İrade hüRRİyeti ve imam maturiDİ 4

854 el-Mâtürîdî. et-Tevhîd, 16m. (F. Huleyf özsözü).

855 el-Beyâdî, İşârâtü'l-merâm, 53-56; Şeyhzâde, Nazmu'l-ferâid; Ebû 'Azbe, er-Ravdatü'l-behİyye; ibn 'Asâkîr, Tebyînu kezibi' I -müfteri, {Kevseri mk. 19).

856 el-Eş'arî, el-Lüma", 12-14; el-Mâtürîdî, et-Tevhid, 44, 22.

857 el-Mâtürîdî, et-Tevhîd, 47.

858 F. Huleyf, a.g.e. 2Om; W. M. Watt, a.g.e. 316.

859 W. M. Watt, a.g.e. 316.

860 ef-Bağdâdî, el-Fark beyne'Mırak, 327; el-Bâkıllânî, et-Temhîd, 263; es-Sâbûnî, el-Bİdâye, 26, (Bekir Topaloglu neşri Mâtürîdî Akaidi): F- Huleyf, a.g.e. 37m.

861 Meselâ bk. es-Sâbûnî, el-Bidâye, 26, 38.

862 el-Mâtürîdî, et-Tevhîd, 20m., 21 m. (F. Huleyf Mukaddimesi); bûnî, el-Bidâye, 35 v.dd.

863 el-Mâtürîdt, Kitâb et-Tevhîd, 108.

864 el-Beyâdî, Işârâtü'l-merâm, 298 (Dipnot)-

865 et-Tevhîd, 3; Te'vîİât, vr. 109a; 'Akaid R. 15,16.

866 et-Tevhid, 7, 8; 'Akaid risalesi, 9

867 et-Tevhîd, 11-15.

868 et-Tevhîd, 18-11,

869 al-Eş'art, el-Ulma1,8

870 et-Tevhîd, 19-28.

871 et-Tevhîd, 38 v.dd.; 'Akald Risalesi, 10.

872 e?-Şûrâ (42), 11; el-En'âm (6). 19; Tevhid r. 4.

873 et-Tevhîd, 77, 85.

874 el-Eş'ari, el-Uima', 32, 34; el-ibâne, 9, 10.

875 BtrTevhtd, 69, 74; Te'vîİât, vr. 115 a.

876 et-Tevhîd, 225, 226.

877 et-Tevhîd, 308 v.dd.

878 et-Tevhîd, 334.

879 et-Tevhîd, 334 v.dd.

880 et-Tevhîd, 388, 389; 'Akaid RisaİeSi, 17.

881 et-Tevhîd, 47m. (F. Huleyf mk.); K. İşık, a.g.e., 36

882 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/264-274.

883 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/275.

884 et-Tevhîd, 44, 47, 48; F. Huleyf, 36m.; Risale fi'l-'akâid, 11; Risâ-letü'Mevhîd, 3, 4. (Y. 2. Yörükan neşri.)

885 Alî et-Kârî, Şerhu'l-Fıkhi'l-ekber, 24; F. Huleyf, a.g.e. 36m.

886 et-Tevhîd, 44, 47, 48; F. Huleyf, 36 m.

887 et-Tevhîd, F. Huleyf Muhaddimesi, 37m - 38m.

888 et-Tevhîd, 47. 48; Te'vîlât, vr. 95, 95b. Tevhîd Risfilesı, 6.

889 el-Bâkıllânî, et-Temhîd, 262, 263

890 el-Gazzâlî, el-lktisâd, fiM-i'tikâd, 158, 159.

891 bk er-Râzi, el-Muhassal. 179 (Trc. Hüseyin Atay); et-Teftâzâm, Serhu'l-makâsıd, H/80. 81; et-Teftâzânî, Şerhu'l-'akâld, 101.

892 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/275-277.

893 et-Tevhîd, 286, 292, 305 vd.; Te'vîlât, vr. 89b, 236b, 653b, 654a.

894 Râzî 'Abdülcebbâr, Şerht 431.

895 et-Tevhîd, 297, 305.

896 et-Tevhîd, 304.

897 et-Tevhîd, 295.

898 et-Tevhîd, 60.

899 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/277-278.

900 el-En(âm (6), 125.

901 el-En'âm (6), 39.

902 es-Secde (32), 13.

903 el-Mâide (5), 48.

904 e!-En'âm (6), 149.

905 et-Tevhîd, 287, 304; Te'vilât, vr. 236b.

906 Te'vilât, vr. 61a, 233a.

907 el-İsrâ' (17), 16.

908 et-Tevhîd, 287, 269, '304; Te'vîlât, vr. 95a, 95b,654a.

909 et-Tevhîd, 290; Te'vîi&t, vr. 228b.

910 HÛd (11), 34.

911 el-Mâide (5), 41.

912 et-Tevhîd, 291.

913 Ai-i 'İmrân (3), 176.

914 en-Nisâ1 (4), 28.

915 el-Enfâl (8), 67.

916 Te'vîlât, vr. 101b, 653b, 654a.

917 et-Tevhîd, 288.

918 Yunus (10), 99.

919 es-Secde (32), 13.

920 Hûd (11), 207.

921 et-Tekvîr (81), 29.

922 et-Tevhîd, 291; Te'vîlât, vr. 91a, 102a.

923 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/278-281.

924 et-Tevhîd, 60.

925 et-Tevhîd, 238.

926 et-Tevhîd, 235.

927 et-Tevhîd, 228, 229; Te'vîlât, vr. 79b.

928 el-En'âm (6), 102; et-Tevhîd, 234.

929 Te'vîlât, vr. 79b, 81a.

930 el-Enbiyâ' (21), 23.

931 et-Tevhîd, 221.

932 Te'vüat, vr. 97a.

933 Te'vîlât, vr. 94b.

934 et-Tevhîd, 253; Te'vilât, vr. 5a, 7J9a, 79b, 92a,

935 Te'vîlât, vr. 79b, 204a.

936 At-i 'İmrân (3), 49.

937 er-Ra'd (13), 16.

938 el-Mü'minûn (23), 91.

939 et-Tevhîd, 248, 251; Te'vîlât, vr

940 Yâstn (36), 82.

941 Te'vitât, vr. 79a.

942 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/281-283.

943 et-Tevhîd, 216; Te'vîlât, vr. 77a, 104a, 844b.

944 et-Tevhîd, 306.

945 Te'vîiât, vr. 113b.

946 et-Tevhtd, 216, 217; Te'vilât, vr. 71b, 77a, 92a, 104a, 230b, 385a, 386a, 391b, ,514a, 613b, 646b, 689b.

947 Bk. Sayfa 191-193. Allah'ın Fiilleri (Mu'tezüe'de).

948 Te'vîlât, vr. 71b.

949 et-Tevhîd, 217. 218; Te'vilât, vr. 653b, 780b, 783b, 846a.

950 et-Tevhîd, 108. 109.

951 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/283-285.

952 TeVîlât, 5a, 97a, 225a, 230b, 297a.

953 Te'vîlât, vr. 191a, 412a. 547b, 430b, 431a.

954 el-Hadıd (57), 20.

955 Te'vîlât, 759a.

956 Kfidl 'Abdülcebbâr, şerh, 159.

957 et-Tevhîd, 312: TeVîlât, vr 94b

958 Af-i 'İmrân (3), 141.

959 Te'vîlât, 94b.

960 Te'vilât, 225a.

961 Te'vilât, 313a.

962 Te'vilât, vr. 230b.

963 et-Tevhîd, 308, 312, 314; Tevhid risalesi, 5; Te'vîlât, vr. 5a, 72a, 97a, 225a, 230b, 297a, 331b, 378b. 412a. 430b, 547b, 584a, 678b. 759a, 805a, 830a, 844b.

964 e!-Eş'arî, el-Lüma' 30, 47; el-lbâne, 47.

965 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/285-287.

966 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/288.

967 Te'vîlât, vr 72a, 331b

968 Te'vîlât, vr. 4b, 5a, 53b, 77a, 85a, 94a, 225b, 226b, 231a, 227b, 231b. 331b, 336a, 378b, 430b, 431a.

969 et-Tevhîd, 225, 226; TeVîlât, vr. 231a

970 Tafsilât için bk. el-Gazzâlî, Tehâfütü'-l-felâsife, 308 (Naşir Süleyman Dünya Dipnotu).

Ayrıca zamanın hudusunun isbatının imkânsızlığı için bk, Ibn Rüşd, Menâhicü'l-edille.

971 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/288-289.

972 et-Tevhîd, 221.

973 et-Tevhîd, 221.

974 et-Tevhîd, 221.

975 et-Tevhîd, 222

976 et-Tevhîd, 224.

977( * ) et-Tevhid, 225.

^ et-Tevhîd, 225

978 et-Tevhîd, 225.

979 Fussılet (41), 40.

980 el-Hacc (22), 77.

981 el-Bakara (2), 167.

982 el-Vâkı'a (56), 24.

983 el-Vâkı'a (56), 24.

984 el-Vâkı'a (56), 24.

985 Kulun fiili ve ihtiyarı için bfc. TeVîlât, vr. 4b, 5a, 53b, 61a, 65b, 75b, 77a, 79b, 83b, 85a, 91a, 92b, 94a, 101b, 103b, 104b, 114b, 115a, 117b, 146b, 180a, 186a, -187a, 212a, 225b, 226a, 226b, 227b. 228a, 231a, 236a, 292a, 331b, 336a, 378b, 420a, 430b, 431a, 522a, 671a, 855b, 856b.

986 en-Nahl (16), 90.

987 et-Tevhîd, 226.

988 et-Tevhîd, 226.

989 et-Tevhîd, 226.

990 et-Tevhîd, 227.

991 et-Tevhîd, 228; Te'vîlât, vr. 3a, 5a, 58b, 63a, 65b, 72b; 79b. 105a.

992 et-Tevhîd, 228.

993 et-Tevhid, 229; 'Akaid Risalesi, 1

994 Te'vÜât, vr. 65b.

995 el-En'âm (6), 102.

996 el-En'âm (6), 17.

997 Fussılet (41), 46.

998 en-Nisâ' (4), 83.

999 et-Tevhîd, 229.

1000 et-Tevhîd, 229; TeVîlât, vr. 653b.

1001 et-Tevhîd. 229.

1002 et-Tevhîd, 230.

1003 Te'vîlât, vr. 5a, 58b, 62b, 63a, 72a, 79b, 105a.

1004 et-Tevhîd, 234, 299; Te'vîlât, 856b.

1005 et-Tevhîd, 234.

1006 Te'vîlât, vr. 4b, 5a, 53b, 75b, 77a, 83b, 85a, 91a, 92b, 94a, 104b, 117b, 146b, 226b, 231a, 292a, 331b, 336a, 378b.

1007 el-En'âm (6), 101-102; Akaid Risalesi, 12.

1008 el-Bakara (2), 20.

1009 Fussılet (41), 46.

1010 Fussılet (41), 40.

1011 el-Hacc (22), 77.

1012 el-Vâk.'a (56), 22, 24; ez-Zilzâl (99), 7, 8.

1013 et-Tevhîd, 226 vd.; TeMlftt, vr. 115a; Ayrıca bk. 61a, 75b, 83b, 101b, 212a, 226a. 236a. 292a, 331b, 366a, 378, 420a, 522a,

1014 et-Tevhîd, 297; el-Bakara (2), 195, 205, 222; ez-Züm&r (39), 7.

1015 el-Mâide (5), 13; el-A'râf (7), 117; Yûnus (10), 22; Hûd (11), 107; en-Nahl (16), 80; er-Rûm (30), 21; es-Sebe' (34). 18; es-Sâffât (37), 95, 96; el-Hadîd (57), 27; el-Mücâdİle (58), 22; el-Mülk (67), 13-14; el-Bürûc (85), 16.

1016 Tezimizin "irade hareketi- ile ilgili bahislerine bakınız. Sahife, 92-96. Ayrıca bk. G. Dwelshouwers, Psikoloji, 221, 222; Doç. Nureddin Topçu, Psikoloji, 156; Georges L Fonsegrive, Elöments de Philosophie, Psychologie, 420-436.

1017 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/289-300.

1018 et-Tevhİd, 278.

1019 et-Tevhîd, 221-224.

1020 et-Tevhîd, 256-286.

1021 et-Tevhid. 256.

1022 et-Tevhid. 256.

1023 Kâdî 'Abdülcebbâr, Şerh, 391.

1024 Te'vllftt, vr. 87a.

1025 el-Eş'arî. el-Lürtıâ', 54-56.

1026 Ebû Hanîfe, el-Fıkhu'l-ebsat, 43.

1027 Ebû Hanîfe, a.e. 43; et-Tevhîd, 263 v.dd.

1028 Kâdî 'Abdülcebbâr, Şerh, 151-156, 391 v.dd.

1029 el-Eş'arî. el-lbâne, 50, 51; et-Tevhîd, 232,

1030 el- Mücâdile (58). 4.

1031 et-Tevbe (9) 42

1032 et-Tevhîd, 258

1033 et-Tevbe (9). 91

1034 en-Nisâ' (4),25

1035 Al-i 'İmrân

1036 el-Sakara (2), 286.

1037 el-Bakara (2), 233.

1038 et-Tevhîd. 258; TeVîlât, vr 70a, 76a, 87a, 87b.

1039 Hûd (11), 20.

1040 el-Kehf (18), 67.

1041 el-Kehf (18), 75.

1042 el-Kehf (18). 82.

1043 et-Tegâbün (64), 16.

1044 et-Tevhîd, 258; Bk. Te'vilât, vr. 70a. 76a, 87a, 83b, 87b.

1045 TeVıtât, vr. 87b.

1046 Al-i 'imrân (3), 27.

1047 Te'vîlât, vr. 76a.

1048 et-Tevhîd, 256.

1049 et-Tevhîd, 257; Te'vîlât, vr. 76a, 87b.

1050 et-Tevhîd, 258.

1051 et-Tevhîd, 239, 266; Te'vîlât, vr. 231a, 331b, 420a.

1052 et-Tevhîd, 239, 257 v.dd., 226; Te'vîlât, vr. 70a, 76a, 83b, 87a, 87b, 231a, 331b, 420a,

1053 et-Tevhîd, 233.

1054 el-Eş'arî, ei-Lümk(. 58; el-lbâne, 52.

1055 et-Tevhîd, 266.

1056 et-Tevhîd, 263 v.tfd.

1057 el-Eş'arî, el-Lüma£, 56, 58; el-lbâne, 51, 52.

1058 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/300-307.

1059 et-Tevhîd, 309.

1060 et-Tevhîd, 239, 266; Te'vîlât, vr. 69b, 23a, 331b, 420a, 653b.

1061 et-Tevhîd, 310; Te'vîlât, vr. 4b, 62b, 63a, 65a, 69b, 180a, 653b, 654a.

1062 et-Tevhîd, 312 v.dd.; F. Huleyf, önsöz, 42m, 43m.

1063 et-Tevhîd, F. Huleyf, önsöz, 44m.

1064 Te'vîlât, vr 430b, 547b.

1065 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/307-309.

1066 et-Tevhîd, 305,

1067 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/311.

1068 et-Tevhid, 305.

1069 et-Tevhid, 305.

1070 et-Tevhîd, F. Huleyf, önsöz, 44m.

1071 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/312.

1072 Fussİlet (41), 12.

1073 Tâhâ (20), 72.

1074 Âl-i 'imrân (3), 47.

1075 et-Tevhîd, 306; Te'vilât, vr. 412a, 430b, 547b, 584a

1076 el-İsrâ1 (17), 4.

1077 el-İsrâ' (17), 23.

1078 el-Ahzâb (33), 36.

1079 et-Tevhîd, 306

1080 el-Kasas (28), 29.

1081 et-Tevhîd, 306.

1082 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/312-314.

1083 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/315.

1084 el-Kamer (54), 49.

1085 et-Tevhîd, 307.

1086 es-Sebe' (34), 18.

1087 ef-Hıcr (15), 60.

1088 et-Tevhîd, 307.

1089 et-Tevhîd, 308.

1090 et-Tevhîd, 308.

1091 el-Bakara (2), 79.

1092 el-Hucurât (49), 17.

1093 el-Bakara (2), 64.

1094 et-Tevhîd, 310, 311, 312.

1095 et-Tevhîd, 312.

1096 et-Tevhîd, 312

1097 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/315-318.

1098 Te'vîlSt, vr. 220a.

1099 en-Nisâ1 (4), 28.

1100 en-Nisâî (4), 27.

1101 Ta'vîlât, vr. 117a, 117b, 1S6b.

1102 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/318-320.

1103 el-En'âm (6), 86.

1104 Te'vîlât, vr. 221a.

1105 Te'vîiât, vr. 193a.

1106 el-Mâide (5), 77.

1107 örnek olarak bk. Te'vîlât, vr. 59a, 60b, 64b, 72b, 76b, 85a, 88b, 133b, 135b, 143a, 151a, 162b, 163a, 167b, 170b, 171b, 173b, 188a, 193a, 202b, 205b, 208b, 210b, 210a, 210b, 211a, 212a, 214b, 220a, 225b, 226a, 227a, 227b, 228a, 228b, 230a, 231a, 235a, 247a, 412a, 430b, 547b,

1108 Te'vîlât, vr. 128a.

1109 Te'vîlât, vr. 70b.

1110 Te'vîlât, vr. 70b.

1111 Te'vîlât, vr. 221b.

1112 Te'vîlât, vr. 221a.

1113 el-En'âm (6), 88

1114 Te'vîlât, vr. 221a.

1115 Te'vîlât, vr. 221a.

1116 Te'vîlât, vr. 230a, 240a, 243b, 378.

1117 Te'vîlât, vr. 168b.

1118 en-Nisâr (4), 143.

1119 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/320-322.

1120 Te'vilât, vr. 59b, 97b.

1121 en-Nisâ' (4), 78.

1122 Te'vîlât, vr. 97b.

1123 Te'vilât, vr. 59a.

1124 Al-i 'İmrân (3), 145.

1125 Te'vîlât, vr. 59a, 59b, 97b; 'Akaid Risalesi, 14.

1126 Buhâri, Büyü', 13; Edeb, 12; Müslim, Birr, 20, 21; Tecrid-i Tercemesi, Hadis No: 965.

1127 Te'vilât, vr. 59a, 59b.

1128 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/322-324.

1129 Bk. İbn Rüşd, Menâhicü'i-edilie, 31-50.

1130 el-Mülk (67), 14.

1131 İbn Rüşd, Menâhicü'l-edille, 63.

1132 el-Gazâlî, İhyâu 'ulûmi'd-dîn, 1/174.

1133 el-Gazâ!î, İhyâu 'ulûmi'd-dîn, I'174.

1134 eş-Şûra (42), 11.

1135 et-Tevhîd, 393; Buhftrî, îmân, 37; Müslim, îmân, 5, 7; Sünne, 15.

1136 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/325-337.

1137 Dr. M. Saim Yeprem, İrâde Hürriyet Ve İmâm Mâtürîdî, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: 8/341-352.