Iqtisodiyot nazariyasi

VI. KEYSLAR BANKI

1-Keys. 1. Muammoli vazifa

Milliy iqtisodiyot holatini tahlil qilish, shuningdek, ikki va undan ortiq

mamlakat iqtisodiyotini taqqoslash imkonini beruvchi usulni ishlab chiqishingiz

zarur.

2. Uslubiy ko‘rsatma: harakat ketma-ketligi (algoritm)

1. Muammoni savol shakliga keltiring.

2. Asosiy masalani shakllantiring, uning echimi muammoli savolga javob berish darajasida bo‘lsin.

3. Milliy iqtisodiyot holatini tavsiflash imkonini beruvchi asosiy mezonlarni (belgi, tahlil yo‘nalishi) ayting.

4. Echish algoritmini tuzing.

5. Jamoa bo‘lib tanlangan ko‘rsatkichni baholang, ularni yoritish ketma-ketligini o‘rnating.

6. Milliy iqtisodiyot holatini baholash bo‘yicha tanlangan ko‘rsatkich asosida bir qator kichik muammolarni shakllantiring va jadvalga yozing.

7. “Echimning mazmuni” ustuniga ularni aniqlash, hisoblash algoritmini (formulasi, tartibini) yozing.

      8. Muammoni echish jadvalini to‘ldiring.

9. 
   Siz tomonigizdan keltirilgan ko‘rsatkichning milliy iqtisodiyot uchun ahamiyatini
   

yoriting va oraliq xulosalarni shakllantiring va yozing.

      10. YAkuniy xulosani aniq va lo‘nda qilib shaklantiring.

  Keysni bajarish bosqchilari va topshiriqlar:

        3. Muammoni echish jadvali

Muammoning shakllantirilishi:	YAkuniy xulosa:
Quyi muammolarni shakllantirish	Echimlar mazmuni	Xulosalar
1	2	3
1.
2.
n.

2-Keys1. Muammoli vazifa

Jahon xo‘jaligi globallashuvi jarayonlarining ziddiyatli tomonlarini aniqlang va

uni bartarf etuvchi yo‘llarni ko‘rsating.

2. Uslubiy ko‘rsatma: xarakat ketma-ketligi (algoritm)

1. Muammoni savol shakliga keltiring.

2. Asosiy masalani shakllantiring, uning echimi muammoli savolga javob berish darajasida bo‘lsin.

3. Milliy iqtisodiyot holatini tavsiflash imkonini beruvchi asosiy mezonlarni

(belgi, tahlil yo‘nalishi) ayting.

4. Echish algoritmini tuzing.

5. Jamoa bo‘lib tanlangan ko‘rsatkichni baholang, ularni yoritish ketma-ketligini o‘rnating.

6. Milliy iqtisodiyot holatini baholash bo‘yicha tanlangan ko‘rsatkich asosida bir qator kichik muammolarni shakllantiring va jadvalga yozing.

7. “Echimning mazmuni” ustuniga ularni aniqlash, hisoblash algoritmini (formulasi, tartibini) yozing.

      8. Muammoni echish jadvalini to‘ldiring.

      9. Siz tomonigizdan keltirilgan ko‘rsatkichning milliy iqtisodiyot uchun ahamiyatini yoriting va oraliq xulosalarni shakllantiring va yozing.

          10. YAkuniy xulosani aniq va lo‘nda qilib shaklantiring.

3. Muammoni echish jadvali

Muammoni shakllantirilishi:	YAkuniy xulosa:
Quyi muammolarni shakllantirish	Echimlar mazmuni	Xulosalar
1	2	3
1.

3. 
   3- Keys: AQSH da kambag‘al aholining 20 % i yalpi daromadning 4,7% ini, boy kishilarning 20 % i esa yalpi daromadning 42,7% ini oladi. Ushbu ma’lumotlar asosida Lorens egri chizig‘ini chizing va DJ ini koeffitsentini toping.
   
4. 
   Quyidagi jadvalda oila a’zolarining bir yil davomidagi daromadlari ko‘rsatilgan.
   

Oila a’zo	Faoliyati	Daromadi (so‘m)
Otasi	O‘qituvchi	30000
Onasi	Vrach	28000
O‘g‘li	Talaba	12000
Qizi	O‘quvchi	-
O‘g‘li	Bog‘cha tarbiyalanuvchisi	-

Agar minimal ish haqi darajsi 8000 so‘m bo‘lsa, bu oila kam ta’minlangan oilalar qatoriga kiradimi?

5-Keys. 1. Muammoli vazifa

Davlatni iqtisodiyotga aralashuvi qay darajada bo‘lishi kerak.

2. Uslubiy ko‘rsatma: xarakat ketma-ketligi (algoritm)

1. Muammoni savol shakliga keltiring.

2. Asosiy masalani shakllantiring, uning echimi muammoli savolga javob berish darajasida bo‘lsitn.

3. Milliy iqtisodiyot holatini tavsiflash imkonini beruvchi asosiy mezonlarni (belgi, tahlil yo‘nalishi) ayting.

4. Echish algoritmini tuzing.

5. Jamoa bo‘lib tanlangan ko‘rsatkichni baholang, ularni yoritish ketma-ketligini o‘rnating.

6. Milliy iqtisodiyot holatini baholash bo‘yicha tanlangan ko‘rsatkich asosida bir qator kichik muammolarni shakllantiring va jadvalga yozing.

7. “Echimning mazmuni” ustuniga ularni aniqlash, hisoblash algoritmini (formulasi, tartibini) yozing.

      8. Muammoni echish jadvalini to‘ldiring.

9 Siz tomoningizdan keltirilgan ko‘rsatkichning milliy iqtisodiyot uchun ahamiyatini

yoriting va oraliq xulosalarni shakllantiring va yozing.

     10. YAkuniy xulosani aniq va lo‘nda qilib shaklantiring.

3. Muammoni echish jadvali

Muammoni shakllantirilishi:	YAkuniy xulosa:
Quyi muammolarni shakllantirish	Echimlar mazmuni	Xulosalar
1	2	3
1.
2.
n.

Ish tartibi va reglament

1. Muammoni echish va prezentatsiya varog‘ini yozish uchun guruhda ishlashga - 20 min.

2. Muammo echimini prezentatsiya qilish – 8 min. gacha.

3. Jamoa bo‘lib muhokama qilish, xulosalarni shakllantirish - 10 min. gacha.

4. O‘zaro baholash – 1 min.

Keysni bajarish bo‘yicha topshiriqlar:

1. Keys mohiyatini etarlicha anglab oling.

2. Berilgan manbalarga tayangan holda muammoning echimini topishga xizmat qiluvchi omillarni aniqlang.

3. Aniqlangan omillar orasidan muammoga barchasidan ko‘proq dahldor bo‘lgan omil (yoki ikkita omil)ni ajrating.

4. Ana shu omillar asosida echimni asoslashga uring.

5. Echimni bayon eting.

ishtirokida muhokama qilinadi.

6-Keys. Masalalar.

1.    Ishsizlikning tabiiy darajasi 4% ni, haqiqiy darajasi 9,3 % ni tashkil qilsa, Ouken qonuni bo‘yicha YAMM ning orqada qolishi necha fomizni tashkil qiladi?

2.    Milliy iqtisodiyotda nominal YAMM 560 mlrd so‘mni, ishsizlikning tabiiy darajasidan ortiqligi tufayli YAMM ning orqada qolishi 9,65% ni tashkil qilsa iqtisodiyot qancha mahsulot yo‘qotgan bo‘ladi?

3.    Mamlakatda yil boshida ish bilan bandlar soni 180 mln kishi, ishsizlar soni esa 20 mln kishi. Yil davomida xar oyda o‘rtacha 1% ishchilar turli sabablarga ko‘ra ishdan bo‘shagan, ishsizlar sonidan 20 %i esa ishga joylashgan. Ishsizlikning tabiiy darajasini aniqlang.

Keysni bajarish bo‘yicha topshiriqlar:

1. Keys mohiyatini etarlicha anglab oling.

2. Berilgan manbalarga tayangan holda muammoning echimini topishga xizmat qiluvchi omillarni aniqlang.

3. Aniqlangan omillar orasidan muammoga barchasidan ko‘proq dahldor bo‘lgan omil (yoki ikkita omil)ni ajrating.

4. Ana shu omillar asosida echimni asoslashga uring.

5. Echimni bayon eting.

7-Keys. Vaziyat.

O‘zbekiston Respublikasi ma’muriy buyruqbozlik tizimidan bozor iqtisodiyotiga o‘tib bormoqda.

Topshiriq.

Siz mamlakatning iqtisodiy potensialidan samarali foydalanish yo‘nalishlarini ishlab chiqing.

Keysni bajarish bo‘yicha topshiriqlar:

1. Keys mohiyatini etarlicha anglab oling.

2. Manbalar asosida muammoning echimini toping.

3.Aniqlangan omillar orasidan muammoga barchasidan ko‘proq dahldor bo‘lgan omil (yoki ikkita omil)ni ajrating.

4. Ana shu omillar asosida echimni asoslashga harakat qiling.

5. Echimni bayon eting.