İŞİD-lə üz-üzə

İyirmi yeddinci fəsil  
Xantumanın işğalı 
2016-cı  ilin  may  ayında  İrana  məzuniyyətə 
getdim, 
ancaq 
qardaşımı 
görməyib 
təəccübləndim.  Anam  yavaşca  dedi:  “Bir  neçə 
gün qabaq Suriyaya getdi”. 
Gözləri  həyəcanla  dolu  idi.  Həm  onun 
yanında  qalmağımı  istəyirdi,  həm  də  tez  bir 
zamanda  qardaşımın  arxasınca  getməyimi. 
Həmin günlərdə Xantumanın işğal olunduğunu, 
Fatimiyyundan  və  iranlı  pasdarlardan  təxminən 
65  nəfərin  şəhid  olduğunu  eşitdim.  Çox  üzücü 
xəbər idi. Tez bir zamanda sənədlərimi sahmana 

---

 
223 
salıb  Suriyaya  qayıtdım.  Bilmirdim  ki,  orada 
qardaşımın  dirisi  ilə  rastlaşacağam,  yoxsa  ölüsü 
ilə. 
Düşərgədə  uşaqların  vəziyyəti  yaxşı  deyildi. 
Xantumanda 
olmuş 
Fatimiyyun 
komandirlərindən  Qulam-Abbasla  danışdım. 
Qardaşımdan  xəbəri  yox  idi.  Xantumanın 
vəziyyətini soruşanda dedi: 
- Kəndə təxminən səkkiz dəfə hücum oldu. Əl-
Nüsrə  cəbhəsi  hücuma  toplaşan  kimi  bizim 
artilleriyamız 
onları 
vurur, 
irəliləməyə 
qoymurdu.  Ancaq  son  hücumlarında  intihar 
əməliyyatı  etdilər.  Bir  BMP  sürətlə  irəliləyib 
istehkamdan  keçdi.  Uşaqlar  pulemyot  və 
avtomatla  qarşısını  ala  bilmədilər.  Kəndə  girib 
küçə-küçə  gəzdi  və  komandir  qərargahı  olan 
evin  düz  önündə  bir  neçə  maşının  yanında 
dayanıb özünü partlatdı. Partlayış o qədər güclü 
oldu  ki,  uşaqlar  ruhdan  düşdülər.  Düşmənin 
tankları və hücumçuları dərhal irəlilədilər, ev-ev, 
küçə-küçə  gedən  döyüş  səhərə  qədər  uzandı. 
Axırda  çoxlu  şəhid  verməyimizə  baxmayaraq, 
kənd işğal olundu. 
Araşdırandan sonra bildim ki, qardaşım da bir 
müddət  Xantumanda  olub,  amma  kompüter 

---

 
224 
proqramlarını  bildiyinə  görə  Buhus  düşərgəsinə 
aparılıb.  Kadrlar  bölməsindən  dedilər  ki, 
qardaşın  oradadır.  Tez  anama  xəbər  verdim  ki, 
onu tapmışam, vəziyyəti yaxşıdır. 
Bu zaman Fatimiyyunun Seyid Əlinin başçılığı 
altında  İmam  Həsən  (ə)  adlı  ilk  briqadası 
yaradıldı  və  mən  bir  müddət  onun  kadrlar 
bölməsinin  rəisi  oldum.  Seyid  Əli  Əbu  Hamidlə 
birgə  Əfqanıstanda  Talibana  qarşı  vuruşmuş, 
cəbhələrdə  böyük  təcrübə  toplamışdı.  O,  gözəl 
əxlaqı  ilə  hamının  sevgisini  qazanmışdı;  gec 
hirslənirdi, çox səbirli idi. 
Bizim düşərgəmiz Hələbin şimalında, Nübl və 
əl-Zəhranın 
yaxınlığında 
yerləşən 
Mayir 
kəndində idi. Çox səfalı kənd idi, böyük və gözəl 
villaları  vardı. Evlərin  zahirindən  görünürdü  ki, 
sakinləri çox varlı olub, kəndi tələsik boşaldıblar. 
O  kənddə  olduğumuz  müddətdə  ehtiyacımız 
olanları Nübl və əl-Zəhra qəsəbələrindən alırdıq. 
Kadrlar  bölməsində  mənə  notbuk  lazım 
olurdu.  Buna  görə  imkan  yarananda  Buhus 
düşərgəsinə  qardaşımı  görməyə  gedirdim.  O  da 
düşərgənin  kadrlar  bölməsində  işləyirdi,  mən 
onun  notbuk  və  printer  kimi  avadanlıqlarından 
istifadə edirdim. 

---

 
225 
Orada şəxsi heyətə çoxlu zaman və enerji sərf 
edən  iki  nəfərlə  tanış  oldum.  Onların  biri 
düşərgənin  kadrlar  bölməsinin  sədri  Mənsuri 
idi.  O,  şəxsi  heyətin  işləri  ilə  məşğul  olarkən 
gecə-gündüz  bilmirdi.  Bir  dəfə  mən  otağında 
olan  Fatimiyyun  gənclərindən  biri  gəlib  dedi: 
“İndicə  mənə  xəbər  verdilər  ki,  anam  İranda 
xəstədir”.  Çox  narahat  idi.  Mənsuri  onu 
sakitləşdirdi,  evlərinin  ünvanını  soruşdu,  bir 
neçə  telefon  zəngi  ilə  anasına  təcili  yardım 
göndərdi. 
İkinci  adam  da  gözəl  insan  idi,  düşərgədə 
hakimlik  edirdi.  İxrac  edilmiş  adamları  onun 
yanına  gətirəndə  imkan  yaradırdı  ki,  istədikləri 
qədər danışıb özlərini müdafiə etsinlər. Çox vaxt 
üzrlərini qəbul edir, öhdəlik almaqla qalmalarına 
icazə verirdi. 
O günlərdə Hələbin cənubunda Fatimiyyunun 
İmam Hüseyn (ə) adlı ikinci briqadası yaradıldı. 
Bu  briqada  Bilas  kəndində  bir  məktəbə 
yerləşmişdi. Bir gün Buhus düşərgəsindən Mayir 
kəndinə  qayıdanda  bildim  ki,  İmam  Həsən  (ə) 
briqadasına  Hələbin  cənubuna  getmək  əmri 
verilib.  Xantumandan  sonra  düşmən  Həmrə 
kəndini  də  işğal  etmişdi.  Əks-hücuma  keçib 

---

 
226 
kəndi geri almaqdan ötrü canlı qüvvəni Hələbin 
şimalından cənubuna çağırmışdılar. 
Düşərgədə  sakitlik  idi.  Şəxsi  heyət  bir  neçə 
saat  idi  getmişdi.  Uşaqların  əks-hücumunun 
necə  olduğunu  bilmirdim.  Tez  qərargahdakı 
komandir  otağına  getdim.  Hələ  qapını  açmamış 
Süleymanın  ağlamaq  səsini  eşitdim.  O,  briqada 
komandirinin  birinci  müavini  olmuşdu,  uşaqlar 
arasında  tələbkarlığı  və  sərtliyi  ilə  məşhur  idi, 
ancaq  qapını  açanda  gördüm  ki,  zar-zar  ağlayır. 
Xəbər 
vermişdilər 
ki, 
əks-hücum 
uğurlu 
olmayıb,  uşaqlardan  Seyid  Həkim  və  başqa  bir 
neçə nəfər şəhid olub. 
Otaqdan  çıxdım.  Seyid  Həkimi  bir  də 
görməyəcəyimə 
inana 
bilmirdim. 
Onunla 
birlikdə  keçirdiyimiz  gecə  və  gündüzlər  aydın 
şəkildə  gözlərim  önündən  keçirdi.  Sanki  o  anda 
yanımda  dayanmışdı,  mənə  deyirdi  ki,  otağıma 
gedək, qəhvə içək. Kəşfiyyat işlərinə görə gecələr 
yatmırdı.  Bizim  rəqəmsal  proqramlarımızın 
mütəfəkkir 
beyni 
idi. 
Müxtəlif 
mobil 
proqramlarla 
işləməyi 
bacarır, 
hər 
kəsə 
öyrədirdi.  Alpine  Quest  naviqasiya  proqramını 
ilk  dəfə  mobil  telefonuna  o  yükləmiş,  onunla 
işləməyi öyrənib digərlərinə də öyrətmişdi. 

---

 
227 
Qəmgin  halda  maşına  minib  Bilas  kəndinə 
İmam  Hüseyn  (ə)  briqadasının  yerləşdiyi  yerə 
getdim.  Uşaqların  ruhiyyəsi  əsla  yaxşı  deyildi; 
həm kənd əldən çıxmışdı, həm də şəhidlərimizin 
cəsədi 
orada 
qalmışdı. 
Uşaqlar 
cəsədləri 
gətirmək üçün plan düşünürdülər. 
Səhər  çağı  batalyon  komandirləri  Qulam-
Abbasla  Seyid  Cəlal,  20  yaşlı  bir  ruhani,  saçı 
ağardığına  görə  uşaqların  “Ağbaş”  çağırdığı  bir 
döyüşçü, 
Zeynəbiyyundan 
bir 
nəfər 
və 
uşaqlardan  başqa  bir  neçəsi  BMP-yə  minib 
Həmrə  kəndinə  şəhidləri  gətirməyə  getdilər. 
Şəhidlərə 
çatana 
qədər 
bir 
hadisə 
baş 
verməmişdi.  Ancaq  cəsədləri  götürmək  üçün 
BMP-dən  enəndə  hər  tərəfdən  atəş  açılmışdı. 
Qulam-Abbasın  ürəyinə  bir  güllə  dəymiş,  Seyid 
Cəlal  da  yaralanmışdı.  Bir  neçə  nəfər  canını 
qurtarıb  qayıtmışdı.  Nəticədə  nəinki  şəhidlərin 
cəsədlərini  gətirə  bilmədilər,  hətta  Qulam-
Abbasın,  Ağbaşın  və  gənc  ruhaninin  cəsədi  də 
kənddə qaldı. 
Kadrlar  bölməsində  üzərimə  düşən  işlərdən 
biri  də  şəhidlərin  qovluqlarını  tamamlamaq  idi. 
Cəsədi qayıtmamış şəhid üçün dörd şahid lazım 
idi.  Bu  isə  adətən  çox  çətin  olur,  vaxt  alırdı. 

---

 
228 
Ancaq  mən  bu  işlə  ciddi  məşğul  olurdum. 
Bilirdim ki, cəsədi itkin düşmüş şəhidin şəhadəti 
sübut  olunmasa,  Şəhid  fondunda  qovluğu 
olmayacaq  və  ailəsi  maddi  baxımdan  çətinlik 
çəkəcək. 
Qulam-Abbasın,  Ağbaşın  və  gənc  ruhaninin 
qovluqlarını  diviziyanın  kadrlar  bölməsinə 
aparanda məsul şəxs soruşdu: 
– Qulam-Abbas Fatimiyyundan idi? 
– Hə. 
– Demək istəyirəm ki, əsl fatimilərdən idi? 
 Məqsədini yaxşı başa düşdüm. Qulam-Abbas 
iranlı idi, amma özünü əfqanıstanlı kimi qələmə 
verib  Suriyaya  gəlmişdi.  Sonralar  iranlıların 
Suriyaya  gəlişi  mümkün  olanda  da  Fatimiyyun 
briqadasından  getməmişdi.  Özümü  bilməzliyə 
vurub əminliklə cavab verdim: 
–  Hə,  əsl  fatimi  idi,  ondan  da  əsli 
yoxumuzdur. 
Ancaq o öz bildiyini etdi. Gördüm ki, Qulam-
Abbasın  qovluğunu  o  birilərdən  ayırdı.  Məlum 
idi  ki,  onun  işi  yaxşı  irəliləyəcək  və  Şəhid 
fondunda qovluğu açılacaq. Ona İranda təntənəli 
mərasim  də  keçirildi.  Mənsə  hətta  kadrlar 
bölməsindən  çıxandan  sonra  da  Ağbaşa  və  o 

---

 
229 
gənc ruhaniyə qarşı  özümü borclu hiss edirdim. 
Şəhadət  yerinin  təxmini  rəsmi  ilə  birgə  dörd 
şahidin imzasını alana qədər bir il ötdü. 
Xantumanın işğalından sonra əl-Nüsrə cəbhəsi 
iki  intihar  əməliyyatıyla  əl-Xəlsə  kəndini  də 
tutdu.  Ondan  sonrakı  Zeytan  adlı  kənd  də  öz-
özünə  süqut  etdi.  Düşmən  intihar  əməliyyatı 
edəndə  şəxsi  heyət  ruhdan  düşürdü,  onları 
döyüş yerində saxlamaq çox çətin olurdu. 
Zeytan kəndi işğal olunanda qərargahda idim. 
Uşaqların  biri  tələsik  ratsiyanı  mənə  verib  dedi: 
“Tərcüməçi yoxdur. Gör bu adam nə deyir”. 
Zeytan  kəndindəki  Fatimiyyun  uşaqlarından 
biri  idi.  O  gərgin  vəziyyətdə  mənə  deyirdi: 
“Suriyanın  Vətən  müdafiəçilərindən  olan  bir 
komandir  mənim  yanımdadır.  Bundan  ərəbcə 
soruş  ki,  şəxsi  heyətin  hardadır”.  Dediyini 
soruşdum.  Cavab  verdi  ki,  yaxınlıqdadır.  Bunu 
Fatimiyyun  döyüşçüsünə  söyləyəndə  hirslənib 
dedi:  “Hansı  yaxınlıqda?!  Vallah,  bizim  30  km-
lik  məsafəmizdə  milçək  də  uçmur.  Bu, 
motosikletlə  gəlib,  motosikletdən  düşmək  də 
istəmir.  Gözləyir  ki,  bir  şey  olsun,  qaza  basıb 
getsin”. 

---

 
230 
Doğru  deyirdi.  İntihar  əməliyyatıyla  cəbhədə 
nizam-intizam pozulanda hamı geri çəkilirdi. 
Suriya  ordusu  və  müqavimət  cəbhəsi  intihar 
əməliyyatlarına 
əl 
atmırdı. 
Ancaq 
ordu