221-guruh buxgalteriya talabasi reimboyev jalolning mustaqil talimi
reja
1- Ishlab chiqarish
2- ishlab chiqarish omillari bozori
3- ishlab chiqarish funksiyasi
Ishlab chiqarish chikarish - bu kerakli mahsulotlarni tayorlash uchun ishchi kuchidan, uskuna va texnologiyadan, tabiy resurslardan hamda materiallardan malum birikmada foidalanish jarayonidir.
ishlab chiqarish faoliyatining asosiy sabablari va iqtisodiy mahsulotni yaratish sharoitlari ishlab chiqarish omillari deb ataladi. Ular ma'lum ma'noda ishlab chiqarishni harakatlantiruvchi kuchlari, ishlab chiqarish salohiyatining ajralmas qismidir.
Oddiy holatda, ishlab chiqarish omillari mahsulot yaratishda ishtirok etadigan mehnat va tabiiy resurslarni o'zida mujassam etgan "mehnat, er, kapital" uchligi deb tushuniladi
Chikarish funktsiyalarini ishlab chiqish. Sarf ishlab chiqarish
mahsulot miqdori o'zining bog'liqligini ishlab chiqarish
chikarish functionsi orkali ifodalash mumk
ISHLAB CHIQJSH OMILLARI BOZORI – yer, mehnat, kapital kabi ishlab chiqarish omillarini sotib olish va sotishni nazarda tutadi. Yer deganda fermerlar va tadbirkorlar tomonidan ishlatiladigan faqat bevosita yerning o‘zi emas, shu bilan birga, yer ostidan qazib olinadigan yoki yer yuzasida yig’ishtirib olinadigan xomashyo, masalan, paxta tushuniladi. Mehnat barcha ishlovchilarning, shu jumladan, malakasiz ishchilar, tadbirkorlar, firmalarning boshqaruvchilari va rahbarlarining xizmatlari sifatida izohlanadi. Mehnat birjasi ushbu bozorning eng muhim vositasi hisoblanadi. Bu yerda turli xil ishchi kuchiga talab va uni taklif etish bevosita shakllanadi.
Mehnat birjasi ishchi kuchining butun rezervini ham aks ettiradi. Ishsizlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, ijtimoiy ishlarni tashkil etish bilan shug‘ullanadi. Kapital tarzidagi ishlab chiqarish omili ishlab chiqarish vositalari, binolar, inshootlar, dastgohlar, uskunalar, shuningdek, ishlab chiqarish vositalarini sotib olish uchun talab qilinadigan pul mablag’laridan iboratdir. G’arbdagi ayrim iqtisodchilar ishlab chiqarish omillariga tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarishni tashkil etuvchi, qanday tovarlar yoki xizmatlarni ishlab chiqarish xususida qarorlar qabul qiluvchi va xavfni o’z zimmasiga oluvchi, yangi texnika, texnologiyani ishlab chiqarish, yangi tovarlarning innovatsiya usullarini joriy etuvchi tadbirkorlik talantini ham kiritadilar.
Ishlab chiqarish vositalari bozori — i.ch. uchun zarur boʻlgan barcha turdagi mehnat qurollari, xom ashyo, yoqilgʻi, materiallar oldi-sotdi qilinadigan bozor. Unga tovar birjasi, savdo uylari, savdo-vositachilik firmalari, tijorat kompaniyalari va markazlari, lizing kompaniyalari, auksionlar, yarmarkalar, davlat zaxiralari va sugʻurta fondlari, standartlar va narxlar boʻyicha davlat inspeksiyalari, monopoliyadan chiqarish qoʻmitalari kirad
Bozor muno-sabatlari i.ch. vositalarini barcha is-teʼmolchi korxonalarga, korxona sohiblariga va aholiga erkin narxlarda sotish imkoniyatlarini yaratishni takogo etadi. Bu esa, oʻz navbatida, zamonaviy asbob-uskunalar, texnika vositalarini i.ch., ularning sifatini yaxshilash hamda sotish infratuzilmasi (axborot, reklama, marketing xizma-ti)ni yaratish bilan bogʻliq. I.ch.v.b.da ulgurji savdo-sotiq yuz beradi, resur-slarga talabgorlar resurs yetkazuvchilar bilan shartnoma asosida ish yuritadi. Resurs bozorining bosh boʻgʻini tovar birjasi hisoblanadi. Ishlab chiqarish vositalarini xarid qiluvchilarga q.h. va sanoat tarmoqlari korxonalari, togʻ-kon, oziqovqat, kimyo sanoatlari, qurilish, mebelsozlik, transport, aloqa, kommunal xoʻjaligi, maishiy xizmat va b. sohalar korxonalari kiradi.
