İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

Proqram pəncərəsinin əsas hissələri. 
Word-ün proqram pəncərəsinin ümumi görünüşü aşağıdakı kimidir (şəkil 1.). 
5
4
6
7
8
1
10
2
3
12
11
13
9
14
 
1. 
Title Bar
 (Заголовок-
Başlıq Çubuğu
166
) 
2. 
Minimize
 (
Свернуть
 – 
Minimum Kiçilt) düyməsi 
3. 
Restore
 (
Свернуть в
 
окно
 – Bərpa Et) düyməsi 
4. 
Close
 (
Закрыть
 – Bağla) 
düyməsi 
5. 
Control Menu Box
 
(
Контроль меню
 – 
İdarəedici Menyü Qutusu) 
6. 
Menu Bar
 (
Строка меню
 
– Menyü Çubuğu) 
7. 
Standard Toolbar
 
(
Стандартная
 – 
Standart Alətlər Çubuğu) 
8. 
Formatting Toolbar
 
(
Форматирование
 – 
Formatlaşdırma Alətlər Çubuğu) 
9. 
Status Bar
 (
Строка состояния
 – 
Vəziyyət Çubuğu) 
10. 
Horizontal Ruler
 
(
Горизонтальная Линейка
 – 
Üfqi Xətkeş) 
11. 
Vertical Ruler
 (
Вертикальная 
Линейка
 – Şaquli Xətkeş) 
12. 
Scroll Bars
 (
Полосы прокурутки
 
– Sürüşdürmə Çubuqları) 
13. Sürüşdürmə düymələri 
14. Mətn sahəsi 
Şəkil 1.  Proqram pəncərəsinin əsas hissələri 
 Menyülər, əmrlər, qısayol düymələri və parametrlər. 
İxtiyari  tətbiqi  proqramla  müəyyən  işi  görmək  üçün  uyğun  əmrdən  istifadə  edilir. 
Eyni  kateqoriyaya  aid  olan  əmrlər  müəyyən  adla    saxlanılır  ki,  bunların  da  hər  birinə 
menyü  deyilir.  Menyü  adları  əks  etdirilən  sahəyə  menyü  sətri  və  ya    menyü  çubuğu 
deyilir.  Müxtəlif  proqramlarda,  o  cümlədən 
Windows
la
 
işləyən  bütün  proqramlarda 
menyülərdən və menyü əmrlərindən istifadə qaydası demək olar ki, eynidir. 
Word
-də əməliyyatı menyüdən əmri seçməklə, alətlər çubuqlarındakı düymədən və ya 
qısa yol düymələrindən istifadə etməklə yerinə yetirmək olar.  
                                                 
166
 
Buna sərlövhə sətri də deyilir. Çubuq əvəzinə bəzən panel, xətt və s. işlədilir.
 

---

 
132 
 
Hər  hansı  menyünü  açmaq  üçün 
Mouse-
un  göstəricisini  menyünün  adının  üzərinə 
gətirib sol düyməni sıxmaq lazımdır; 
  Menyülərin  adlarında  da  hərflərdən  birinin  altından  xətt  çəkilir  (məsələn, 
File 
(
Файл
 – Fayl), 
Edit 
(
Правка
 – Redaktə), 
Table 
(
Таблица
 – Cədvəl) və s.). Lazım 
olan  menyünü  açmaq  üçün  klaviaturadakı 
[Alt]
  düyməsinin  sıxılmış  vəziyyətdə 
menyünün adındakı altından xətt çəkilmiş hərfə uyğun düyməni sıxmaq kifayətdir 
(məsələn, 
File 
(
Файл
 – Fayl) menyüsünü açmaq üçün 
[Alt+F]
 düymələrini sıxmaq 
kifayətdir). 
 
Açılmış  menyüdə  əmrlərin  siyahısı  görünür.  Əmri  seçmək  üçün 
Mouse
-un 
göstəricisini əmrin adının üzərinə gətirib sol düyməni sıxmaq lazımdır; 
  Menyü  adlarında  olduğu  kimi  əmrlərin  adlarında  da hər  hansı  bir  hərfin  altından 
xətt çəkilmiş olur (məsələn, 
New 
(
Создать
 – Yeni), 
Paste 
(
Вставить
 –
 
Yapışdır), 
Save  As 
(
Сохранить  как
  –
 
Yeni  Adla  Yaddaşa  Yaz)  və  s.).  Menyüdəki  əmri 
seçmək üçün əmrin adındakı altından xətt çəkilmiş hərfə uyğun düyməni sıxmaq 
kifayətdir.  Məsələn, 
New 
(
Создать
  –  Yeni)  əmrini  seçmək  üçün 
[N]
  düyməsini 
sıxa bilərsiniz. 
 
Bəzi  menyü  əmrlərinin  adlarının  sağ  tərəfində  klaviatura  düymələrinin  adları 
göstərilir  (məsələn, 
New 
(
Создать
  –  Yeni)  əmrində 
Ctrl+N
, 
Save
  (
Сохранить
  – 
Yaddaşa  yaz)  əmrində 
Ctrl+S
  və  s.).  Bunlar  qısayol  düymələri  (
shortcut
) 
adlandırılır. Menyünü açmaq üçün uyğun qısayol düymələrini sıxmaq kifayətdir; 
 
Bəzi  menyü  əmrlərinin  sol  tərəfində  kiçik  rəsmlər  (ikonlar  və  ya  piktoqramlar) 
göstərilir.  Bunlar  alət  düymələri  adlanır.  Belə  əmri  alət  çubuqları  (
Toolbar
) 
üzərindəki uyğun alət düyməsini sıxmaqla da çağırmaq olar; 
  Menyülərdəki bəzi adlardan sonrakı ox işarəsi göstərilir ki, bunlar da alt menyülərə 
malikdir.  Məsələn, 
View 
(
Вид 
–  Görünüş)  menyüsündəki 
Toolbars 
(
Панели 
инструментов
 – Alətlər Çubuğu) alt menüdür. Alt menyünün adını seçdikdən sonra 
digər alt  menyü  və  ya  əmrlərin  adlarından  ibarət olan daha bir  menyü  açılır.  Belə 
ierarxik quruluşa malik bir neçə alt menyü açıla bilər; 
Bəzən  əmrin  adlarından  sonra  "…"  işarəsi  göstərilir.  Belə  əmr  seçiləndə  dialoq