsertim ei qui est vir insignis, & alicuius congregationis antesigna- nus: vt B. Martinus rogatus à discipulis, vt pate- retur corpus suum mollioribus foueri, sinite (in- quit) fratres sinite: ego si aliud exemplum vobis reli-
suprà, quod certissimum existimo, quando talis vitæ asperitas causa solùm est, non vt quis moria- tur, sed vt breuius vitam finiat: hoc enim exem- plum maioris momenti est, quàm breue aliquod vitæ tempus: vnde in Hispania olim milites S. Ia- cobi in atticulo mortis ex lectulo extrahebantur, & supra crucem ex cinere factam, in pauimento morituri collocabantur: imò siquis esset solitus in aspero stramine cubare, laudabiliter in extrema ægritudine posset mollia non admittere, etiamsi inde salus omninò penderet: vt Paula noluit tunc parum vini gustare, vt consuetudinem abstinendi à vino, quamdiu tenuerat, retineret, teste Hiero- nymo ep. 27. Quod autem, quando alij non sunt cibi, possit, & teneatur Carthusianus carnibus vesci, probat Vazquez: quia tunc nulla esset causa iusta absti- nendi, nec vllum bonum esset, quod talem absti- nentiam honestaret. Tum quia statutum in eo ca- su non intelligitur: sed cum alij suppetunt cibi, quibus religiosus vesci possit. Tum quia præter omnem humanam rationem est tale genus absti- nentiæ, vt quis cogatur fame perire: hoc enim & natura ipsa, & ratio omninò abhorret. Quare<-P>@@
in eo, qui patitur, neque in aliis oriri potest: tale enim exemplum ad nullos humanos mores com- ponendos prodesset. Quòd si tunc scandalizare- tur aliquis, cognita veritate nihil curandum esset, etiamsi scandalum ex infirmitate, vel ignorantia oriretur, quantò minus, si ex malitia? Neque hinc apud Carthusianos potest occasio sumi dispen- sandi in seueritate suæ regulę, cùm in hoc casu illa non intelligatur: sic etiam intelligitur, quod ait Nicolaus III. c. exiit de verb. sig. in 6. §. nec quic- quam. Cùm ab omni lege extrema necessitas sit exem- pta: nec talem abdicationem proprietatis omnimodæ re- nuntiationem vsus rerum cuiquam videatur inducere: solùm enim improbat eos, qui dicerent, Franci- scanos sua professione ita renuntiasse omni vsui rerum, vt necessaria ad victum quærere non pos- sent. Nec loquitur de renuntiatione huius, aut al- terius rei, sicut Carthusianus carnibus tantùm re- nuntiat, sed de renuntiatione vsus omniũ rerum, quibus humana vita sustentari potest. Si obijcias: quia alij cibi præter carnes in illo morbo personæ ita se habent, ac si nihil essent, si- quidem contra morbum nihil operantur: sed cùm non sunt alij cibi, non licèt à carnibus abstinere, ergo nec cùm alij cibi adsunt, sed non prosunt. Respondet Vazquez, quando sunt alij cibi, si aliàs nociui non sint, etiamsi sint minoris virtutis ad resistendum morbo, tamen non esse reputandos pro nihilo: serniunt enim, ne Monachus fame pereat, etiamsi morbo moriatur: inhumanum autem est abstinere ab omni cibo vsque ad mor- tem; non tamen à tali genere cibi, ex quo sequi- tur, vt quis breuiori tempore morbo naturali mo- riatur. Hęc Vazquez, in cuius fauorẽ profero Hie- ronymum ep. 22. ad Eustoch. de custo. virginit. vbi ait, de cibis & potu taceo: cùm etiam languentes Mo- nachi aqua frigida vtantur: & coctum aliquid accepis- se, luxuria sit: & ep. 27. ad Eustoch. de epitaphio Paulæ, de ipsa ait; Quid memorem clementiam, & sedulitatem in ægrotantes, quas miris obsequiis & mi- nisteriis confouebat: cumque aliis languentibus largè præberet omnia, & vsum quoque exhiberet carnium, si quando ipsa ægrotasset, sibi non indulgebat. Deinde refert, nulla ratione nec S. Epiphanij monitis, nec ipsius Hieronymi exhortatione induci potuis- se, vt vinum biberet, quamuis grauiter laboraret, & medici persuaderent ob refectionem corporis, vino opus esse tenui & pauco, ne aquam bibens, in hydropem verteretur, & 1. contra Iouini. longè ante medium ait. Ab exordio conditionis humanæ nec carnibus vescebamur, &c. postquam autem Christus venit, & ω reuoluit ad α, & extremitatem retraxit ad principium, &c. nec comedimus carnes, di- cente Apostolo Rom. 14. ver. 21. bonum est non manducare carnes, & non bibere vinum: & 2. contra Iouinian. ex Thera monte refert sacerdotes ægro- tos carnibus, & vino abstinuisse: idem de Essenis refert, & laudat. A Vazquez nonnihil discrepat Azor supra di- Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|