Fotoeffektin volt-amper xarakteristikası (VAX)- işığın təsiri ilə katoddan qopan elektron selinin yaratdığı J – fotocərəyanın elektrodlar arasındakı U- gərginliyndən asılılığı şəkil 2—də göstərilmişdir. Gərginliyi artırdıqda fotocərəyan tədricən artır, yəni daha çox elektronlar anoda çatır. Əyrilərin meyilli xarakteri elktronların katotdan müxtılif sürətlərlə çıxdığını göstərir. Cərəyanın ən yüksək qiyməti – Jdoyma- (doyma fotocərəyanı) gərginliyin elə qiyməti ilə təyin edilir ki, həmin gərginlikdə katodun buraxdığı bütün
elektronlar anoda çatsın:
(4)
burada n — 1 saniyə ərzində katoddan qopan elektronların sayı. VAX- -dan görünür ki, U=0 olduqda fotocərəyan sıfır olmur, yəni elektronlar başlanğıc sürətlərə, yəni kinetik enerjiyə malikdirlər və anoda xarici sahəsiz çata bilərlər. Fotocərəyanın sıfır olması üçün, elektrodlara yavaşıdıcı Uyav – gərginliyi (saxlayıcı ya tormozlayıcı gərginlik- US ) tədbiq etmək lazımdır . Bu gərginlik elə olmalıdır ki, elektronlardan heç biri , hətta katoddan çıxan ən böyük sürətə malik elektron belə yavaşıdıcı sahəni keçə bilməsin və anoda çatmasın. Buna əsasən yazmaq olar:
(5)
(5) ifadəsindən Uyav – yavaşıdıcı gərginliyi ölçməklə fotoelektronların ən böyük sürətini və kinetik enerjisini təyin etmək olar.
Elm və texnikanın müxtəlif oblastlarında maraqlı tədbiq sahələri almış fotoelektron cihazları fotoeffekt hadisəsinin təsirinə əsaslanmışdır. İndiki zamanda elə istehsalat sahəsi tapmaq mümkün deyil ki, orada fotoeffekt hadisəsinə əsaslanan və işıq enerjisini elektrik enerjisinə çevirən fotoelementlərdən- fotoqəbuledicilərdən istifadə edilməsin.
