İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

 
5.4.9. Proqram layihəsinin kompüterdə icrası 
İnterpretator və kompilyatorlar. 
Prosessorun proqramı icra edə bilməsi üçün proqram və verilənlər operativ yaddaşa 
yüklənməlidir. Bundan əvvəl operativ yaddaşa yüklənmiş tərcüməçi proqram (translyator) 
yüksək  səviyyəli  proqramlaşdırma  dilində  yazılmış  proqram  mətnini  avtomatik  olaraq 
maşın dilinə, prosessorun anladığı dilə tərcümə edir. Translyatorlar 2 tip olur: interpreta-
torlar və kompilyatorlar.  
İnterpretator yüksək səviyyəli dildə yazılmış proqram əmrlərini ardıcıl olaraq maşın 
dilinə  tərcümə  edib  icraya  buraxan  proqramdır.  İnterpretatopun  üstün  cəhəti  odur  ki, 
proqramdakı səhvi tapmağa imkan verir. Nöqsanı isə yavaş işləməsidir. 

---

 
87 
Kompilyator bir qədər başqa cür işləyir. O, proqram mətnini bütövlükdə tərcümə edib 
exe  fayla  çevirir  ki, bu  da  icraya  tam  hazır  olur.  Bundan  sonra  həmin  proqramı  istənilən 
qədər işlətmək olar. Kompilyator cəld işləsə də, proqramdakı səhvi tapmağa imkan vermir. 
Müasir  proqramlaşdırma  sistemləri,  o  cümlədən,  Visual  Basic  həm  interpretatorla, 
həm də kompilyatorla işləməyə imkan verir. Proqramın  tərtibi mərhələsində interpretator 
rejimindən, bütün səhvlər aradan qaldırıldıqdan sonra isə kompilyator rejimindən istifadə 
edilir.