Ishdan maqsad: rip protokoli yordamida multimediya tarmoqlarida marshrutizatsiya jarayonini sozlash. Nazariy qism
Yüklə 1,14 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 6-AMALIY MASHG’ULOT Mavzu: RIP protokoli yordamida multimediya tarmoqlarida marshrutizatsiya jarayonini sozlash. Ishdan maqsad: RIP protokoli yordamida multimediya tarmoqlarida marshrutizatsiya jarayonini sozlash. Nazariy qism Marshrutizatorlar tarmoqda kerakli manzilga paketlarni etkazib borishlari uchun eng optimal marshrutni tanlashda tanlash kriteriyasi sifatida marshrutning metrikasidan foydalanadi. Ya’ni marshrutni baxolashda uning metrikasiga qaraladi. Agar paketlar uzatilayotgan marshrutizatordan paketlar etib borishi lozim bo‘lgan tarmoqgacha etib borish marshrutlari ko‘p bo‘lsa va ularning barchasi bir xil protokol asosida tashkil etilgan bo‘lsa, u xolda bu marshrutlarning eng kichik metrikali bo‘lgani eng yaxshi marshrut xisoblanadi. Agar turli marshrutlar uchun turlicha protokollar qo‘llanilgan bo‘lsa, u xolda eng yaxshi marshrutni tanlashda administrativ masofadan foydalaniladi. RIP (Routing Information Protocol) protokoli vektor-masofaviy protokollar sinfiga kiradi va bu protokol metrika sifatida manzilgacha paketlar o‘tadigan marshrutizatorlar soni (xoplar) dan foydalanadi. RIP – shuningdek quyi avtonom tarmoqlar ichida qo‘laniluvchi protokollar guruxiga mansub bo‘lib, nisbatan katta bo‘lmagan tarmoqlarda keng qo‘llaniluvchi protokoldir. Bunda qo‘shni marshrutizatorlar har 30 soniyada o‘zaro marshrutlar bo‘yicha axborot almashinadilar. Bunda har bir marshrutizator o‘zidagi marshrutizatsiya javalini yangilanganini tarmoqga tarqatadi. Agar tarmoqqa tarqatiladigan marshrutizatsiya jadvalini yangilangani 180 s davomida uzatilmasa u xaqiqiy emas deb xisoblanadi. Buning yordamida tarmoqdagi qo‘shni marshrutizatorlar ham o‘zlaridagi marshrutizatsiya jadvallarini yangilab olishadi. RIP protokolining kamchiliklari: 1. Tarmoq o‘lchamiga mavjud bo‘lgan cheklov (ya’ni paket o‘tishi kerak bo‘lgan margshrutizatorlar soni 15 tadan ortmasligi lozim). Agar paketni o‘tishi kerak bo‘lgan marshrutizatorlar soni 15 tadan ortib ketsa, ushbu paket tashlab yuboriladi. 2. Tarmoqda marshrutizatorlar sonining ortib ketishi tarmoqda xalqaning paydo bo‘lishiga olib keladi va bu marshrutizatsiya jarayonida optimal bo‘lmagan marshrutlarni tanlanishiga sabab bo‘lishi mumkin. 5.8-rasm. Kompyuter tarmog‘ida RIP protokoli asosida marshrutizatsiya jarayoni Yuqorida takidlanganidek RIP protokoli eng yaxshi marshrutni tanlashda xoplar sonini metika sifatida oladi va qanchalik xoplar soni kam bo‘lsa bu marshrut eng yaxshi marshrut sifatida qabul qilinadi. 5.8-rasmda tasvirlangan tarmoqda paketlar A marshrutizatordan XYZ tarmog‘iga etkizilishi lozim. Buning uchun bir necha marshrutlar bor va marshrutizatorlarni o‘zaro bog‘anish tezliklari ham turlicha. Bu tarmoqda marshrutizatsiya RIP protokoli asosida ta’minlanganligi sababli ham marshrut A-E-F kabi marshrutizatorlar orqali tashkil etiladi (yashil uzlukli chiziqorqali tarsvirlangan). Rasmdan ko‘rinadiki bu marshrutda marshrutizatorlar orasidagi bog‘lanish tezliklari boshqa marshrutdagilarga nisbatan kichik. Lekin RIP protokolida marshrut tanlash kriteriyasi marshrutizatorlarni bog‘lanish tezligiga asoslanmagan. SHunga qaramay paket o‘tishi kerak bo‘lgan marshrutizatorlar soni ushbu marshrutda eng kam. SHu sababli bu tarmoqda eng yaxshi marshrut sifatida A-E-F marshruti tanlangan. Endi Cisco packet tracer dasturida marshrutizatorlarda RIP protokoli yordamida marshrutizatsiyani sozlash jarayonini ko‘rib chiqamiz. Buning uchun quyidagi 5.9-rasmda tasvirlangan tarmoqni tashkil etamiz. 5.9-rasm Bu tarmoqda Router-1 ga ulargan 192.168.1.0 tarmoq va Router-3 ga ulangan 192.168.2.0 tarmoq o‘rtasida ma’lumotlar almashini uchun marshrutizatsiyani ta’minash lozim. Buning uchun har bir marshrutizatorda marshrutizatsiya jadvalni xosil qilish lozim, masalan RIP protokoli asosida. Tasavvur qilamizki marshrutizatorlar orasidagma masofa etarlicha katta (ya’ni 100 metrdan ortiq) va ularni o‘zaro bog‘lashda o‘rama juftli mis o‘tkazgichli kabellardan (masalan UTP kabelidan) foydalanish imkonsiz. Bunday xolatda marshrutizatorlarni o‘zaro bog‘lashda optik tolali kabellardan foydalanish o‘rinlidir. Natijada bir-biridan bir necha km masofada joylashgan marshrutizatorlarni o‘zaro bog‘lash imkoniyati paydo bo‘ladi. Bunday ulanishni amalga oshirish uchun avvalo marshrutizatorlarni optik tolali kabellarni ulash interfeyslari bilan jixozlash lozim. Bu loyixada qo‘llanilgan Cisco 2911 markali marshrutizatorlar dastlabki xolatda bunday interfeyslarga ega bo‘lmasada, ularda kengaytirish slotlari mavjud (5.10-rasm). a) b) 5.10-rasm. Cisco 2911 marshrutizatorining kengaytirish slotlari. a- cisco packet tracer dasturida ko‘rinishi,b - real qurilmadagi ko‘rinishi Bu slotlarga mos modullarni qo‘yish orqali marshrutizatorlarni qayta jixozlab, ularni imkoniyatlarini ortirishimiz mumkin. Xususan marshrutizatorlarni optik interfeys orqali ulanishini ta’minlash uchun bu slotlarga HWIC-1GE-SFP sloti o‘rnatiladi (5.11-rasm). 5.11-rasm. Cisco 2911 marshrutizatorida optik tolali ulanish uchun HWIC-1GE- SFP sloti. a-dasturda HWIC-1GE-SFP slotning tanlanishi, b – real xolatda HWIC- 1GE-SFP slotining ko‘rinishi. Marshrutizatorni qayta jixozlashga kirishidan oldin albatta uni o‘chirish lozim. Kerakli modullar o‘rnatib bo‘lingach qurilma qayta yoqiladi. Marshrutizatorga HWIC-1GE-SFP slotini o‘rnatishning o‘zi optik bog‘lanishni ta’minlash uchun etarli emas. Bu HWIC-1GE-SFP slotga endi GLC- LH-SMD SFP modulini o‘rnatish lozim (5.12-rasm). a) b) 5.12-rasm. Cisco 2911 marshrutizatorida HWIC-1GE-SFP slotiga SFP modulini joylashtirish. a - dasturda SFP modulidan foydalanish, b – real SFP modulining ko‘rinishi GLC-LH-SMD SFP moduli optik tola orqali 10 km gacha masofdan 1000 Mbit/s tezlikda bog‘lanishni ta’minlaydi. Shundan so‘ngina marshrutizatorni optik tolali kabel orqali ulash mumkin bo‘ladi. YA’ni marshrutizator optik interfeysga ega bo‘ladi. 5.9-rasmda tasvirlangan tarmoqagi har bir marshrutizatorda yuqoridagi qayta jixozlash jarayoni amalga oshirilgandan so‘ng marshrutizatorlarning konfiguratsiya oynasida optik interfeyslarning sozlash bandlari xosil bo‘ladi. 5.13-rasm. Cisco 2911 marshrutizatorida optik interfeyslarni sozlash bandlari Demak Router-1 da qo‘shimcha 4 ta optik GigabitEthernet interfeyslari xosil bo‘ldi. Bu interfeyslar yordamida marshrutizatorlarni optik kabelli bog‘lash uchun optik tolali bog‘lanish turidan foydalanish lozim (5.14-rasm). 5.14-rasm. Cisco packet tracer dasturida optik tolali bog‘lanishdan foydalanish Marshrutizatorlar o‘zaro bog‘lanib, ularga lokal tarmoqlar ulangandan so‘ng marshrutizatorlarni sozlashni boshlash mumkin. Buning uchun avvalo marshrutizatorlarning interfeyslariga ular ulangan tarmoqga mos IP manzil berish lozim. 5.15-rasm 5.15-rasmdan ko‘rinadiki Router-1 marshrutizatori Gig 0/1/0 optik interfeysi orqali 192.168.10.0 tarmoqga ulangan va unga 192.168.10.1 kabi IP manzili berilsin. Gig 0/0/0 optik interfeysi orqali esa 192.168.20.0 tarmoqga ulangan va unga 192.168.20.1 kabi IP manzili beriktirilsin. Bundan tashqari Router-1 marshrutizatori Gig 0/0 interfeysi orqali mis o‘rama juftli kabel bilan 192.168.1.0 manzilli lokal tarmoqga ulangan va shuning uchun Gig 0/0 interfeysiga 192.168.1.1 manzilini biriktiramiz. 5.16-rasm. Marshrutizator interfeyslarini sozlash Shu kabi Router-2 marshrutizatorini ham tarmoqga ulangan interfeyslari sozlanadi. Bunda uning Gig 0/0/0 optik interfeysi 192.168.20.0 tarmoqga ulangan va unga 192.168.20.2 kabi IP manzili berilsin. Gig 0/1/0 optik interfeysi orqali esa 192.168.30.0 tarmoqga ulangan va unga 192.168.30.1 kabi IP manzili beriktirilsin. Router-3 marshrutizatori Gig 0/0/0 optik interfeysi orqali 192.168.30.0 tarmoqga ulangan va unga 192.168.30.2 kabi IP manzili berilsin. Gig 0/1/0 optik interfeysi orqali esa 192.168.20.0 tarmoqga ulangan va unga 192.168.20.2 kabi IP manzili beriktirilsin. Bundan tashqari Router-3 marshrutizatori Gig 0/0 interfeysi orqali mis o‘rama juftli kabel bilan 192.168.2.0 manzilli lokal tarmoqga ulangan va shuning uchun Gig 0/0 interfeysiga 192.168.2.1 manzilini biriktiramiz. Tarmoqdagi marshrutizatorlarni tarmoq interfeyslrini sozlash jarayoni yakunlandi. Endi marshrutizatorlarda RIP protokoli bo‘yicha marshrutizatsiyani sozlash lozim. Buning uchun avvalo har bir marshrutizatorning qanday tarmoqlar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri, yani o‘z interfeyslari orqali ulanganligini aniqlab olish lozim. Masalan Router-1 marshrutizatoriga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ulangan tarmoqlar, bular: 192.168.10.0, 192.168.20.0 va 192.168.1.0 manzilli tarmoqlardir. Bu tarmoqlarni manzillarini RIP marshrutizatsiya jadvaliga kiritib chiqish lozim. Muning uchun marshrutizator konfiguratsiya oynasida RIP bandiga o‘tib Yüklə 1,14 Mb. Dostları ilə paylaş:
|