İsim ve Sıfatlar Tevhidinde Ehl-i Sünnet’in Muhaliflere Cevabı

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Allah Teâlâ'nın Yüzü¹⁶⁶

Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâat’in görüşüne göre Allah’ın kendisine yaraşır, celâl ve ikrâm ile niteli gerçek bir yüzü vardır.¹⁶⁷

Allah’ın celâl ve ikrâm ile niteli bir yüzünün olduğunu Kitap ve Sünnet kesin olarak göstermektedir:

Kitabın kanıtlarından biri Allah Teâlâ'nın şu buyruğudur:

“... Ancak celâl ve ikrâm sahibi Rabbi’nin yüzü bâki kalacaktır.” (Rahmân,27)¹⁶⁸

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-’in şu sözü ise sünnetin kanıtlarından sadece biridir:

“(Allahım!) Senden, yüzüne bakma lezzetini ve seninle buluşma şevkini (arzusunu) bana lutfetmeni diliyorum.” ¹⁶⁹

Allah Teâlâ'nın yüzü, O’nun sâbit zâtî sıfatlarından olup kendisine yaraşır gerçek bir yüzdür. Bunun anlamını sevap olarak tahrîf etmek birkaç bakımdan doğru değildir:¹⁷⁰

1- Bu tahrîf nassın açık anlamına aykırıdır. Nassın açık anlamına aykırı olan tahrîf kanıta ihtiyaç duyar. Oysa bunu gösteren herhangi bir kanıt yoktur.

2- Bu yüz, naslarda Allah-u Teâlâ’ya izâfe (nispet) edilmiş olarak geçmektedir. Allah’a izâfe edilmiş bu yüz:

- Ya kendi başına varlığa sahip olan bir şeydir.

- Ya da kendi başına varlığa sahip olmayan bir şeydir.

• Eğer kendi başına varlığa sahipse yaratılmıştır ve Allah’ın sıfatlarından değildir.

“Allah’ın evi”¹⁷¹ ve “Allah’ın devesi”¹⁷² örneklerinde olduğu gibi. Bu iki kelime (ev ve deve) Allah’a, sadece yâ bir şeyi şereflendirmek ya da mülkün ve yaratığın, mal sahibine ve yaradanına izâfesi kabilinden izâfe (nispet) edilmiştir.

• Yok eğer kendi başına varlığa sahip değilse, Allah’ın sıfatlarındandır ve yaratılmamıştır. Allah’ın ilmi, kudreti, izzeti, kelâmı, eli, gözü ve benzeri örneklerde olduğu gibi. Şüphesiz yüz de bu türden olup Allah’a izâfesi, sıfatın mevsûfa (niteliğin nitelenene) izâfesi (tamlaması) kabilindendir.

3- Sevap yaratılmış olup Allah-u Teâlâ’dan ayrıdır. Yüz ise Allah’ın sıfatlarından olup yaratılmamıştır ve O’ndan ayrı değildir. Öyleyse nasıl oluyor da yüz, sevap anlamında tefsîr edilebiliyor?!

4- Bu yüz, naslarda celâl ve ikrâm¹⁷³ ile, kendisine sığınılan bir nûru olmakla¹⁷⁴ve Allah’ın yaratıklarından gözünün erdiği her şeyi yakan nûrları bulunmakla¹⁷⁵ nitelendirilmiştir. Bütün bu nitelikler, yüz kelimesiyle sevâbın kastedilmesine engeldir. Allah en doğrusunu bilir.