İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

 
4.8.3. Trigger 
Trigger operativ  yaddaşın və prosessorun  daxili  registrlərinin vacib  elementidir.  Bu 
qurğu 1 bit informasiyanı oxumağa və saxlamağa imkan verir. Trigger iki ―VƏ YA‖ və iki 
―DEYİL‖ kimi dörd məntiqi elementdən yığılmışdır.  
 
 
Bölmə 5. İnformasiyanın işlənməsinin avtomatlaşdırılmasının əsasları  
5.1. Alqoritmləşdirmənin əsasları və proqramlaşdırma 
5.1.1. Alqoritm və onun formal icrası 
 
Alqoritm anlayışı. 
İnsanın  zehni  fəaliyyətinin,  o  cümlədən,  hesablama  işlərinin  formallaşdırılması 
problemi qədim zamanlardan alimləri məşğul etmişdir. Əsas məsələ hesablama prosesini 
elə elementar əməllərə bölməkdən ibarətdir ki, hər bir əməl mütləq şəkildə formal təyin 
edilmiş olsun və hər əməldən sonra hansı əməlin icra ediləcəyi birmənalı bəlli olsun. Bu 
əməllər ardıcıllığına məsələnin həll alqoritmi deyilir. Məsələnin alqoritminin qurulması-
na məsələnin alqoritmləşdirilməsi deyilir. 
Alqoritm  informatikanın  mərkəzi  anlayışıdır.  Alqoritm  sözü  9-cu  əsrdə  yaşamış 
özbək riyaziyyatçısı Məhəmməd əl-Xörəzmin adı ilə bağlıdır. Alqoritmi alqoritm icraçısı 
(operator) reallaşdırır.  
VƏ YA 
DEYİL 
VƏ YA 
DEYİL 

---

 
63 
Alqoritmin əsas xüsusiyyəti qoyulmuş məqsədə çatdırmasıdır. Maşın üçün yazılmış 
alqoritm  proqram  adlanır.  Kompüter  proqramla  işləyir.  Proqramı  olmayan  məsələnin 
maşında həlli mümkün deyil. 
İntuitiv alqoritm anlayışı proqram anlayışından əhəmiyyətli dərəcədə genişdir.  
İlk proqramçılar Paskal, Dekart, Leybnis, Laplas və b. olmuşlar.