İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

 
6.5.2.Antivirus proqramları 
 
Kompüter virusları ilə ən yaxşı mübarizə vasitəsi antivirus proqramlarından istifadə 
edilməsidir. Bu proqramlar müxtəlif prinsiplərdə yaradıla bilir.  
Polifaqlar.  Ən  populyar  və  səmərəli  antivirus  proqramları  polifaqlardır
159
.  Polifaq-
ların  iş  prinsipi  faylların,  disklərin  yükləyici  sektorlarının  və  operativ  yaddaşın  yoxlan-
masına  və  onlarda  polifaqa  məlum  olan  və  məlum  olmayan  virusun  axtarılmasına 
əsaslanır.  Məlum  virusun  axtarışı  üçün  maskadan  istifadə  edilir.  Virus  maskası  dedikdə, 
konkret virus üçün tipik olan proqram kodundakı sabit sıra nəzərdə tutulur. 
                                                 
158
 makro əmrdir 
159
 Kasperski Anti-Virus, Dr.Web  

---

 
129 
Maska  tapılan  fayl  yoluxmuş  hesab  edilir  və  onun  müalicəsinə  (təmizlənməsinə) 
başlanır.  Yeni  virusun  axtarışı  zamanı  evristik  skanerləmə  alqoritmindən  istifadə  edilir. 
Yəni  əmrlərin  ardıcıllığı  təhlil  edilir.  Əgər  şübhəli  əmr  ardıcıllığı  aşkar  edilərsə,  polifaq 
obyektin yoluxmuş olması ehtimalı barədə məlumat verir. 
Operativ yaddaşa yüklənmə  məqamında faylların yoxlanmasını həyata keçirən poli-
faq  antivirus  monitoru  adlanır.  Polifaqların  üstünlüyü  onların  universallığı,  nöqsanı 
viruslar  barədə  verilənlər  bazasının  kifayət  qədər  geniş  olması  ilə  bağlı  olaraq  yaddaşda 
çox yer tutması və axtarışın yavaş getməsidir. 
Müfəttişlər. Müfəttişin
160
 iş prinsipi diskdəki fayllar üçün kontrol məbləğin hesablan-
masına əsaslanır. Faylın uzunluğu, yaradıldığı tarix və son modifikasiya tarixi ilə yanaşı 
həmin  kontrol  məbləğ  də  antivirusun  bazasında  saxlanır.  Fayl  işə  buraxılarkən  müfəttiş-
proqram  həmin  informasiyanın  dəyişib-dəyişmədiyini  yoxlayır.  Dəyişiklik  yoluxmanı 
göstərir. 
Müfəttiş yeni faylı yoxlaya bilmir.