İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

Obyektin xassələri pəncərəsi. Sağ tərəfdə obyektin xassələri (Properties) pəncərəsi 
yerləşir. Bu pəncərədə artıq seçilmiş obyektlərin və onlara aid olan xassələrin siyahısı 
verilmişdir. Xassələrin siyahısı iki sütundan ibarətdir.Sol sütunda xassənin adı, sağda 
qiyməti əks etdirilir. Susma rejimində verilmiş qiymətləri dəyişmək olur. Xassə obyektin 
kəmiyyət və keyfiyyət cəhətlərini (ölçüsünü, rəngini, şrifti və s.) əks etdirir. Bəzi xassələr 
üçün qiymətləri siyahıdan seçmək imkanı da mövcuddur. Məsələn, fonun rəngini 
(BackColor) siyahıdan seçmək olur.
Obyektlərə baxış pəncərəsi (Object Browser) [View-Object Browser] əmri ilə 
çağırılan vacib pəncərələrdəndir. Bu pəncərənin sol sütununda obyekt və ya obyekt sinfi 
seçilir, sağ sütunda seçilmiş obyektə aid xassələr, metodlar və hadisələr yığımı ekrana 
çıxır. Məsələn, sol sütunda Form obyektlər sinfi seçilərkən sağ sütunda Caption xassəsi, 
Circle metodu və Click hadisəsi pəncərəyə çıxır. Siyahıdakı elementi, məsələn, Click 
hadisəsini seçərkən pəncərənin aşağısına bu hadisə barədə qısa informasiya çıxır.
Layihə bələdçisi pəncərəsi (Project). Bu, yuxarı sağ küncdə yerləşir. Cari layihənin 
tərkibini iyerarxik kataloq şəklində əks etdirir və istənilən səviyyəyə asan keçilməsinə 
imkan verir. Layihə vbp tipli faylda saxlanır. Məsələn, prjVB1.vbp. Layihəyə aid olan 
formalar frm tipli ayrıca fayllarda saxlanır. Məsələn, frmVB1.frm.

---

78 
Formanın yerləşməsi pəncərəsi (Form Layout). Bu, aşağı sağ küncdə yerləşir. Bu 
pəncərə icra zamanı forma pəncərəsinin monitor ekranının harasında yerləşəcəyini 
göstərir. Formanın ekrandakı yerini mışla dəyişmək olur. 
Proqram əlavəsinin işlənib hazırlanması mərhələləri. Visual Basic mühitində 
proqram əlavəsinin tərtibi aşağıdakı mərhələlərdən keçir: 
1. Qrafik interfeysin yaradılması. Formalar konstruktoru pəncərəsində proqram 
əlavəsi ilə istifadəçi dialoquna imkan verən idarəedici elementlər yerləşdirilir. 
2. Qrafik interfeysin obyektlərinin xassələrinə qiymət verilməsi. Obyektin xassələri 
pəncərəsində əvvəlcədən forma üzərində yerləşdirilmiş idarəedici elementlərə 
qiymətlər verilir. 
3. Proqram kodunun yaradılması. Kod redaktoru pəncərəsində proqram kodu 
prosedurları daxil və redaktə edilir. 
4. Layihənin saxlanması. Layihə bir-neçə fayldan (o cümlədən, bir-neçə forma 
fayllarından) ibarət olduğundan, hər bir layihə üçün diskdə ayrıca qovluq 
yaratmaq məqsədəuyğundur. Layihənin saxlanması üçün File menyüsündən 
istifadə edilir. Əvvəlcə forma və onunla əlaqəli proqram modulunu menyünün 
Save FormVB1.frm As... bəndi ilə saxlamaq lazımdır. Sonra Save Project As... 
əmri ilə layihə faylını prjVB1.vbp adı ilə saxlamaq olar.  
5. Layihənin proqram əlavəsində kompilyasiya edilməsi. Saxlanmış layihə yalnız 
Visual Basic proqramlaşdırma sistemində icra edilə bilir. Bunun üçün layihəni exe 
fayl tipində saxlamaq lazımdır. Bu məqsədlə [File-Make...] əmrindən istifadə 
edilir. Lakin bu imkan VB5.0 CCE versiyasında yoxdur.