İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

6.7.2.1 Microsoft Excel XP 
Ən geniş yayılmış elektron cədvəllər sistemi Microsoft Offise paketinə daxil olan 
Microsoft Excel proqramıdır.
Excel XP-nin əsas anlayışları. 
Proqram pəncərəsinin əsas hissələri. 
Excel XP
-də işləməzdən öncə bu proqramın əsas anlayışları ilə tanış olmağınız daha 
məqsədəuyğundur.
Excel XP
-ni işlədərkən qarşılaşacağınız proqram pəncərəsinin ümumi görünüşü ilə 
tanış olaq. Bu zaman Siz olduqca qarışıq bir pəncərə ilə qarşılaşacaqsınız (şəkil 6.). 
1. 
Title Bar
 (Başlıq 
Çubuğu) 
2. 
Address Area
 (Ünvan 
Sahəsi) 
3. Aşağı ox düyməsi 
4. Ləğv etmə düyməsi 
5. Daxil etmə düyməsi 
6. Funksiya daxiletmə 
düyməsi 
7. 
Formula Bar
 (Formul 
Çubuğu) 
8. 
Menu Bar
 (Menyü 
Çubuğu) 
9. 
Standard Toolbar
 
11. Sütun başlığı 
düyməsi 
12. 
Minimize
 (Minimum 
Kiçilt) düyməsi 
13. 
Restore
 (Bərpa Et) 
düyməsi 
14. 
Close
 (Bağla) 
düyməsi 
15. Sətir başlığı düyməsi 
16. İşçi səhifə ad 
düyməsi 
17. 
Cell
 (Hücrə) 
18. 
Status Bar
 (Vəziyyət 
Çubuğu) 
1
2 
3 
4 5 
6 
7 
8 
9 
1
0 
1
1 
1
2 
1
3 
1
4 
1
5
3 
1
6 
1
7 
1
9 
1
8
7 

---

139 
(Standart Alətlər 
Çubuğu) 
10. 
Formatting Toolbar
 
(Formatlama Alətlər 
Çubuğu) 
19. 
Scroll Bars
 
(Sürüşdürmə 
Çubuqları 
Şəkil 6. 
Excel
 
XP
 proqram pəncərəsinin əsas hissələri 
İşçi kitablar. 
Excel XP
-də yaradılmış bir fayl 
Excel
XP
məntiqi ilə bir işçi kitabdır 
Workbook 
(Книга-
Kitab). İşçi kitabın adını proqram pəncərəsinin 
Title Bar (Заголовок-
Başlıq 
Çubuğu)nda görə bilərsiniz (
Microsoft
Excel-Книга1
- 
Microsoft
Excel
-
Book1 - Microsoft
Excel
-Kitab1). Yeni bir fayl yaratdığınız zaman faylı yaddaşa yazana qədər bu faylın adı 
Book1
(
Книга1
-Kitab1) olacaqdır. Əgər bu adda bir fayl artıq mövcuddursa və açıqdırsa, 
bu halda yeni bir fayl yaratmaq istədiyiniz zaman onun adı 
Book2
(
Книга2
-Kitab2) 
olacaqdır və s.. 
Digər 
Office
proqramlarında da olduğu kimi 
Microsoft
Excel XP
-də də eyni anda bir 
neçə işçi kitab aça bilər və paralel olaraq işləyə bilərsiniz. 
Excel XP
-ni işlədib hər hansı bir faylı açarkən, iç-içə yerləşmiş iki pəncərə 
görünəcəkdir. Bunlardan altda olanı proqram pəncərəsi, üstdə, içəridə görünəni isə fayl 
pəncərəsi adlanır. Əgər fayl pəncərəsini maksimum böyüdərsinizsə 
Maximize (Свернуть 
в окно
–Maksimum), fayl pəncərəsinin başlığı ilə proqram pəncərəsinin başlığı birləşərək 
tək bir başlıq kimi görünəcəkdir. 
Başlıq çubuğu üzərində yazılmış 
Microsoft
Excel
XP
- 
Book1
ifadəsi əslində iki ayrı 
pəncərə başlığıdır. Proqram pəncərəsinin başlığı 
Microsoft
Excel XP
, fayl pəncərsinin 
(bizim halda işçi kitabın) başlığı isə 
Book1
(
Книга1
-Kitab1)-dir. 
Əgər fayl pəncərəsini bağlayarsınızsa, yalnız o anda üzərində işlədiyiniz işçi kitab 
bağlanacaq, ancaq proqram pəncərəsi açıq qalacaqdır, yəni, 
Excel XP
-dən çıxmayacaq-
sınız. 
Əgər proqram pəncərəsini bağlayacaqsınızsa, bu, 
Excel XP
-dən çıxmaq istədiyiniz 
mənasına gələcəkdir. 
Excel XP
-dən çıxmaq istədiyiniz zaman o anda açıq olan işçi 
kitablar (yəni, fayl pəncərələri) bağlanacaqdır. 

---

140 
Bu işçi kitablar arasında, üzərində dəyişiklik edilmiş olanlar vardırsa, 
Excel XP
bunları 
yaddaşa yazıb-yazmayacağınızı soruşacaqdır. İşçi kitabların, yəni, 
Excel XP
fayllarının 
genişləndirməsi 
.XLS, .XLC, .XLW, .XLM, .XLA, .XLT
olaraq qəbul edilir.