İran İslam İnqilabının rəhbəri cənab Ayətullah Xamenei

"Qadının problemi etimadlı, duyğusal və ruhi dayağın olmamasıdır, peşənin olmaması yox!"

Bəzi adamlar elə bilirlər ki, qadının çatışmazlığı böyük və səs-sədalı peşəsinin olmamasıdır. Qadının problemi bu deyil. Hətta böyük vəzifəsi olan qadın da ailədə təhlükəsiz bir mühitə, mehriban və məhəbbətli bir ərə, onun həyat yoldaşı və kişisi olan etimadlı, duyğusal və ruhi bir dayağa ehtiyacı var. Qadının xisləti, emosional və ruhi ehtiyacı budur. Bu ehtiyac təmin edilməlidir.

"Kövsər təvəllüdü" bayramı münasibəti ilə Azadlıq idman kompleksində xanımlarla görüşdə çıxışdan; 22 oktyabr, 1997

Qadınların yüksək vəzifələri

Kişilərin müraciət etdiyi yüksək vəzifələrin tutulması

Əgər qadın yüksək hökumət vəzifələrinin birini, çox kişilərin müraciət etdiyi çox mühüm bir vəzifəni tutsa (əlbəttə, demirəm hansı vəzifəni, çünki vəzifələrin xüsusiyyətləri çox aydın və dəqiq deyil. Lüzumu da yoxdur ki, insan səbəbsiz olaraq barmağını bir vəzifənin üstünə qoysun), bunun heç bir eybi yoxdur. Bu, qadının fəaliyyətinə heç bir maneə törətmir. Qadın bu vəzifədə minlərlə kişini və müraciət edəni həkimcəsinə qəbul edə bilər, o vəzifədən gözlənilən qanuni və hüquqi istəklərini təmin edib hamısını yola sala bilər. Heç bir eybi və məhdudiyyəti yoxdur. Mübarizə və müharibə meydanında da belədir, həzrət Zeynəbin (ə) daxil olduğu, həzrət Zəhranın (s) daxil olduğu, cənab Həkimənin (ə), yaxud həzrət Sadiqin (ə) bacısının daxil olduğu o meydanda da belədir. Həzrət (ə) buyurdu ki, gedin bu məsələni ondan soruşun.

Bəzi imamların bacıları və həyat yoldaşları, yaxud Peyğəmbərin (s) həyat yoldaşları müxtəlif elmi, mədəni, siyasi, hərbi, mübarizə və inqilab meydanlarına qoşuldular. Diqqət etdiniz? Bu meydanların heç birində fəaliyyət göstərməyin heç bir eybi yoxdur. Amma hicab mövcuddur. Ona riayət edin və mübarizələr meydanına qoşulun.

İslam Şurası Məclisinin üzvü olan qadınlarla görüşdə çıxışdan; 21 iyul, 1997

Qadınların ictimai postlar tutmasının ictimai qəbulluğu

Sual: Sizin fikrinizcə müsəlman qadınlar İslam inqilabından sonrakı doqquzillik dövrdən sonra bu qədər işgüzar və bacarıqlı olmuşlarmı mühüm yerlərdə, misal üçün, bir nazirlikdə bir vəzifə tutub təsirli ola bilsinlər?

Cavab: Deməyin ki, iranlı qadınlar belə olmuşlarmı, deyin ki, qadınların arasında belə şəxsiyyətlər varmı. Mən düşünürəm ki, var, bəzi nazirliklər üçün mövcuddur, lakin bizdə ictimai qəbulluq yoxdur. Siz bilin ki, əgər biz bir qadını ona münasib bir nazirliyə nazir qoysaq, bizim cəmiyyətimizdə buna qarşı çıxan ən təəssüblü şəxslərdən bəziləri qadınlar olacaqlar. Çox qadınlar müxalifətçilik göstərəcəklər ki, siz nə üçün bir qadını nazir qoymusunuz. Bu bəllidir ki, qadın və kişi söhbəti deyil, cəmiyyətimizin mədəniyyətinin elementlərinə uyğun olaraq bu məsələlərə qarşı çıxmaq oturuşmuşdur. Ola bilsin kişilərin çoxu razı olsunlar, amma qadınların özlərinin bəziləri, şübhəsiz, müxalifət edəcəklər. Bizim ictimai vəziyyətimiz hələ uyğun və hazır deyil.

"Günün qadını" jurnalına müsahibədən; 4 mart, 1988

Açar vəzifələr və idarəçiliklər

Mənim fikrimcə bu gün xanımların bu işinin əhəmiyyəti onların ölkə miqyasında adi peşələrinin əhəmiyyətindən az deyil, hətta onların çoxundan artıqdır da. Bəli, siz sualı belə qoyun ki, nə üçün qadınların açar vəzifələri və idarəçilikləri yoxdur. Bu sual məqbuldur. Belə ki, qadınlarda yaxşı səlahiyyətlər var. Biz təəssüblə demirik ki, qadın İslamın qadağan etmədiyi hansısa bir yerdə mütləq məsul şəxs olmalıdır. Çünki bəzi yerlərdə İslamın qadağası ola bilər. İslamın qadağası olmayan yerlər də yüksək səviyyələrə qədər şamil olur. Belə yerlər üçün araşdırıb səlahiyyətli şəxsləri seçmək istədikdə qadınları da kişilərin yanında və bu toplum arasında görsünlər və heç təəssübkeşlik olmadan daha layiqlisini seçsinlər. Əlbəttə, bu bir ənənə və bir mədəniyyətdir. Bu məsələlər sərəncamla baş vermir ki, sərəncam verək. Xeyr, bunlar cəmiyyətin mədəniyyətindən və inamlarındandır. Gərək o qədər deyilsin, o qədər təkrar olunsun və dəlil göstərilsin ki, oturuşsun.

Qadınların mədəni-ictimai şurasının üzvləri ilə görüşdə çıxışdan; 6 yanvar, 1991

Müsəlman qadının ictimai həyatın yüksək pillələrində durması

Qərb və Amerika cəmiyyətlərində qadın əri və övladları tərəfindən təhqir və zülmə məruz qalır, həqiqi mənasında olan analıq haqqından məhrumdur.

Lakin İran İslam cəmiyyətində bizim qadınlarımız ictimai həyatın yüksək pillələrində durur və müharibə meydanında, quruculuq fəaliyyətlərində, rol ifa etməkdə, İslamın və İslam quruluşunun məqsədlərinin həyata keçirilməsində, özlərinin ruhi qüvvələrində öz insani dəyərlərini göstərmişlər.

Mədəni qurumların işçilərilə görüşdə çıxışdan; 13 oktyabr, 1994

İslam Cümhuriyyəti qəzeti

Təhsilli qadınların sürətli inkişafının lazımlığı

Mənim fikrimcə təhsilli qadınlar ictimai və siyasi fəaliyyətlərdə iştirak etmək baxımından orta səviyyədə inkişaf etmişlərsə də, lakin bu inkişaf sürətli formada deyil. Halbuki iranlı qadınların məcmusu üçün əzəmətli və möhtəşəm bir inkişaf yaranmışdır.

"Günün qadını" jurnalına müsahibədən; 4 mart, 1985

Məclisdə qadın deputatların artırılmasının zəruriliyi

Məclisə seçilə bilən xanımların sayı həm məsləhət baxımından, həm də xarici reallıq baxımından dörd nəfərdən çox artıq ola bilər. Əgər məclisin qırx qadın deputatı olsa da, məclis üçün pis deyil. Bu iş reallıqda da mümkün ola bilər. Əlbəttə, bu məsələ üzərində bir qədər artıq düşünmək lazımdır. Lakin şübhəsiz, İslam Şurası Məclisində nümayəndəlik rolunu ifa etməyə layiq olan xanımlar az deyil. Nə eybi var ki, dörd nəfərdən artıq olsunlar. Mütləq gərək dərk etsinlər ki, qadınlar məclisdə sözün həqiqi mənasında deputatlıq rolunu ifa etmək istəsələr, dörd nəfərlə olmur. İslam Şurası Məclisində daha artıq olmalıdırlar ki, bizim indiki dövrümüzdə deputat qadın üçün İslam Şurası Məclisində irəli sürüləcək fikri həyata keçirə bilsinlər.

"Günün qadını" jurnalına müsahibədən; 4 mart, 1988