İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

2.6.3 İnformasiyanın müxtəlif növlərinin sıxılması (arxivləşdirilməsi)  
İnformasiyanın  diskret  rəqəmsal  təqdimatı  adətən  müəyyyən  bolluğa  (boşluğa) 
malik  olur.  Belə  ki,  tez-tez  eyni  bit  sıraları  təkaralanır.  Bu  isə  informasiyanın  həcmini 
artırır  ki,  bu  da  həm  saxlama,  həm  də  ötürmə  baxımından  həll  edilməsi  tələb  olunaan 
problem  sayılır.  Buna  görə  də  xüsusi  sıxma  metodları  (alqoritmləri)  işlənib  hazırlan-
mışdır ki, bunların köməyi ilə də informasiyanın həcmini əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaq 
mümkün  olur.  Həm  universal
35
,  həm  də  ixtisaslaşdırılmış
36
  sıxma  alqoritmləri  möv-
cuddur.  
Sıxma alqoritmlərinin hamısı bit-lə işləyir. 
Sıxma  prosesinin  əsas  texniki  xarakteistikaları  və  nəticələri  aşağıdakılardan 
ibarətdir: 
-sıxma dərəcəsi
37
; 
-sıxma sürəti
38
;  
-sıxma keyfiyyəti
39
. 
Sıxma üsulları dönərli və dönməz olmaqla 2 qrupa bölünür. 
                                                 
35
 Universal alqoritmlər informasiyaya sadəcə, bitlər sırası kimi baxır 
36 
Bunlar müəyyən tip (şəkil, mətn, səs, video) informasiyanı sıxmaq üçündür  
37
 Sıxılmamış həcmin sıxılmış həcmə nisbəti ilə ölçülür 
38
 Müəyyən informasiya həcminin sıxılmasına sərf edilən vaxtla ölçülür 
39
 Başqa alqoritmlə təkrar sıxarkən aşkara çıxan sıxılma dərəcəsi
 

---

 
22 
Dönməz  sıxma  zamanı  sıxılmış  informasiya  xarici  görünüş  etibarı  ilə  ilkin  infor-
masiya yığımına bənzəsə də, həcmcə kiçik olur. Bu alqoritmlər rastr şəkil fayllarını, səs 
və video faylları sıxmaq üçün tətbiq edilir. 
Dönərli  sıxma  zamanı  informasiyanın  informativliyi,  yəni  informasion  strukturu 
qorunub saxlanır.