İSLAM TARİHİ
İSLAMİYET ÖNCESİ DÜNYANIN GENEL DURUMU
ARABİSTAN
DEVLETLER
-NECİD BÖLGESİ(kuzey)
Hire-kinde
Gassani-tedmür
nebat
-YEMEN BÖLGESİ(güney)
Main
Sebe siyasi birlik yok
Himyeri
-HİCAZ BÖLGESİ(orta)
Mekke
Medine
Taif
|
DİNLER
hristiyanlık
sabilik-gök cisimleri
musevilik-medine (yesrip)
hanifilik-hz ibrahim
putperestlik-müşrikler
lat menat hubel-uzza kabede dururlar
|
KABİLECİLİK
şeyhler-emirler
ukaz panayırı-spor şiir müsabakalar-ticaret
ficar savaşları-haram aylarda yapılan savaşlar
asabiye-kabile üstünlüğü
fil akası: 570 aksunn krallığı ebrehenin ordusu kabeye yakın bir yerde telef olur.
|
SOSYAL HAYAT
göçebe-yerleşik
haram aylarda ;siyasi birlik yok,panayırlar sayesinde kültürel birlik var
eyyamül arap-kabile savaşlarıharam aylar: zilhicce-zikkiye-muharrem-recep
|
DARÜLNEDVE: Cahiliye döneminde arap kabilelerin bir araya gelerek devlet meselelerini görüştükleri yer
KIYADE: ordu komutanı-kafile başkanı
HİCABE: kabenin bakımını yapan için kullanılan terim
RİFADE: Yemek
ŞİKAYE: Su
BAHİRA: Rahip
HİLFÜL FÜDÜL: Erdemli insanların yemini(hak örgütü)
KABE HAKEMLİĞİ: 605 Hacerül Esvet taşının kaldırılması hususunda peygamber efendimiz hakem olur.
*630-31-elçiler yılı (senedül vüfud)
*632-veda haccı-veda hutbesi(evrensel niteliktedir)
*ravza-i mutahhara –peygamber efendimizin mezarı Medine dedir.
Mekke İslam tarihinde hiç başkentlik yapmamıştır.
DÖRT HALİFE DÖNEMİ 632-661(HULAFE-İ RAŞİDÜN –CUMHURİYET DÖNEMİ)
HZ EBUBEKİR DÖNEMİ
*Yar-ı gar sıdık lakabıyla anılır.
* sıkıntılar; yalancı peygamberler en meşhuru müseylimetül kezzap
Zekat vermeyenler yemen bölgesinde
*bu sıkıntılar üzerine ridde seferi yapıldı yalancı peygamberler ortadan kaldırıldı zekat vermeyenler otoriteye bağlandı.
*Kuranın korunması tehlikeye girdiği için kitap oluşturuldu böylece islamın kaynağı günümüze kadar bozulmadan geldi.
*Zeyd b. Sabit-başkanlığında kurul/Kuran-ı kerim için
*634 Yermük seferi-bizans ile sonucunda suriyenin bir kısmı fethedildi(arap yarımadası dışında ki ilk fetih)
|
HZ. ÖMER DÖNEMİ
*En çok fetihin olduğu dönem
Mısır-suriye- ırak-iran-azerbeycan
*636-ecnadeyn-bizansa suriyenin fethi tamamlandı.
*634- köprü-yenilgi (ırak)
*636-kadisiye(ırak)
* 637-celula (iran)
* 642-nihavent (iran) bu savaşlar sonucunda sasani yıkılır.
637- kudüsün fethi
641-mısırın fethi (k. Afrika amr b. As)
Ordugahlar; Basra-kufe-fustat/kahire
Devlet örgütlenmesi; sasanilerden etkilenmişler
Divan-kadılık-valilik
Vergi(fey)-öşür harici tüm vergiler feydir.
Düzenli ordu
Beytül mal
Para-fels-para kullanılmış Bizans sasani parası
Hicri takvim
Tevarih namazı-topluca kılınmış
Askeri posta
|
HZ. OSMAN DÖNEMİ 644-656 (ZİNNUREYN)
*Şura –halife seçimi
Ümmeyye oğullarına mensuptur.
Fetihler; Kıbrıs 649- muaviye (şam valisi) muaviye ilk donanmayı kurar ve kıbrısı fetheder.
Zatüs savari-655- bizansla Müslümanların ilk deniz savaşı
Türklerle ilk savaşlar-hazarlar-belencer savaşı-islamiyetin Kafkaslarda yayılması engellenmiştir.
Tunus-tarblusgarb fethedildi.(muaviye)
Kuran-ı kerimin çoğaltılması; yeni fethedilen bölgelerde ki Müslümanlar için (islamı doğru kaynaktan öğretmek) ortak İslam medeniyeti sonucunda Arapça yaygınlaşır.
Önemli görevlere ümmeyyeoğullarını atar.
Kufe ve mısırda bu sebepten dolayı isyanlar çıkmış.
|
HZ. ALİ DÖNEMİ 656-661
-
İÇ SORUNLAR; SEBEPLERİ-hz. Osmanın şehit edilmesi,bundan hz alinin sorumlu tutulması,hz aişe ve muaviyenin itaat etmemesi sonucunda İslam tarihinde ilk iç savaşlar başlar.
-
656-CEMEL VAKASI-hz ali+hz aişe(Talha b zubeyr) hz iaşenin devesi etrafında cereyan etmiş.bu olay sonucu başkent küfeye taşınmış.
-
657-SIFFİN SAVAŞI-ilk siyasi ayrılık,muaviyenin halifeliği,amr. ibnül As ın tavsiyesi üzerine hakem heyeti seçilmiş.(kılıçlara kuran sayfalarının takılması)
-
Amr ibnül as (muaviye)+musa el sai (hz ali) hz ali vekaleten halifeliği hakemine bırakır halifeliğinin düşmesi ile amr ibnül as muaviyeyi halife ilan eder.
-
Sonucunda; İslam toplumu 3 e bölündü-hz ali taraftarları(şii),muaviye yanlısı ve hariciler
-
NAHREVAN-NUHAYLE SAVAŞLARI-haricileri ortadan kaldırmak amaçlı yapılmıştır.
|
EMEVİLER DÖNEMİ-661-750/AMÜL CEMAA BİRLİK YILI-(661)
ENDÜLÜS EMEVİLERİ 756-1031
BENİ AHMER DEVLETİ 1252-1492
-
Muhammet b. Ahmer –gırnata –bilim kültür yuvası
-
Aragon kralı +kastilya kraliçesinin izdivacı sonucu endülüse karşı hristiyan birliği oluşmuş
-
1492-racangustistia/ yeniden fetih (hristiyan birliği)
-
Müdeccen-hristiyan birliğinin işgali sonucu egemenlik altına giren Müslümanlar
-
Oruç-hızır reis-ispanyada ki halkı Osmanlıya taşımış 2. Beyazıt ise ispanyada ki Yahudileri Osmanlıya taşımış
-
Kurtuba ulu cami-medinetüz Zehra cami
-
Caferiye sarayı-el hamra sarayı(kızıl saray)günümüze kadar gelmiş
-
Maliki mezhebi-ispanyaya egemen olan mezhep
ABBASİLER 750-1258
-
Ebu Müslim isyanı
-
Ebul Abbas Abdullah –abbasileri kurdu saffah lakabıyla anıldı (kan dökücü) emevi sülalesi kılıçtan geçirdi.
-
Ebu Cafer Mansur-bağdat şehri kuruldu ve başkent oldu-asıl kurucu kabul edilir
-
Harun reşit-en parlak dönem-hoşgörü-sınır şehirleri –türkler(avasım şehirleri)
-
Bağdat (medinetüs selam)
-
Emi-memun-mutasım-tüm oğulları halife olmuş.
-
Memun-836 samarra şehri-türklerin savaşçı özelliklerin kaybetmesini engellemek amacıyla eşnaş adlı bir türkün öncülüğünde bu şehirler kuruldu.asker yetiştirildi başkent buraya taşındı.
-
Tavafül mülük devletleri
-
Mısır-tolunoğulları-ihşitler-fatimiler
-
K. Afrika-aglebi(berberi-kıpti)
-
Horasan-tahiri
-
Maveraünehir-samanoğulları
-
Irak-iran-şii büveyheoğulları
-
Afganistan-saffariler
-
İslam karşıtı gruplar ;
-
Ravendiye
-
Mukanna (peçeli)
-
Babek
-
Mazyer
-
Zındıklık
-
Kavramlar;
-
Şurta: polis teşkilatı
-
Haciplik: halifenin danışmanı(sekreter)
-
Hisbe: fütüvvet-ticari hayatı düzenleyen kurum
-
Beytül hikme: memun dönemi –islam röesansı-islam felsefesi-kelam-kağıt üretimi-matbaa (patates baskı)
-
Notlar
-
Mevali kavramını ortadan kaldırdılar.iran-türkler kültürlerden etkilenmişler
-
Vezirlik makamını kurdular
-
Divan teşkilatını geliştirdiler;
-
İnşa-yazışmalar
-
Mezalim-üst düzey mahkeme
-
Ceyş-askerlerin ihtiyaçları
-
Beytül mal-devlet hazinesi
-
Taberi tefsiri/camiül beyan-ilk tefsir yazımı başladı
-
Zemmahleri/keşşaf (tefsir)
-
Kütübi sitte-hadis külliyatı
-
Ebu Hanife-hambeli mezhebi-mezhebler bu dönemde
-
Belazüri-taberi-ibnül esir/İslam tarihçileri siyer-megazi
-
Hülagü Abbasileri ilhanlılar yıktı.
Dostları ilə paylaş: |