İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

Windows qrafik interfeysi 
 
Hal-hazırda bütün fərdi kompüterlər qrafik interfeysli əməliyyat sistemləri ilə işləyir. 
Qrafik interfeys insanla maşın dialoqunu pəncərədə menyü və idarəetmə elementlərindən 
istifadə etməklə təşkil etməyə imkan verir.
Mışla iş. Qrafik interfeyslə işləmək üçün mışdan və digər koordinatlı daxiletmə 
qurğularından istifadə edilir. Mışla iş sol və sağ düymələrlə işləməyi və mışı hərəkət 
etdirməyi nəzərdə tutur. Sol düymə daxiletmə, sağ düymə əlavə imkanlar üçündür.
İşçi stol. Ekranın əsas hissəsini işçi stol tutur. İşçi stolda nişanlar və yarlıklar yerləşir. 
Yarlıkın aşağı sol küncündə ox işarəsi olur. Nişan və yarlıklar fayllara cəld müraciəti 
mümkün edir. Nişanlar işçi stolda Windows qurulduqdan sonra görünür. Ekranın sol 
hissəsində adətən Mənim kompüterim (Мой компьютер), Şəbəkə əhatəsi (Сетевое 
окружение), Səbət (Корзина) və Mənim sənədlərim (Мои документы) nişanları yerləşir.
Disklərə, printerə, tez-tez istifadə edilən sənədlərə cəld müraciət etmək üçün işçi 
stolda yarlıklar yaratmaq məqsədəuyğundur. Yarlık nişandan onunla fərqlənir ki, o, faktiki 
olaraq işçi stolda yerləşməyən, başqa qovluqda yerləşən obyekti göstərir. Yarlıkdakı ox 
göstərir ki, yarlık obyektin özünü deyil, ona iqtibası ifadə edir. Obyektin nişanını işçi stola 
sürüməklə həmin obyektin yarlıkı yaradılır. 

---

125 
Məsələ paneli. Ekranın aşağısında məsələ paneli yerləşir. Məsələ panelinin sol 
ucunda Start (Пуск) düyməsi, bundan sağda isə açılmış pəncərələrin düymələri, 
indikatorlar və saat yerləşir. 
Start düyməsi baş menyünü açmağa imkan verir. Baş menyüdən kompüterin bütün 
resurslarına müraciət mümkündür.
Windows çoxməsələli əməliyyat sistemidir. Eyni zamanda bir neçə proqram əlavəsi 
ilə işləməyə imkan verir. İşə buraxılmış hər bir proqram əlavəsinin məsələ panelində 
düyməsi yaranır. Proqramdan-proqrama keçmək üçün məsələ panelindəki düyməni 
basmaq kifayətdir. İş gedən pəncərənin düyməsi batıq görünür. 
Məsələ panelinin sağ ucunda saat yerləşir. Saatdan solda sistemin vəziyyət 
indikatorları yerləşir. Məsələn, Az indikatoru göstərir ki, klaviaturanın Azərbaycan hərfləri 
qoşulmuşdur.