İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

 
7.2. Verilənlərin rabitə kanalları ilə ötürülməsi 
7.2.1. Şəbəkədə qarşılıqlı fəaliyyət metodları 
 
Kompüterlər arasında əlaqə onların arasında fiziki rabitə yaratmaq yolu ilə əldə edilir. 
Verilənlər şəbəkədə xüsusi kabelin köməyi ilə, telefon və ya radio ilə ötürülür. Bu xətlərin 

---

 
169 
fiziki  xarakteristikaları  kompüterdəki  şinin  xarakteristikalarına  uyğun  olmadığından, 
siqnalın  dəyişdirilməsi  lazım  gəlir.  İnformasiya  kabellə  ötürülərkən  dəyişdirmə  prosesi 
üçün şəbəkə adapterindən, telefon və ya radio ötürməsində isə modemdən istifadə edilir. 
Şəbəkəyə  qoşulmuş  kompüterlər  şəbəkə düyünləri,  məlumat  ötürən  xətlər  isə  rabitə 
kanalları  adlanır.  Əslində,  şəbəkə  düyünü  dedikdə,  ya  adapter,  ya  da  modem  nəzərdə 
tutulur.  Odur  ki,  bir  kompüterdə  bir  neçə  şəbəkə  adapteri  və  ya  modem  olduqda  həmin 
kompüter şəbəkə düyünləri kimi fəaliyyət göstərir.  
Bir və sıfırlar sırası şəklində ötürülən məlumat blokunun ilki və sonu müəyyən edilir. 
Buna  paketlərin  sinxronlaşdırılması  deyilir.  Sinxronlaşdırma  qaydasına  kommunikasiya 
protokolu  deyilir.  Siqnalötürmə  prosesi  şəbəkə  trafiki  adlanır.  Biristiqamətli  ötürmə 
kanalına simpleks kanal deyilir. İkiistiqamətli kanal dupleks kanal adlanır.