İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

qqABDAL Ä~f"¶~ : (Bak: Ebdal)

17-qqABDEST a,f"³~ : Namaz ve sair dinî ibadetler için, usulüne uygun olarak, el, ağız, burun, yüz, dirseklere kadar kolları ve topuk kemiği üzerine kadar ayakları üçer defa yıka­mak ve kulaklara, başa ve enseye meshetmektir. Kur’an’da (5:6) âye­tiyle abdest farz kılınmıştır. (Bak: 2856, 2857.p.lar)

18- qqABDÜLAZİZ HAN –_' i : 32. Osmanlı Padişahıdır.

Hilafeti (Mi. 1861-1876) seneleri arasındadır. Sultân Âziz devrinde, Devlet Da­nışma Kurulu (Şûray-ı Devlet) ve Hukuk İşleri Kurulu (Divân-ı Ahkâm Adliye) ku­ruldu (1868). Medeni hukuk sistemi olan Mecelle’nin (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye) Osmanlı tarihçisi ve hukukçusu Cevdet Paşa ta­rafından hazırlanıp yürürlüğe kon­ması da bu dönemde olmuştur. Bu medeni hukuk, Osmanlı hukukunun şâheseri olup 1926 yılına kadar yürürlükte kal­mıştır.

İngiliz elçisi Henry Elliot olmak üzere gizli haber alma elemanları, ma­sonlar ta­rafından tahttan indirilmesi için bir komplo hazırlandı. Bu komp­loya ileri gelen ze­vat iştirak ederler. Süleyman Paşa, Harbiye Okulu öğrenci­lerini ve iki tabur askeri alarak sabaha karşı Dolmabahçe Sarayı’na gelir. Onlara Pâdişah’ı koruma görevi ve­rildiğini, aldıkları habere göre Pâdişah’a karşı bir sûi kast düzenleneceğini, buna karşı tedbir alacaklarını söyleyip ya­nıltır. Pâdişah’ı Dolmabahçe Sarayı’ndan alıp Topkapı Sarayı’na götürür, orada hapsettirir. Mithat Paşa ve arkadaşları ta­ra­fından intihar süsüyle bilek damarları kesilerek şehid edilmiştir. (Bak: 1856.p.)

19- qqABDÜLHAMİD II ¢Ü f[WE7~ fA2 : (Mi. 1842-1918) 34’üncü Os­manlı Padişahıdır. 33 yıl saltanatta kalmış olan bu şefkatli sultan, İslâmiyete bağlı idi. Yük­sek bir siyaset adamı olup devlet iş­lerini bizzat takib eden bir zattı.

Memlekette bolluk ve refahı te’min için çalıştı. Ancak, idarî sahada bazı mühim tedbirler alınması ve ta’dilat yapılması gerekiyordu, yapılamadı. (Bak: İttihad ve Te­rakki)

20- Sultan Abdülhamid Hazretlerine, hilafet makamından düşmemesi için, Bediüzzaman Hazretlerinin matbuat lisanıyla bazı tavsiyeleri olmuştur. Ezcümle 1909 senesinde yazdığı bir yazısında aynen şöyle diyor:

21- «Daire-i İslâm’ın merkezi ve rabıtası olan nokta-i hilafeti elinden ka­çırma­mak fikriyle ve sabık sultan merhum Abdülhamid Han Hazretleri, sa­bık içtimai kusuratını derk ile nedamet ederek kabul-ü nasihata istidad kesbetmiş zannıyla ve «Aslah tarik, müsalahadır” mülahazasıyla, şimdiki en çok ağraz ve infialâta mebde ve tohum olan bu vukua gelen şiddet suretini ^(*) daha ahsen su­rette düşündüğüm­den, merhum Sultan-ı Sâbıka, ceride lisa­niyle söyledim ki: «Münhasif Yıldız’ı darül­fünun et; tâ, Süreyya kadar âli ol­sun! Ve oraya sey­yahlar, zebaniler yerine, ehl-i ha­kikat melaike-i rahmeti yerleştir; tâ cennet gibi olsun! Ve Yıldız’daki milletin sana hediye ettiği ser­vetini, milletin baş hastalığı olan cehaletini tedavi için büyük dinî darülfü­nunlara sarf ile millete iade et ve milletin mürüvvet ve muhabbetine itimad et. Zira, senin şahane idarene millet mütekeffildir. Bu ömürden sonra sırf âhireti düşünmek lâzım. Dünya seni terk etmeden evvel sen dünyayı terket! Zekatü’l-ömrü, ömr-ü sânî (Ömer-i Sânî) yolunda sarfeyle. Şimdi müvazene edelim: Yıldız, eğlence yeri olmalı veya da­rülfünun olmalı? Ve içinde sey­yahlar gezmeli veya ulema tedris etmeli? Ve gasbedilmiş olmalı veyahut he­diye edilmiş olmalı? Hangisi daha iyidir? İnsaf sahipleri hükmetsin.» (İ.M.Ş.30)