İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

1.3  İnformasiya  təbiətdə.  Termodinamikanın  ikinci  qanununa  görə,  qapalı  sistemə 
kənar təsir olmadıqda həmin sistem termodinamik tarazlığa can atır. Yəni quruluş dağılır, 
qaydasızlıq, xaos yaranır. Qaydasızlıq ölçüsü olan entropiya artır, sahmanlılıq ölçüsü olan 
neqentropiya
1
  azalır. Bu baxımdan, Kainatı ―istilik ölümü‖ deyilən fəlakət gözləyir. Lakin 
sonrakı tədqiqatlar bu təhlükənin əsassız olduğunu sübut etmişdir. Belə ki, təbiətdə gedən 
proseslər  bir  istiqamətli  deyil,  dissipativ  xarakterlidir,  yəni  bir-birinə  qarşı  gedən  iki 
istiqamətli  proseslərdir.  Çünki  yalnız  bütövlükdə  Kainat  mütləq  bütöv  qapalı  sistemdir, 
qalan bütün sistemlər hissəvi açıq sistemlərdir. Odur ki, Kainatın tərkibi və quruluşu daim 
dəyişmədə,  mütəmadi  inkişafda  mövcuddur.  Lakin  inkişaf  heş  də  həmişə  tərəqqi 
anlamında  başa  düşülən  deyil.  Belə  ki,  inkişaf  tərəqqi,  durğunluq  və  tənəzzül  şəklində 
təzahür  edən  prosesdir.  Yalnız  tərəqqi  halında  informasiya  artır.  Durğunluq  və  tənəzzül 
hallarında isə entropiya artır. Kainatın vacib tərkib hissələrindən biri olan canlı aləm hələ 
ki  sadədən  mürəkkəbə  doğru  inkişafda  olduğundan,  burada  entropiya  daim  azalmaqda, 
informasiya isə artmaqdadır.  
Artıq sübut olunmuşdur ki, informasiyanın alınması və emalı canlı orqanizmin həyat 
fəaliyyəti üçün əsas şərtdir.  
                                                 
1
 
neqativ entropiya, anti entropiya, informasiya
 

---

 
6